Österreich
Republik Österreich
Komara Awistiryayê
Alaya Awistiryayê Nîşana Otrîşê
(Ala) (Nîşan)
Sirûda netewî:
Land der Berge, Land am Strome
(Welatê Çiyan, Welatê ber Çemê)
Zimanên fermî Almanî


Zimanên nefermî Slovenî, Mecarî, Kroatî
Paytext Viyana
48°12′Bk 16°21′Rh / 48.200°Bk 16.350°Rh / 48.200; 16.350
Bajarê mezin Viyana
Sîstema siyasî Komarî
 - Serokdewlet
 - Serokwezîr
Alexander Van der Bellen
Karl Nehammer
Rûerd
 - Giştî
 - Av (%)

83.882 km2
0,84
Gelhe
 - Giştî (2021)
 - Berbelavî

8.932.664 kes
106 kes/km2
Serxwebûn 31'ê kewçêrê 1918
Dirav Ewro EUR
Dem UTC+1
Nîşana înternetê .at
Koda telefonê +43

Awistirya (wek Austriya, Awistriya, Awistiriya, Ewistirya û Ostriya jî tê nivîsandin) yan Otrîş yan jî Nemsa û bi fermî Komara Awistiryayê (bi almanî: Republik Österreich) dewleteke federal, di Ewropaya navîn de ye.

Bi sîstema demokrasiya parlemanî tê îdarekirin. Sînorên Awistiryayê ji bakur ve bi Almanya û Komara Çek, ji aliyê rojhilat ve Slovakya û Mecaristan, ji başûr ve Slovenya û Îtalya û ji aliyê rojava ve Swîsre û Liechtenstein e. Dewleta federal ji sala 1955'î pê ve endamê NY û ji sala 1995´î pê ve jî endamê Yekitiya Ewropayê ye.

Bi texmîn li Awistiryayê derdora 55.000 - 80.000 kurd, piranî li bajarên Viyana û Grazê, dijîn.

Navê Awistiryayê biguhêre

 
Nave Awistiryayê wek "Ostarrichi" (Ostarrîxî) di sala 996an de.

Navê Awistiryayê bi almanî ji "Österreich" e û maneya xwe bi almaniya bala jî "Împeratoriya Rojhilatê" an "Merzê Rojhilatê" ye.[1]

Dîrok biguhêre

Nêzîkî di navbera 700 B.Z. - 450 BZ li ser axa Avusturya îro bû Çanda Halstatt. Di salên 450 berî Kr. Kelt (Çanda Latînî) li vir heya dora hezarsaliya xwe jiyan kiriye. Di sedsalên 1 - 5. Împeratoriya Romê parêzgehên Norikum, Rhetia û Pannonia hebûn.

 
Venus of Willendorf, 28,000 heta 25,000 BZ, li Muzexaneya Dîroka Xwezayî Viyana

Di sedsala 5an de, di çarçoveya koçkirina gelan de, ji aliyê Alman û Hûn ve hatin girtin. Di sedsala 6an de Slavî, paşê (bi taybetî di sedsala 8an de) Bavyerayî hatin. Slavên li Awistirya îro, di nav tiştên din de, Slavî Mîrektiya Karîntî (Karanthania) afirandin.

Di sala 788an de, wê demê Mîrektiya Carinthia û wîlayeta Traungau di nav Nîşeya Karintî û Nîşeya Avar de di nav [[Bavaryan de] hatin guhertin. Duchy|Bavyerya ]] (ku di encamê de girêdayî Împaratoriya Fransî bû)[2]. Di sala 799an de, rêveberiya Bavaria (rojavayê Awistirya ya îro jî tê de) ji rêveberiya hevbeş a Avar Marka (ji dawiya sedsala 9an de ku jê re Marka Rojhilatî tê gotin) û Marka Karîntî (Awistiryaya Rojhilatî ya îro jî tê de) hate veqetandin ku di sedsala 9an de jê re "Herêmên Rojhilat" dihate gotin. Di sedsala 9an de, bakurê rojhilatê Awistirya girêdayî Moravya Mezin bû. Di sala 863an de Împeratoriya Frenkî rêveberiya Marka Rojhilat ji Marka Karîntî veqetand:

Nîşana rojhilat bingeha Awistirya xwerû ya pêşerojê (û ya îro) ava kir. Di nîvê pêşîn ê sedsala 10an de ew bi demkî (beşên herî rojhilat heta sedsala 11an) ji hêla Mecarên kevn ve hat dagirkirin. Dûv re (piştî 955) ew dîsa bû nîşana Împeratoriya Frankoniya Rojhilat. Ji 976, Babenbergs li vir hikum kir.[3] Ji dawiya sedsala 10. de, binavkirina vê xaka wan wek "Awistirya" tê belgekirin. Ji 1156 ve ew di nav Împeratoriya Romê ya Pîroz de veguheriye dukayiyeke serbixwe. Piştî ku malbata Babenberg di sala 1251ê de mir, di navbera Çekî Přemyslovci û Mecaristan de, di sala 1278an de wî Rudolf I. Habsburg Přemysl Otakar II. têk bir û bingeha sîteya Habsburg afirand.[4]

Carinthia zû bi Bavyera bi xwe ve hat girêdan, di 976 de dîsa ji wê hat veqetandin (Xanedanâ Carinthia) û hêdî hêdî çend xwediyên xwe guherandin, ta ku di sala 1335 de ew ket destê Awistirya Habsburg (ango Awistirya).

 
Şerê Viyanayê di sala 1683 de pêşveçûna Împeratoriya Osmanî ber bi Ewropayê ve şikand.

Di 1526 de Habsbûrgên Awistiryayê jî Bohemya û Mecaristan wergirtin û bi vî awayî bi navê Padîşahiya Habsburgê. Di 1556 de, Ferdinand I. ji malbata Habsburgan jî bû împeratorê Împeratoriya Romê ya Pîroz. Di salên 1593 - 1609, Şerê Panzdeh Salî bi Împeratoriya Osmanî, 1618 - 1648 pêk hat. Di 1683 de Tirk li nêzîkî Viyanayê şikestin.

Di salên 1701 - 1714 de, Şerê Şûna Spanya pêk hat ku Xanedana Habsburgê herêmên din bi dest xist[5]. Di 1713 de qezaya pragmatîk derket. Maria Theresia û kurê wê Josef II. desthilatdariya navendî ya dewletê, di heman demê de reformên ku piştgiriya pêşveçûna aborî dike.[6]

Di 1804 de, Monarşiya Habsburgê veguherî Împeratoriya Awistiryayê, û di sala 1806 de, ji aliyê din ve, Împeratoriya Roma ya pirouettier winda bû. Li 1815 Awistirya bi Prûsya û Rûsya re Hevbendiya Pîroz ava kirin. Piştî şoreşa 1848-1849, rejîmeke tund a polîsan, bi navê Bach absolutism, di monarşiyê de dest pê kir. Di sala 1867an de Împeratoriya Awistiryayê veguherî.[7]

 
Nexşeya etno-zimanî ya Awistirya-Mecaristan, 1910

Di 1879 de, Trojspolok hat damezrandin. Piştî Kuştina Sarayevoyê warisê text Franz Ferdinand di 1914 de, li dijî Serbistan û Şerê Cîhanî yê Yekem. Di wê de, Awistirya-Mecaristan bi Almanya re têk çû, ku di encamê de împeratorî di nav dewletên paşgir de belav bû.

Di 1918 de, bi navê Awistirya, ku bi pirsgirêkên aborî yên mezin ên ku hikûmetên bêîstiqrar nikarîbûn çareser bikin, têdikoşiya. Tenê di 1933 Engelbert Dollfuss rejîmek otorîter damezrand, lê ew jî neçar ma ku bi pirsgirêkên cidî re rû bi rû bimîne, nemaze mezinbûna Nasyonalsosyalîzma Awistiryayê. Her çend Naziyên Awistiryayê di 1934 de hewla derbeyekê bi ser neket jî, Awistirya neçar ma ku bi zexta zêde ya ji Almanya Hitler re rû bi rû bimîne, ku di dawiyê de di meha Adarê de "Anschluss" ji 1938 ferz kir.[8] Anschluss ji aliyê piraniya Awistiryayan ve di referandûmê de hat piştgirî kirin.

 
Awistirya di 1941 de dema ku ew bi "Ostmark" dihat naskirin

Wekî beşek ji Almanyaya Nazî, Awistirya beşdarî Şerê Cîhanî yê Duyem bû, ku tê de nêzîkî 300,000 zilamên Awistiryayî hatin kuştin.[9]

Di 1945 de ji aliyê Artêşa Sovyetê û Hevalbendan ve hat rizgarkirin û li herêmên dagirkirinê yên DYA, Keyaniya Yekbûyî, Fransa û Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst. Komara Awistirya ya 2. hate damezrandin. Di 1955 de, bi navê "peymana dewletê" li ser serxwebûna Awistirya û qanûna bêalîbûnê,[10]ku ji bo derxistina artêşa Sovyetê ya dagirker şert bû. Awistirya tevlî Bloka rojhilatê nebû, ku ev yek bû sedema bilindbûna wê ya aborî ya berbiçav û bextewarî. Ji sala 1995 ve endamê Yekîtiya Ewropayê ye.[10]

Di sal 1986 de, Awistirya xwe di nav îzolasyona navneteweyî de dît piştî ku Sekreterê Giştî yê berê UN Kurt Waldheim, ku hat eşkere kirin ku paşeroja wî ya Naziyan heye, wek serok hat hilbijartin.[11]

Erdnîgarî biguhêre

 
Nexse Awistirya

Awistirya ji Gola Konstanz li rojava heya Gola Neusiedlersee li rojhilat dirêj dibe. Dûrahiya ji xala herî rojhilat heya xala herî rojava 570 kîlometre ye û ji xala herî bakûr heya nuqteya herî başûr nêzîkê 300 kîlometre ye.

Nêzîkî sê-çarêkên welêt çiyayî ye, ji ber ku li Alpên Rojhilat e. Dirêjahiya Çemê Dunayê, ku welêt ji rojava ber bi rojhilat ve li bakûr derbas dike, 350 kîlometre ye. Ev beş cihên herî nizm in. Çiyayên Alp Li Awistirya, wan ji rojava ber bi rojhilat ve welatê xwe di sê rêzan de girt. Çiyayê herî bilind ê welatî "Grossglockner" e ku bilindahiya wî 3798 mêtre ye.

Her çend bi golên pir dewlemend be jî, ev gol pir piçûk in. Gola wêya herî mezin Gola Neusiedl e, ku rûbera wê 320 & nbsp; km² ye. Beşek jê jî Mecaristan ye.

Lîsteya welatên federal (Bundesländer) ên Awistriyayê biguhêre

 
Neh welatên federal ên Awistriyayê
Nîşan Welatê federal (Bundesland) Paytexta welatê federal Serokê/a welatê federal (Landeshauptmann) Berpirs Partî Hevgirî
  Burgenland Eisenstadt Parêzgara/ê Burgenlandê Hans Niessl SPÖ SPÖ, FPÖ
  Kärnten Klagenfurt Parêzgara/ê Kärnten Peter Kaiser SPÖ SPÖ, ÖVP, Grüne
  Awistriya Jêrîn Sankt Pölten Parêzgara/ê Awistriya Jêrîn Johanna Mikl-Leitner ÖVP ÖVP, SPÖ
  Salzburg Salzburg Parêzgara/ê Salzburgê Wilfried Haslauer ÖVP ÖVP, Grüne, TS
  Steiermark Graz Parêzgara/ê Steiermarkê Hermann Schützenhöfer ÖVP ÖVP, SPÖ
  Awistriya Jorîn Linz Parêzgara/ê Awistriya Jorîn Josef Pühringer ÖVP ÖVP, Grüne
  Tîrol Innsbruck Parêzgara/ê Tîrolê Günther Platter ÖVP ÖVP, Grüne
  Viyana Şaredara/ê Viyanayê Michael Häupl SPÖ SPÖ, Grüne
  Vorarlberg Bregenz Parêzgara/ê Vorarlbergê Markus Wallner ÖVP ÖVP, Grüne

Çavkanî: Parties and Elections in Europe – Austria (States)

Aborî biguhêre

  Gotara bingehîn: Aboriya Awistiryayê
 
Nûnerek rêjeyî ya hinardekirina Awistirya, 2019

Awistirya bi domdarî di warê GDP ser kesekî,[12] ji ber aboriya wê ya pir pîşesazî, û baş-pêşkeftî aboriya bazara civakî. Heya salên 1980an, gelek fîrmayên pîşesazî yên herî mezin ên Awistiryayê hatin neteweyî kirin; Lêbelê di van salên dawî de, taybetkirin xwedîkirina dewletê daxist asteke ku bi aboriyên ewropî yên din re tê berhevkirin. Tevgera Kedê bi taybetî bi bandor in, bandorek mezin li ser siyaseta kedê û biryarên ku bi berfirehkirina aboriyê ve girêdayî ne. Li kêleka pîşesaziyek pir pêşkeftî, tûrîzma navneteweyî beşa herî girîng a aboriya Awistirya ye.

Almanya di dîrokê de şirîkê bazirganiya sereke ya Awistirya ye, ku ew ji guhertinên bilez ên di aboriya Alman de mexdûr dike. Ji dema ku Awistirya bû endamek Yekîtiya Ewropayê, wê têkiliyên nêzîktir bi aboriyên din ên Yekîtiya Ewropayê re peyda kir, û pêwendiya xwe ya aborî bi Almanya re kêm kir. Wekî din, endametiya Yekîtiya Ewropayê bertekek veberhênerên biyanî kişandiye ku ji ber gihîştina Awistirya ji bazara yekbûyî ya Ewropî û nêzîkbûna aboriyên dilxwaz ên Yekîtiya Ewropayê re balkêş bûne. Di sala 2006'an de mezinbûna GDP gihîşt %3,3.[13] Bi kêmanî %67ê îthalata Awistiryayê ji welatên din ên endamên Yekîtiya Ewropayê tê.[14]

 
beşek ji yekîtiya diravî ye, ewrozone (şîna tarî), û ji Bazara Yekgirtî ya YE

Awistirya di 16ê çiriya paşîn a 2010an de destnîşan kir ku ew ê beşa Kanûnê ya beşdariya xwe ya ji bo alîkariya Yekîtiya Ewropayê ya Yewnanistanê paşde bihêle, bi sedema xirabbûna maddî ya rewşa deynê Yewnanistanê û nekaribûna eşkere ya Yewnanistanê ji berhevkirina asta bacê ya ku berê soz dabû. [15]

Krîza darayî ya 2007–2008 aboriya Awistiryayê bi awayên din jî xera kir. Ew bû sedem ku, wek nimûne, Hypo Alpe-Adria-Bank International di Kanûna 2009-an de ji hêla hukûmetê ve bi 1 euro ji ber dijwariyên krediyê were kirîn, bi vî rengî 1,63 mîlyar € ya BayernLB ji holê rakir. Şablon:Ji, rewşa HGAA nehat çareserkirin,[16] dibe sedem ku serokwezîr Werner Faymann hişyar bike ku têkçûna wê dê bi bûyera 1931 Creditanstalt re were berhev kirin.[17]

Ji hilweşîna komunîzmê û vir ve, Şîrketên Awistiryayî li Ewropaya Rojhilat aktîv û çalakvan in. Di navbera 1995 û 2010 de, 4,868 hevkirin û bidestxistin bi tevahî nirxa naskirî ya 163 mîlyar. EUR bi tevlêbûna fîrmayên Awistiryayê hat ragihandin.[18] Danûstendinên herî mezin bi tevlêbûna pargîdaniyên Awistiryayî[19] bûne: bidestxistina Bank Austria ji hêla Bayerische Hypo- und Vereinsbank ji bo 7,8 milyar EUR di 2000 de, kirîna Porsche Holding Salzburg ji hêla Volkswagen AG bi 3,6 milyar EUR di 2009 de,[20] û bidestxistina hêla Erste Group ji bo 3,7 bil. EUR di 2005 de.[21]

Tûrîzm li Awistirya]] hema hema %9 ji hilberîna wê ya nevûştî ya navxweyî pêk tîne.[22] Di sala 2007an de, Awistirya bi 18,9 milyar dolarên Amerîkî, bi 18,9 milyar dolarên Amerîkî, di rêza 9emîn de li seranserê cîhanê di rêza 9emîn de bû.

  Gotara bingehîn: Li Awistirya hêza ba
 
Bendava Kölnbrein li Karintia

Di sala 1972 de, welat dest bi avakirina Enerjiya atomî santrala hilberîna elektrîkê li Zwentendorf li ser Çemê Dunayê, piştî dengdana yekdengî di parlamenê de dest pê kir. Lêbelê, di sala 1978an de, referandûm bi qasî 50,5% li dijî hêza nukleerî, 49,5% ji bo,[23] û parlamen paşê bi yekdengî qanûnek ku bikaranîna hêza navokî ji bo hilberînê qedexe dike qebûl kir. elektrîkê tevî ku santrala nukleerî jixwe qediya bû.

Awistirya niha zêdetirî nîvê elektrîka xwe bi Hydropower hildiberîne.[24] Bi hev re digel enerjiya dikare nûjen çavkaniyên din ên wek bayê, rojê û Biomass santralên elektrîkê, dabînkirina elektrîkê ji enerjiya nûjenkirî digihîje %62,89[25] bi tevahî li Awistiryayê tê bikar anîn, yên mayî ji hêla santralên elektrîkê yên gaz û petrol ve têne hilberandin.

Li gorî piraniya welatên Ewropî, Awistirya ji hêla ekolojîk ve baş e. biyokapasîteya wê (an jî sermayeya xwezayî biyolojîkî) du qat ji navîniya cîhanê ye: Di 2016 de, Awistirya xwediyê 3,8 hektarên gerdûnî bû[26] kapasîteya biyolojîkî ya her kesê di nav axa wê de, danberhev bi navgîniya cîhanî ya 1,6 hektarên cîhanî ji her kesî re. Berevajî vê, di sala 2016-an de, wan 6.0 hektarên gerdûnî yên biyokapasîteya - şopa ekolojîk vexwarina wan bikar anîn. Ev tê vê wateyê ku Awistirya ji sedî 60 zêdetir biyokapasîteya ku Awistirya dihewîne bikar tînin. Di encamê de, Awistirya kêmasiyek biyokapasîteyê dimeşîne.[26]

Demografîk biguhêre

Struktûra etnîkî biguhêre

Ji nifûsa 8.60 mîlyon (2019), nêzîkê 93% Awistirî ne. Komên hindikahiyên din ên li welêt Tirk, Alman, Serbistan, Kroat, Kurd û Mecar in (nemaze li Burgenland), Sloven (bi taybetî li Kärnten), Çekyayî (bi taybetî li Viyanayê), û hinekî jî Îtalî, Romanî ne. 18,6% ê nifûsê koma 1-14 salî, 61,6% 15-59, 19,8% di ser 60 salî re ne. 68% ji xelkê li bajaran dijîn. Nifûsa welêt her kîlometreçargoşe 99 kes e. Lêbelê, nifûsa li herêmê bi rengek neyeksan hatî dabeş kirin. Deverên mezin ên Alpê bê mirov in. Mezinbûna nifûsa salane li gorî sala 2004an ji sedî 0,14 e. Hêviya jiyanê ji bo mêran 76,4 sal û ji bo jinan 82,1 sal e.

Ol biguhêre

Xirîstiyantî dînê serdest li Awistirya ye. Di serjimêriya sala 2001ê de %73,6ê nifûsa welêt Katolîk bûn. Li gorî Dêra Katolîk bixwe, ji sala 2016-an vir ve, hejmara katolîk daketiye %58,8ê nifûsê. Berevajî vê, hejmara misilmanên li Awistirye di van salên dawî de ji ber koçberiyê zêde bûye; Di sala 2001 de, %4.2 ê nifûsê xwe Misilman didin nasîn; Di sala 2010an de ji sedî 5-6,2an û di 2016an de jî ji sedî 7,9 zêde bû.

Nîfûs
Gorî Censûsa Awistirya
Sal Nîfûs
Di sala 1527 1.500.000
Di sala 1600 1.800.000
Di sala 1700 2.100.000
1754 2.728.000
1780 2.970.000
1790 3.046.000
1800 3.064.000
1810 3.054.000
1821 3.202.000
1830 3.476.500
1840 3.649.700
1850 3.879.700
1857 4.075.500
1870 4.520.000
1880 4.941.000
1890 5.394.000
1900 5.973.000
1910 6.614.000
1913 6.767.000
1919 6.420.000
1923 6.535.000
1930 6.684.000
1939 6.653.000
1951 6.935.000
1961 7.086.000
1971 7.500.000
1981 7.569.000
1988 7.697.000
1991 7.755.000
2001 8.043.000
2017 8.810.000
2018 8.860.000

Tûrîzm biguhêre

Çiya, daristan û geliyên Awistirya di havîn û zivistanê de cihên betlaneya îdeal in. Gol, Çiya û gelî bi werzîşên xweyên cihêreng navdar in. Viyana navenda muzîk, hunerên bedew û bîrdariyên dîrokî ye. Opera, galeriyên hunerî û pêşandanên baleyê li Paytextê têne berhev kirin. Bi hezaran ziyaretvan di mehên zivistanê de ji bo kaşûn bikin tên Awistiryayê.

Mijarên têkildar biguhêre

Girêdanên derve biguhêre

Çavkanî biguhêre

  1. ^ "University of Klagenfurt".
  2. ^ Şablon:Navenda pirtûkê
  3. ^ Dîroka Avusturyayê. S. 61–73.
  4. ^ Dîrok Avusturya. S. 114–120.
  5. ^ Dîroka Avusturyayê. S. 120–331.
  6. ^ Dîroka Avusturyayê. S. 332–368.
  7. ^ Dîroka Avusturyayê. S. 369–471.
  8. ^ Dîroka Avusturyayê. S. 472–543.
  9. ^ "/ rubriky/zahranici/evropa/hitlera-vitali-jasotem-za-nacismu-bylo-i-dobre_263702.html Qurbaniyên Awûstûryayî: Hîtler bi şahî hat pêşwazîkirin. Di bin Nazîzmê de jî baş bû". Hefteya 12 Adar 2013.
  10. ^ a b Dîroka Avusturyayê. S. 544–596.
  11. ^ "[ http:/ /www.ceskatelevize.cz/ct24/archiv/1464055-kurt-wadlheim-generalni-tajemnik-osn-a-prezident-auruska-s-nazisticków-minulosti Kurt Wadlheim - Sekreterê Giştî yê Neteweyên Yekbûyî û Serokê Avusturya bi Naziyan re berê]". televîzyona Çekî. 19 Çile 2008.
  12. ^ /pubs/ft/weo/2012/01/weodata/weorept.aspx?sy=2009&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=welat&ds=.&br=1&c=122&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGpp%2CPPPPGDP%2 x=37&pr.y=14 "Awisturya". Fona Pere ya Navneteweyî. Roja gihiştinê 17 Avrêl 2012. {{cite web}}: Ji bo parametreya |archive-date= parametreya |archive-url= hewce ye (alîkarî); Nirxa |url= kontrol bike (alîkarî); Nirxên tarîxê kontrol bike: |access-date= û |archive-date= (alîkarî); Parametreya |arşîv-url= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî)CS1 maint: url-status (lînk)
  13. ^ Mezinbûna GDP ya Rastî - Aliyê Xerckirinê Girêdana arşîvê 2018-11-06 li ser Wayback Machine, ku ji hêla Austria Banka Neteweyî bi almanî: {{{2}}}
  14. ^ "OEC – Avusturya (AUT) Hinardekirin, Import , û Hevkarên Bazirganî". atlas.media.mit.edu. Ji orîjînalê di 13 Adar 2016 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 12 Adar 2016. {{cite web}}: |df=dmy-hemû ne derbasdar e (alîkarî); Nirxên tarîxê kontrol bike: |access-date= û |archive-date= (alîkarî)
  15. ^ Mark (16 Mijdar 2010). bailout-funds.html "Analîzkirina Bazara Mark". Marksmarketanalysis. com. Roja gihiştinê 24 Tîrmeh 2011. {{cite web}}: |df=dmy-hemû ne derbasdar e (alîkarî); |url-status=mirin ne derbasdar e (alîkarî); Ji bo parametreya |archive-url= parametreya |archive-date= hewce ye (alîkarî); Nirxa |archive-url= kontrol bike (alîkarî); Nirxên tarîxê kontrol bike: |access-date= û |date= (alîkarî); Parametreya |arşîv-date= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî)
  16. ^ -state-backed-bonds-cut-4-levels-on-insolvency-debate.html "Deynê Hypo Alpe Çar gavan bibire wekî ku bêçaretî neqewime". {{cite news}}: Ji |first= ev |last= kêm e (alîkarî); Ji bo parametreya |archive-date= parametreya |archive-url= hewce ye (alîkarî); Nirxa |url= kontrol bike (alîkarî); Nirxên tarîxê kontrol bike: |archive-date= (alîkarî); Parametreya |Date-access= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî); Parametreya |arşîv-url= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî); Parametreya |dawîn= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî); Parametreya |drok= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî); Parametreya |kar= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî)CS1 maint: url-status (lînk)
  17. ^ 02-17/austria-s-faymann-channels-1931-creditanstalt-crash-on-hypo-alpe.html "Faymann Evokes 1931 Avusturya Creditanstalt Crash on Hypo Alpe". 17 Sibat 2014. Roja gihiştinê 5 Adar 2017. {{cite news}}: Ji |first= ev |last= kêm e (alîkarî); Ji bo parametreya |archive-date= parametreya |archive-url= hewce ye (alîkarî); Nirxa |url= kontrol bike (alîkarî); Nirxên tarîxê kontrol bike: |access-date=, |date=, û |archive-date= (alîkarî); Parametreya |arşîv-u rl= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî); Parametreya |dawîn= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî); Parametreya |kar= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî)CS1 maint: url-status (lînk)
  18. ^ "Statîstîkên li ser Yekgirtin û Bidestxistina (M & A) - M & A Kurs & # 124; Kursên nirxê Company & # 124; Kursên Hevgirtin & Bidestxistin". Imaa-institute.org. Ji orîjînalê di 2011-07-26 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 24 Tîrmeh 2011. {{cite web}}: Nirxên tarîxê kontrol bike: |access-date= (alîkarî)
  19. ^ "Amarên li ser Hevgirtin û Bidestxistina (M&A) – Kursên M&A | Kursên nirxê Company & # 124; Kursên Hevgirtin & Bidestxistin". Imaa-institute.org. Ji orîjînalê di 2011-07-26 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 24 Tîrmeh 2011. {{cite web}}: Nirxên tarîxê kontrol bike: |access-date= (alîkarî)
  20. ^ Ramsey, Jonathon. "Volkswagen ji sedî 49,9 pişkan digire Porsche AG". Autoblog.com. Ji orîjînalê di 2011-08-10 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 24 Tîrmeh 2011. {{cite web}}: |df=dmy-hemû ne derbasdar e (alîkarî); Nirxên tarîxê kontrol bike: |access-date= (alîkarî)
  21. ^ Kopîkirina arşîvê (PDF), Ji orîjînalê di 9 tebax 2011 de hat arşîvkirin, roja gihiştinê 18 tîrmeh 2022{{citation}}: CS1 maint: archived copy as title (lînk)
  22. ^ "TURÎZMÛS LI ÖSTERREICH 2007" (PDF) (bi almanî). BMWA, WKO, Statistik Austria. Gulan 2008 (PDF). Roja gihiştinê 18 Mijdar 2008. {{cite web}}: Ji bo parametreya |archive-url= parametreya |archive-date= hewce ye (alîkarî); Nirxên tarîxê kontrol bike: |access-date= û |date= (alîkarî); Parametreya |url-archivedus= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî)
  23. ^ Lonnie Johnson 168-9
  24. ^ "Kopîkirina arşîvê" (PDF). Portala Enerjiyê ya Ewropayê. Ji orîjînalê di 2009-06-20 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 20 Gulan 2009. {{cite web}}: |sernav= û |title= ji yekî zêdetir caran tê bikaranîn (alîkarî); Nirxên tarîxê kontrol bike: |access-date= (alîkarî); Parametreya |drok= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî)CS1 maint: archived copy as title (lînk)
  25. ^ "Li Ewropayê enerjiya tê nûkirin". Eurobserv'er. Portala Enerjiyê ya Ewropayê. 2006. Roja gihiştinê 20 Gulan 2009. {{cite web}}: Ji bo parametreya |archive-url= parametreya |archive-date= hewce ye (alîkarî); Nirxên tarîxê kontrol bike: |access-date= (alîkarî); Parametreya |arşîv-date= nayê zanîn, tê tine hesibandin (alîkarî)
  26. ^ a b [http:// data.footprintnetwork.org/#/countryTrends?cn=11&type=BCpc,EFCpc "Trendên Welat"]. Tora şopa gerdûnî. Roja gihiştinê 16 Cotmeh 2019. {{cite web}}: Nirxa |url= kontrol bike (alîkarî); Nirxên tarîxê kontrol bike: |access-date= (alîkarî)