Zimanên romanî
Zimanên romanî yan zimanên neolatînî, şitleke malbata zimanên hind û ewropî ye. Zimanên romanî ji latinî pêş ve çûyî ne. Çiqas latinî di zimanên Îtalî de ye jî, bandora wê ya mezin li ser zimanên romanî he ye.
Zimanên standard ên îroj
biguhêreZimanên romanî yên standard ên îroj ew in:
| Spanî | Spanya, Amerîkaya Navîn û Amerîkaya Başûr (derve Brezîl, Guyana, Sûrînam, Belîze), Guîneya Ekwatorî, bi pişkî Fîlîpîn, DYA | 352.000.000 |
| Portugalî (brezîlî: português) | Portûgal, Brezîl, Angola, Mozambîk, Tîmora Rojhilat, Kap Verde, Gîne-Bissau, São Tomé û Príncipe, Makao | 216.000.000 |
| Fransî (français) | Fransa, Belçîka (Walonya), Swîsre, Antilan, Kanada , û li koloniyên Fransa û Belçîkayên berê | 77.000.000 |
| Îtalî (italiano) | Îtalya, Swîsre, San Marîno, Vatîkan | 70.000.000 |
| Rumenî (bi moldawî ve română) | Romanya, Moldova û hin dewletên dinên Ewropa | 26.000.000 |
| Sîcîlyanî (sicîliánu) | Italya (Sîcîlya, Kalabriya, Kampaniya) | 10.000.000 |
| Ketelanî (català) | Ketelonya | 8.200.000 |
| Galîsiyayî (galego) | Galîsiya | 3.000.000 |
| Oksîtanî (occitan) | başûra Fransa, Îtalya û Spanya | 2.800.000 |
| Sardî (sardo) | Sardînya (Îtalya) | 1.200.000 |
| Furlanî (furlan) | Friûl (Italya) | 350.000 |
| Ladin (ladin dolomitan) | Italya | 40.000 |
| Retoromanî | Swîsre | 27.000 |
| Aragonî (aragonés) | Aragon | 30.000 |
Milên zimanên romanî
biguhêreZimanên îberoromanî
biguhêreDi gruba zimanên îberoromanî de zimanên spanî, portûgalî, galîsiyayî û ketelanî hene. Lê zimanê ketelanî wek navbarê zimanên îberoromanî û zimanên galloromanî de ye. Zimanên din:
Zimanên galloromanî
biguhêreDi zimanên galloromanî de zimanê herî mezin fransî ye. Zimanên din wiha ne:
- Zimanê "d’oïl".
- Gallo
- Pikardî li bakur-rojhelatê Fransa û Belçîkayê
- Walonî li bakur-rojhelatê Fransa û Belçîkayê
- Anglonormannî
- Jèrriais li girava Jerseyê
- Dgèrnésiais li girava Guernseyê
- Sercquiais li girava Sarkê
Zimanên retoromanî
biguhêreZimanên îtaloromanî
biguhêreZimanê sardî
biguhêreZimanê sardî li Sardînya tê axaftin.
Zimanên balkanromanî
biguhêreZimanên mirî
biguhêreZimanên îroj mirî ne:
| Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |