Adi Holzer: Serpêhatî (Lebenslauf) (1997). Adi Holzer jiyanê dişibîne bendê canbazan
Jînenîgarî, biyografî (gr. βιογραφία, ji βίος bíos „jiyan“ û grafîk), ji bi rêkûpêk nîgarkirina jiyana (jîna) kesan re tê gotin.
Biyografî dikare bi nivîskî yan gotinî be. Cureyek wê jî xwejînenîgarî (otobiyografî) ye. Otobiyografiyê mirov bi xwe, li ser xwe çêdike. Yan jî qet nebe pirraniyê bi xwe dike.
Zû de ye jînenîgarî tên amadekirin. Di dema Greka antîk de biyografî dihatin nivîsandin.
Di biyografiyê de sîstematî, birêkûpêkî girîng e. Mirov nikare bêî sîstematîkên jînenîgariyekê binivîsîne. Di jînenîgariyê de bûyer û demên girîng tên tomarkirin. Mirov nikare tiştên ne girîng in û bêwate ne binivîsîne. Biyografiyeke baş ji ristinên rastegînî pêk tên. Tomarkirinên farazî û razber, nirxê jînenîgariyekê kêm dikin. Helbet ev prînsîp ne ji bo berhemên wêjeyî ye.
Di jînenîgariyan de bo mînak behsa jidayîkbûn, perwerde, pîşe, marîbûn (zewac), mirin, berhem, tecrûbeyên jiyanê, bûyerên girîng ûêd tên tomarkirin.
Prînsibeke din jî ew e ku biyografiyek divê tevahiya jiyana kesê rabixe ber çavan. Mirov nikare bo mînak tenê behsa zaroktî yan çend salên perwerdeya yekê bike.
Biyografî divê bi xwe neyê nivîsandin. Heger bê nivîsandin dibe xwejînenîgarî. Qîmeta jînenîgariyê ji ya xwejînenîgariyê bilindtir e.
Li Kurdistanê dengbêj bi hostayî jînenîgariyen vedibêjin. Ew viya bi gotin û stranê dikin. Di biyografiyên dengbêjan de sîstematîkek taybet heye. Bo mînak ne dem û katjimêrê, bûyerên girîng birêkûpêk dirêsin. (Gotarê bixwînê...)
Xebata wî ya herî girîng jî pîvandina dev û dorê dinyayê ye, Wî bi Xalit bin Ebdulmelîk ve di sala 837'an de dev û dorê dinyayê pîvaye û 40.248 km dîtîye li gorî hin çavkaniyan jî 41.136 km buye. (Gotarê bixwîne...)
Bêhrûz Şocayî di 23ê çiriya pêşîn a 1970î de li qeza Kotolê, ser bi bajarê Xoy ji dayik bû. Di sala 1976a de tevî malbata xwe koçî Azerbaycana Îranê kir. Salên 1979/80 dîsan ji ber şerê bi dewleta Îranê re zivirîn Kotolê. Piştî şikestina serhildanê ji Kotolê diçin bajarê Tewrêzê.
Sala 1986an di 15 saliya xwe de mişext dibe û diçe Tirkiyê. Sala 1987 bi riya NY diçe Swêdê û li wir xwendina lîse û zanîngehê dawî dihîne. Sala 2003yan dest bi xwendina doktorayê dike. Di 2005an de koçî Başûrê Kurdistanê dike û li wir heta sala 2010an mamostetî dike, di rêveberiya Enstîtuya Kelepora Kurdî û Bingeha Rahênan û Geşedana Zanîngeha Dihokê de xebitî. Di 2010an de vegeriya Swêdê û li Saziya Mişextiyên Swêdê wekî efserê vekolînê kar kir. Di navbera salên 2013 û 2016an de li Zanîngeha Artuklu ya Mêrdînê mamostetiya bi peyman kir. (Gotarê bixwîne...)
Hasan Kaya di sala 1964'an de, li Nisêbînê (Mêrdîn) ji dayik bû. Heta lîseyê li Nisêbînê perwerde bû. Di 1982-1984an de, di fakulteya îktîstê de (Anadolu Üniversitesi İktisat Fakültesi) xwend, dawî dev jê ber da û salên 1984-1988, li Amedê ji fakulteya perwerdeyiyê beşa edebiyatê ( D.Ü Eğt. Fak Türk Dili ve Edebiyatı) dîplomaya lîsansê wergirt. Di dema xwendina zankoyê de, di nav xebatên xortên welatparêz de xebata siyasî û çandî birêve bir.
Li Adiyamanê, li liseyê du salan mamostetiya edebiyatê kir. Bi kurdparêzî ango cûdaxwaziyê hate tawanbarkirin; doz lê hate vekirin. Lewre ji herêma awerta hate derxistin û sirgonî Yozgatê bû. Neçû Yozgatê. Jiyana wî ya mamostetiyê li vir xelas bû.
Piştî ku dev ji mamostetiyê berda, ji bo xebatên kurdewarî, sala 1990î, di nav xebata kovara Yurtsever Emekçiler û sendikayên mamoste û kedkaran de xebitî. Dawiya 1992yan, di damezrandina Navenda Çanda Mezopotamya Şaxa Edeneyê de cih girt. Van salan çend caran hate girtin û rastî îşkenceyan hat. (Gotarê bixwîne...)
Di salên 1990-an de, piştî derketina gelek albûmên îngilîzî yên ku zêde hatine firotinê wek Falling into You (1996) û Let's Talk About Love (1997), ku hem diamond de pejirandî bûn, ew navûdengê cîhanî bi dest xist. Wê her weha hejmarek navnîşên navdewletî yên hejmar-yek tomar kir, di nav de "Hêza Love", "Du caran Bifikirin", "Ji ber ku te ji min hez kir", "Ew Hemî Tişt Li Ser Dike Min Vegere", "Dilê min Dê Bimeşe", û "Ez Mela te me". Dion di berdewamiya weşana albûmên Fransî de di navbera her tomara îngilîzî de; D'eux (1995) bû albuma fransî-firotanê ya her dem, di heman demê de S'il suffisait d'aimer (1998), Sans pjesëmarrre (2012), û Encore un soir (2016), hemî diamantiya pejirandî bûn. Fransa. Di salên 2000an de, wî nasnameya xwe wekî performansek zindî ya serfiraz a A New Day... li Las Vegas Strip (2003–07) ava kir, ya ku niştecîhbûna konsepta herî qelebalix a her dem, û her weha Cîhana Taking Chances. Tour (2008–09), yek ji serhêlên konseptê ya herî bilind-rojane.
Muzîka Dion bi bandorkirinên cûrbecûr hatine dorpêçkirin, ji rock û R&B heta giyan û klasîk. Dîmenên wê bi piranî Frensî û Îngilîzî ne, her çend ew di Spanî, Îtalyayî, Almanî, Latînî, Japonî û Mandarin Mandarinînî de jî diweşîne. Dema ku serbestberdanên wê gelek caran pêşwaziya rexneyê ya tevlihev kir, ew wekî yek ji dengên herî bandor ên muzîka popê tê hesibandin. Wê pênc xelatên Grammy, tevî Album of the Year and Record of the Year xelat kir. Billboard ji ber ku herî zêde hejmara wan li ser radyoya ji bo hunermendek jin heye navê wê kir "Queen of Adult Contemporary". Ew di serdema Nielsen SoundScan dê de Hunermeda jin a duyemîn yê Dewletên Yekbûyî ye. Di sala 2003an de, ew ji hêla Federasyona Navneteweyî ya Pîşesaziya Fonografî (IFPI) ve ji bo firotina zêdetirî 50 mîlyon albûmên li Ewropayê hate honandin. Ew hunermendê Kanadayî û yek ji hunermendên herî firotanê yên hemû deman dimîne û bi tomara firotanê 200 mîlyon kopî li çaraliyê cîhanê re dimîne. (Gotarê bixwîne...)
Ilhan Erginci damezrêner û berpirsiyarê karê nivîsaran ê kovara Dengê Penaber e. Li Serhed a Bakurê Kurdistan, li Gimgimê (Varto) ji dayîk bûye (1968). Li Zanîngeha Stenbolê perwerdeya derûnînasî (psîkologî) dîtiye. Ji ber Kurdbûyîn û ramanên xwe gelek caran ji hêla Dewleta Tirk ve hatiye girtin. daye. (Gotarê bixwîne...)
Di sala 1965an de li Sêwerega navçeya Rihayê hate dinê. Dibistana seretayî li Sêweregê, dibistana navîn jî li Stembolê xwend. Du salan di warê stîlîstîkê de perwerde dît. Neh salan di vî warî de xebitî.
Di sala 1996an de dest bi wênexêziyê kir. Pêşangeha li ser navê xwe cara yekem li Stembolê li dar xist. Piştre li bajarên wek Diyarbekir, Riha, Colemêrg, Wan, Dêrsim û Berlînê jî pêşangeh li dar xistin. Bi hunermendên cuda re beşdarê gelek pêşangehên hevpar bû. Di sala 2008an de xebata wê ya bi navê “Navdarên Kurd” ku ji 111 portreyan pêk tê li bajarên wek Diyarbekir, Êlih, Bêşirî û Wêranşarê di pêşangehan de hatin nîşandan. Ev xebat di weşanxaneya Dozê de wek kitêb çap bû. Hê jî xebatên wê yên li ser jînenîgariyên jinên kurd di rojnameyên kurdan de didomin. (Gotarê bixwîne...)
Image 12
Sîr (Allium sativum) riwekek ji malbata famîleya sîr û pîvazan (Allioideae) ye ku ew jî binekomeke Alliaceae ye. Strîlokên wê çi xavî, çi wekî biharbêhn (biharat) jî tên xwarin. Hin cureyên wê dikevin koma hejikan, lewra dibin hejik.
Di kulîna, pêjgeha kurd de cihekê wê yê girîng heye. Di gelek xwarinan de tê bikaranîn. Herwiha di bijîşkiya gelêrî û wêjeya kurd a devkî de navdar e. Ji sîra bejî re sîrim an sîrimok tê gotin. Bi şaşî li hin deveran jê re nanê çivîkan, nanê çûçikan tê gotin lê ew riwekek, herwiha pincarek din e.
Li dora 500-700 cureyên wê hene. Hin riwek hene gelek dişibin sîrimê, heger mirov wan jî bijmêre, cureyên wê ji hezarê derbastir dikin. (Gotarê bixwîne...)
Image 13
Mele Mûsayê Kurdî zanyarê îslamê yê mezheba Şafiî ye. Navê bavê wî Husên e. Navê wî yê dirêj Mûsayê kurê Husênê Lalanî ye.
Li Amêdiyeyê dibistan ava kiriye û tê de ders dida telebeyan. Bi xwe jî li cem alimên wek Şêx Alwan u Mele Îsmaîl el-Şirvanî perwerdehiya xwe standiye. Di sala 1524 an jî 1533an de hate kêr kirin û jiyana xwe ji dest daye. (Gotarê bixwîne...)
Ewê di sala 1968an de li gundekî Elewîyanê bi BazarcixaGurgumê ve girêdayî de hate dinê. Wê hevotîna xweya pêşin li gundê xwe dît û pê perwerdahiya xweyê navîn li Dîlokê xelas kir re, bo xwendina xweyê bilind çû Enqereyê û li Zanîngeha Ankarayê li ser dadê hevotina xwe temam kir. Ew demekê parêzerî kir re dest bi nivîsîna helbestan kir. Wê di 1996an de berhema xweya pêşinê bi navê Rüzgâr Dolu Konaklar(Qonaxên Tijî Ba) weşand. Wê pê re di 1999an de pirtûka xweya duyemê bi navê Tanrı Görmesin Harflerimi(Xwedê bila nebîne tîpên min) weşand. Wê di sala 2002an de du pirtûkên xweyên bi navên Ayın Büyüttüğü Oğullar (Zarokên Hîve Mezin Kirinî) û Onun Çölünde(Di Çola Wî de) weşan kir. Ew niha li Stenbolê dijî û dem bi dem li rojnameya Zamanê de dinivîse. (Gotarê bixwîne...)
.jpg)
