Andorra
Andorra, bi fermî Mîrektiya Andorrayê[1] (bi ketelanî: Principat d'Andorra), mîkrodewletekî bê derya ye ku li ser nîvgirava Îberî bi Fransa li bakur û bi Spanya li başûr sinor e. Mîrektî di sala 1278an de bi destûrnameyek hatiye damezrandin. Rêveberiya mîrektiyê niha ji aliyê du hev-prensê ve tê rêvebirin ku ji aliyê pîskoposa Urgellê li Ketelonya, Spanya û ji aliyê serokê Fransayê ve tê birêvebirin. Paytext û bajarê herî mezinê mêrektiyê Andorra la Vella ye.
Andorra |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Dirûşm: Virtus Unita Fortior  |
||||||
| Sirûd: El gran Carlemany |
||||||
 |
||||||
Andorra li ser nexşeyê | ||||||
| Paytext | 42°33'Bk, 1°33'Rh | |||||
| Zimanên fermî | ||||||
| Zimanên tên bikaranîn | ||||||
| Rêveberî | parliamentary coprincipality |
|||||
| • | Serokdewlet | Joan Enric Vives Sicília (2003–), Emmanuel Macron (2017–) |
||||
| • | Serokwezîr | Xavier Espot Zamora (2019–) |
||||
| Avakirin | ||||||
| • | Dema avakirinê | 1278 |
||||
| • | Rûerd | 468 kîlometre çargoşe |
||||
| Gelhe | ||||||
| • | Giştî | 85.101 (2023) |
||||
| Dirav | ||||||
| Demjimêr |
|
|||||
| Hatûçûna ajotinê |
|
|||||
| Koda telefonê | +376 | |||||
| Malper https://www.govern.ad/ |
||||||
Andorra şeşemîn dewleta herî piçûk ê Ewropayê ye ku bi rûerda mîrektiyên bi qasî 468 kîlomêtre çargoşe û nifûsa mîrektiyê bi qasî 79.034 kes e.[2] Gelê Andorrayê komekî etnîkî ya romanî ye ku ji nêzîkê gelê ketelen ve girêdayî ye.[3] Andorra ji hêla bejahiyê ve 16em welatê herî piçûk ê cîhanê ye û ji hêla nifûsê ve jî di rêza 11em de ye.[4] Paytexta mîrektiyê, Andorra la Vella, paytexta herî bilindahî a Ewropayê ye ku bi bilindahiya 1023 mêtre ji asta deryayê bilind e. Zimanê fermî ketelenî ye lê li deverê bi gelemperî spanî û fransî jî te axavtin.[5][6] Li Andorrayê her sal bi texmînî 10,2 mîlyon geştyar tîne welêt.[7] Andorra ne endamê yekîtiya Ewropayê ye lê ji 1993an vir ve endamê Neteweyên Yekbûyî ye.[8]
Nifûs
biguhêre
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Çavkanî: Li ser Wîkîdaneyê bibîne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Çavkanî
biguhêre- ^ "Constitution of the Principality of Andorra" (PDF).
- ^ "World Population Prospects - Population Division - United Nations". population.un.org. Roja gihiştinê 29 îlon 2023.
- ^ Minahan, James (30 tîrmeh 2000). One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups (bi îngilîzî). Bloomsbury Academic. ISBN 978-0-313-30984-7.
- ^ "Andorra: 10 Unusual Facts About The Tiny European Principality - Tell Me Nothing". web.archive.org. 7 hezîran 2017. Ji orîjînalê di 7 hezîran 2017 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 29 îlon 2023.
- ^ "Andorra". The World Factbook (bi îngilîzî). Central Intelligence Agency. 25 îlon 2023.
- ^ "Andorra". U.S. Department of State. Roja gihiştinê 29 îlon 2023.
- ^ "404 - Pàgina bloquejada". web.archive.org. 12 îlon 2017. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 12 îlon 2017. Roja gihiştinê 29 îlon 2023.
{{cite web}}: Çavkanî sernavekî giştî bi kar tîne (alîkarî)CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk) - ^ Nations, United. "Member States". United Nations (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 29 îlon 2023.
