Wîkîpediya

Şerê Rûsyayê li ser Ûkraynayê

Şerê demdirêj di navbera Rûsya û Ûkraynayê di Reşemî 2014'an de dest pê kir
(Ji Şerê Rûs-Ukraynayê hat beralîkirin)

Şerê Rûsya-Ûkraynayê[66] pevçûneke çekdarî ji sibata 2014'an de di navbera Federasyona Rûsyayê û Ûkraynayê destpê kiriye û Rûsya êrîşa dawî ya li ser Ûkraynayê di 24ê sibata 2022an de pêk anî. Di serî de Rûsya û hêzên alîgirên Rûsyayê ji aliyekî tê de beşdarê hemberî Ûkraynayê bûne. Destpêka şer li ser rewşa Krîmê û beşên Donbasê xurt buye, li ser vê esasê helwesta Rûsyayê û alîgirên Rûsyayê di qada navneteweyî de wekî beşek Ûkraynayê têne naskirin. Bi taybetî aloziyên di navbera Rûsya û Ûkraynayê ji sala 2021 heta 2022'an de derketin, dema ku Rûsyayê li ser destpêkirina êrişa leşkerî ya li Ûkraynayê difikire, eşkere bûn. Di sibata 2022'an de, krîz bi têkçûna danûstandinên dîplomatîk ên bi Rûsyayê re kûrtir bûye û ji ber ku Rûsyayê di 22'ê sibatê 2022'an de hêzên xwe derbasî herêmên di bin kontrola cudaxwazan kiribû.[67][68][69] Di 24'ê sibatê de, Rûsyayê dest bi dagirkirina berfireh ya li Ûkraynayê kir.[70][71][72]

Şerê Rûsya û Ûkraynayê

Rewşa leşkeriyê piştî di 24'ê sibatê 2022'an de êrîşên dagirkirina Rûsyayê li ser Ûkraynayê
  Ji aliyê Ûkraynayê ve tê kontrolkirin
  Ji aliyê Rûsya û hêzên alîgirên Rûsyayê ve tê kontrolkirin

Ji bo nexşeya berfireh a Şerê Rûs-Ukraynayê binêre.

Dîrok 20ê sibata 2014an [a] – didome
(10 sal, 10 meh, 1 hefte û 4 roj)
Herêm Ûkrayna[7]
Encam Didome
Aliyên şer
 Ûkrayna
Piştgirî:
  Rûsya

 Komara Gel a Donetskê
 Komara Gel a Luhanskê

Piştgirî:
Fermandar
Volodîmîr Zelenskî
(ji 2019)

Petro Poroshenko
(2014–2019)
Oleksandr Turchynov
(Reşemî–Pûşper 2014)
Ukrayna Denys Shmyhal
Ukrayna Oleksii Reznikov
Ukrayna Valerii Zaluzhnyi
Ukrayna Yuriy Ilyin
Ukrayna Mykhailo Kutsyn
Ukrayna Viktor Muzhenko
Ukrayna Ruslan Khomchak
Ukrayna Pavlo Lebedyev
Ukrayna Ihor Tenyukh
Ukrayna Mykhailo Koval
Ukrayna Valeriy Heletey
Ukrayna Stepan Poltorak
Ukrayna Andriy Zagorodniuk
Ukrayna Andriy Taran
Ukrayna Serhiy Korniychuk

Vladîmîr Putîn
Rûsya Mikhail Mishustin

Rûsya Sergey Shoygu
Rûsya Valery Gerasimov
Rûsya Igor Korobov
Rûsya Aleksandr Vitko
Rûsya Denis Berezovsky
Rûsya Alexander Lentsov[33]
Li Krîmê
Rûsya Sergey Aksyonov
Li KGD'ê
Komara Gel a Donetskê Denis Pushilin
(ji 2018)
Komara Gel a Donetskê Dmitry Trapeznikov
(Tebax–Rezber 2018)
Komara Gel a Donetskê Alexander Zakharchenko
(2014–2018)
Rûsya Alexander Borodai
(Gulan–Tebax 2014)
Li KGL'ê
Komara Gel a Luhanskê Leonid Pasechnik
(ji 2017)
Komara Gel a Luhanskê Igor Plotnitsky
(2014–2017)
Komara Gel a Luhanskê Valery Bolotov
(Gulan–Tebax 2014)

Yekîne
Ukrayna

Yekîneyên dilxwaz

Rûsya

[37]

Hêz
209,000 leşkerên çalak (2020)
  • Leşker 145.000
  • Deryayî 11,000
  • Hêzên hewayî 45,000
  • Hewayî ~ 8000
  • Hêzên Operasyonên Taybet (nenas)
  • Paramilîter 102.000
  • Rezerve 900,000
 900,000 leşkerên çalak, tevî leşkeriya neçar (2020)[52]
  • Artêş ~ 280.000
  • Deryayî ~ 150,000
  • Hêzên Hewayî ~ 165,000
  • Hêzên Roketên Stratejîk 50,000
  • Hewayî ~ 45,000
  • Hêzên Operasyonên Taybet ~ 1,000
  • Hêzên Rêhesinê ~ 29,000
  • Ferman û piştgirî 180,000
  • Paramilîter 554.000
  • Rezerve 2,000,000

Ji van, 28,000 li Krîmê hatine piştrast kirin, 3,000 li Donbasê hatine ragihandin û ji hêla Rûsyayê ve heya 22'ê Reşemî 2022'an de hatine red kirin.[53]

  • ~20,000
  • ~14,000
Windayî
4,619 kuştî [58][59]
9,700–10,700 brîndar[54]
70 wenda[60]
2,768 girtin[61][62][63]
9,268 piştî dagirkirinê tevlî hêzên Rûsyayê bû[64]

300+ T-64 tank[65]

5,768 kuştî [*][54][55]
12,700–13,700 brîndar[54]

2014

biguhêre

Piştî xwenîşandanên Ewromaydan û Paşeroja Serokê Ûkraynayê Viktor Yanukovych di 22'ê sibatê 2014'an de û di nav nerazîbûnên alîgirên Rûsyayê li Ûkraynayê, leşkerên rûsî yên bêyî nîşanan cihên stratejîk û binesaziya di nava xaka Ûkraynayê ya Krîmê xistin bin kontrola xwe. Di 1'ê adarê 2014'an de, Meclîsa Federasyonê ya Federasyona Rûsyayê bi yekdengî biryarek ji bo daxwaznameya Serokê Rûsyayê Vladîmîr Pûtîn daxwaz kir ku li Ûkraynayê hêza leşkerî bikar bîne.[73] Ev biryar piştî çend rojan, piştî destpêkirina operasyona leşkerî ya Rûsyayê ya li ser "Vegera Krîmê" hat qebûlkirin. Paşê Rûsya pêvekirina Krîmê piştî rexneyek berfirehiya giştpirsiya herêmî ji hêla Rûsyayê ve hate organîze kirin û piştî girtina Parlamena Krîmê encama Komara Xweser a Krîmê bibe endamê Federasyona Rûsyayê.[74][75][76][77]

Di meha nîsanê de, xwenîşandanên komên alîgirên Rûsyayê li herêma Donbasê ya Ûkraynayê veguherî şerekî di navbera hikûmeta Ûkraynayê û hêzên cudaxwazên alîgirên Rûsyayê yên Donetskê û Luhanskê. Di meha tebaxê de, wesayîtên leşkerî yên Rûsyayê li gelek cihên herêma Donetskê sînor derbas kirin.[38][78][79][80][81] Dagirkirina artêşa Rûsyayê wekî berpirsê têkçûna hêzên Ûkraynayê di destpêka îlonê de dîtin.[82][83]

Di mijdara 2014'an de, artêşa Ûkraynayê ragihand ku tevgereke tundî ya leşkerî û alavên ji Rûsyayê ve ber bi deverên di bin kontrola cudaxwazên li rojhilatê Ûkraynayê ye.[84] Associated Press ragihand ku 40 wesayitên leşkerî yên bênav diçin nava herêmên di bin kontrola serhildayan.[85] Rêxistina Ewlekarî û Hevkariyê li Ewropayê (OSCE) Mîsyona Taybet a Çavdêriyê li herêmên di bin kontrola KGD'ê bêyî nîşanên çavdêriya karwanên çekên giran û tankan kir.[86] Çavdêrên OSCE'ê herwiha diyar kirin ku wan wesayitên cebilxane û leşkerên cesedên mirî di bin navê alîkariya mirovî yên konvoyan ji sînorê Rûsyayê û Ukraynayê derbas dibûn, dîtin.[87] Di destpêka tebaxa 2015'an de, OSCE zêdetirî 21 wesayîtên bi koda leşkerî ya Rûsyayê ji bo leşkerên di çalakiyê de hatine kuştin, çavdêrî kirin.[88] Li gorî The Moscow Times, Rûsyayê hewl da ku xebatkarên mafên mirovan bitirsîne û bêdeng bike ku behsa mirina leşkerên rûsî di şer de dikin.[89] OSCE'yê ragihand ku çavdêrên wê ji çûna wan herêmên di bin kontrola "Hêzên Hevgirtî yên Cudaxwazên Rûsî" de ne.[90]

Êrîşa Rûsyayê li ser Ûkraynayê 2022

biguhêre

Piştî nîqaş ên çend roj berê amadekirina dagirin a axa Ûkraynayê di roja 24'ê sibata 2022'an de berê sibê rêveberiya Rûsyayê diyarkir ku dest bi operasyona leşkerî ya li ser axa Ûkraynayê kirine. Her çend Rûsya vê hewildanên wek dagirkirin bi ziman neke û li dijî peyva dagirin ê be jî, ev êrîş li gelek welatên cîhanê ve wekî dagirkirin hate pênasekirin.

Bi despêkirina êrîş a dagirkirinê re êrîş ji aliyê gelek dewletên wekî DYA, Brîtanya, Almanya, Fransa bi awayekî tund hate şermezar kirin.[91]

Hate ragihandin ku jiber êrîş ên Rûsyayê di nava 48 saetên dawiyê de 50 hezar welatiyên Ûkraynayê welatê xwe terikandine. Li gorî Neteweyên Yekbûyî di 48 saetên dawî de zêdetirî 50 hezar welatiyên Ûkraynayê welat terikandine. Komîserê Bilind ê Neteweyên Yekbûyî, Filippo Grandi jibo penaberan anî ziman ku piraniya wan ber bi Polonya û Moldovayê ve diçin.[92]

Bertekên li dijî dagirkirinê

biguhêre

DYA: Serokê Dewletên Yekbûyî ya Amerîka Joe Biden ragihand ku ew fînansekirina artêşa Rûsyayê asteng bikin û ragihand ku li Rûsyayê bazirganiya bi dolar, euro û yenê were astengkirin. Biden diyar kir ku dê li ser 4 bankên Rûsyayê ku VTB jî di nav de ye, muyîde bên bikaranîn.[93]

Keyaniya Yekbûyî: Serokê Keyaniya Yekbûyî Boris Johnson anî ziman û got Rûsya bê sedem welatekî aram dagir dike. Erka me diyar e, em ê bi awayekî dîplomatîk cezayên aborî jibo Rûsyayê pêk bînin. Ev êrîş ne tenê li ser Ûkraynayê, li dijî demokrasiyê ye. Brîtanya dê parastina Ûkraynayê berdewam bike.[94]

Çavkanî

biguhêre
  1. ^ a b McDermott, Roger N. (2016). "Brothers Disunited: Russia's use of military power in Ukraine". Bi Black, J.; Johns, Michael (edîtor). The Return of the Cold War: Ukraine, the West and Russia. London. rr. 99–129. doi:10.4324/9781315684567-5. ISBN 9781138924093. OCLC 909325250.{{cite book}}: CS1 maint: location missing publisher (lînk)
  2. ^ "7683rd meeting of the United Nations Security Council. Thursday, 28 April 2016, 3 p.m. New York". Mr. Prystaiko (Ukraine): ... In that regard, I have to remind the Council that the official medal that was produced by the Russian Federation for the so-called return of Crimea has the dates on it, starting with 20 February, which is the day before that agreement was brought to the attention of the Security Council by the representative of the Russian Federation. Therefore, the Russian Federation started — not just planned, but started — the annexation of Crimea the day before we reached the first agreement and while President Yanukovych was still in power.
  3. ^ ""Няша" Поклонська обіцяє бійцям "Беркута" покарати учасників Майдану". www.segodnya.ua (bi ukraynî). Roja gihiştinê 3 sibat 2022.
  4. ^ "Спікер ВР АРК вважає, що Крим може відокремитися від України". Українська правда (bi ukraynî). Roja gihiştinê 3 sibat 2022.
  5. ^ "Putin describes secret operation to seize Crimea". Yahoo News. 8 adar 2015. Roja gihiştinê 24 adar 2015.
  6. ^ "Russia's Orwellian "diplomacy"". unian.info. Roja gihiştinê 30 kanûna paşîn 2019.
  7. ^ "Ukraine-Russia crisis live news: Putin has launched 'full-scale invasion', says Ukrainian foreign minister – latest updates". The Guardian. Roja gihiştinê 24 sibat 2022.
  8. ^ "Vladimir Putin cools Ukraine tensions as U.S. talks sanctions". CBC News. CBC. 4 adar 2014. Roja gihiştinê 30 kanûna pêşîn 2014.
  9. ^ Steven Lee Myers; Alison Smale (13 adar 2014). "Russian Troops Mass at Border With Ukraine". The New York Times. Roja gihiştinê 14 adar 2014.
  10. ^ "DOD Video Exercise Rapid Trident 2019". Ji orîjînalê di 27 kanûna pêşîn 2021 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 8 kanûna pêşîn 2019.
  11. ^ Baetz, Juergen; Dahlburg, John-Thor (16 nîsan 2014). "NATO increases military moves to counter Russia". The Star (Canada). Brussels. Associated Press. Ji orîjînalê di 16 nîsan 2014 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 19 nîsan 2014.
  12. ^ "Ukraine crisis: 'Russia has launched a great war'". BBC. London. 2 îlon 2014. Roja gihiştinê 11 kanûna paşîn 2015.
  13. ^ Linda Kinstler (16 kanûna pêşîn 2014). "Russian Ruble Collapses, Performs Worse Than Ukraine's Hryvnia in 2014". New Republic. Ji orîjînalê di 16 kanûna pêşîn 2014 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 17 kanûna pêşîn 2014.
  14. ^ Zahra Hankir; Natasha Doff (15 kanûna pêşîn 2014). "Russia Takes Ukraine's Spot in Currency Abyss: Chart of the Day". Bloomberg. Roja gihiştinê 17 kanûna pêşîn 2014.
  15. ^ "Russian ruble falls to historic lows, while pressure increases on Putin". Fox News. Associated Press. 16 kanûna pêşîn 2014. Ji orîjînalê di 16 kanûna pêşîn 2014 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 17 kanûna pêşîn 2014.
  16. ^ Irakli Metreveli (1 kanûna paşîn 2015). "Ex-Soviet republics hit by Russian economic crisis". The China Post. AFP. Ji orîjînalê di 4 kanûna pêşîn 2020 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 1 kanûna paşîn 2015.
  17. ^ "Eu assistance to Ukraine". European Court of Auditors. 2016. Retrieved 28 August 2021.
  18. ^ "Macron pledges to help Ukraine preserve its territorial integrity". France24 News. 11 kanûna pêşîn 2021.
  19. ^ "Kyiv Hails Georgian Parliament's Resolution on Ukraine". 3 sibat 2022.
  20. ^ "Greece Backs Strong EU Action on Russia Amid Putin Ukraine Moves". Bloomberg. 18 kanûna paşîn 2022.
  21. ^ "Coveney says Ireland 'certainly not neutral' on Russian invasion of Ukraine". The Journal. 24 sibat 2022.
  22. ^ "Kenya's UN ambassador slams Russia and compares Ukraine crisis to Africa's colonial past". CNN. 23 sibat 2022.
  23. ^ "Nato members 'send arms to Ukraine'". BBC News. 14 îlon 2014.
  24. ^ Coakley, Amanda. "Ukraine crisis 'very sensitive' for Russia-backed breakaway state". www.aljazeera.com (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 22 sibat 2022.
  25. ^ "A new example of fraternal support for Russia is the assistance to the DNR and the LNR - Bibilov". South Ossetian Press Agency (bi îngilîziya amerîkî). 23 sibat 2022. Roja gihiştinê 24 sibat 2022.
  26. ^ Vasilyeva, Nataliya; Oliphant, Roland (29 çiriya paşîn 2021). "Belarus will back Russia if war breaks out in Ukraine, says Alexander Lukashenko". The Telegraph. Ji orîjînalê di 10 kanûna paşîn 2022 de hat arşîvkirin.
  27. ^ "Cuba to deepen ties with Russia as Ukraine tensions mount". Reuters (bi îngilîziya amerîkî). 22 sibat 2022. Roja gihiştinê 19 sibat 2022.
  28. ^ "Sanaa supports Moscow's recognition of 'Donetsk and Lugansk' independence". Yemen Press Agency (bi îngilîziya amerîkî). 22 sibat 2022. Roja gihiştinê 22 sibat 2022.
  29. ^ "Iran blames West for Ukraine crisis, urges Moscow and Kyiv to show restraint". www.timesofisrael.com (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 22 sibat 2022.
  30. ^ "Nicaragua's Ortega defends Russia's stance over Ukraine". Reuters (bi îngilîziya amerîkî). 22 sibat 2022. Roja gihiştinê 22 sibat 2022.
  31. ^ "Syria supports Putin's recognition of Ukraine breakaway regions". Reuters (bi îngilîziya amerîkî). 22 sibat 2022. Roja gihiştinê 22 sibat 2022.
  32. ^ "Venezuela ready to offer military help to Russia if relations with US exacerbate - envoy". TASS.
  33. ^ "Russian Lieutenant General Alexander Lentsov leading Russian groups in Debaltseve". YouTube, LifeNews. 18 sibat 2015. Roja gihiştinê 18 sibat 2015.
  34. ^ Gambarli, Gulnaz (25 adar 2015). "REN TV-nin aparıcısı keçmiş azərbaycanlı hərbçiləri "terrorçu" adlandırdı" [The host of REN TV called the former Azerbaijani servicemen "terrorists"]. Meydan TV (bi azerî). Roja gihiştinê 2 nîsan 2021. "Verilişin aparıcısı İqor Prokopenko onların Cövhər Dudayev adına Könüllülər Batalyonunda fundamental islamçılar, terrorçu və banditlərlə birlikdə Rusiyaya qarşı vuruşduğunu iddia edərək deyir: "Belə könüllülər arasında İslamçı-Bozqurd dəstəsinin keçmiş komandiri, 703 sayli briqadanın tərkibində Azərbaycan tərəfindən Dağılq Qarabağda döyüşən Nurəddin İsmayılov və "Bozqurd"çu dəstəsinin daha bir keçmiş döyüşçüsü İsa Sadıqovdur. İsa Sadıqov 1990-ci illərdə Azərbaycan müdafiə nazirinin müavini olub. Sonra isə axtarışa verilib. Lakin bu, onun 2004-cu ildə Norveçdə məskunlaşmasına mane olmayıb. Hazırda Norveç vətəndaşıdır. İndi isə Ukraynada Cövhər Dudayev adına batalyonun qərargah rəisidir".
  35. ^ "Poroşenkonun mükafatlandırdığı azərbaycanlı: "Bu, Ukrayna uğrunda döyüşən bütün azərbaycanlıların xidmətinə verilən qiymətdir"" [The Azerbaijani that was awarded by Poroshenko: "This is an appreciation of the services of all Azerbaijanis fighting for Ukraine"]. Azeri Press Agency (bi azerî). 25 çiriya pêşîn 2017. Roja gihiştinê 2 nîsan 2021.
  36. ^ Lashenko, Sergei (20 çiriya pêşîn 2016). ""На Украину вся надежда": Почему азербайджанцы воюют за нас" ["All hope for Ukraine": Why are Azerbaijanis fighting for us]. The Day (bi rûsî). Roja gihiştinê 2 nîsan 2021.
  37. ^ "Russian T-90 Tanks of the 136th Motorized Rifle Brigade in Luhansk Oblast". 22 çiriya pêşîn 2014.
  38. ^ a b Shaun Walker; Oksana Grytsenko; Leonid Ragozin (4 îlon 2014). "Russian soldier: 'You're better clueless because the truth is horrible'". The Guardian. Roja gihiştinê 21 adar 2015.
  39. ^ "Russia's 200th Motorized Infantry Brigade in Donbass: The Hero of Russia". 21 hezîran 2016. Roja gihiştinê 21 hezîran 2016.
  40. ^ Депутат: Псковские десантники переброшены на Украину [Deputy: Pskov paratroopers deployed in Ukraine] (bi rûsî). Pskov Lenta News. 28 sibat 2014. Roja gihiştinê 16 îlon 2014.
  41. ^ В СНБО подтвердили захват силами АТО 2 БМД Псковской дивизии [The National Security Council confirmed the seizure of two airborne combat vehicles by the ATO 2 BMD Pskov division] (bi rûsî). Interfax-Ukraine. 21 tebax 2014. Roja gihiştinê 21 adar 2015.
  42. ^ Anna Nemtsova (10 îlon 2014). "Russian Soldiers Reveal the Truth Behind Putin's Secret War". Newsweek. Roja gihiştinê 20 adar 2015.
  43. ^ a b В Джанкое находятся войска Чеченской Республики [Armies of the Chechen Republic to be found in Dzhankoy] (bi rûsî). IPC-Dzhankoy. 5 adar 2014. Ji orîjînalê di 10 tîrmeh 2015 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 30 kanûna pêşîn 2014.
  44. ^ "Russia redeploys ships of Baltic and Northern fleets to Sevastopol, violates agreement with Ukraine". Ukrinform. 3 adar 2014. Ji orîjînalê di 10 îlon 2015 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 30 kanûna pêşîn 2014.
  45. ^ "Ukraine says Russian special forces involved in attacks on airport in east". Reuters. 1 kanûna pêşîn 2014. Roja gihiştinê 11 nîsan 2015.
  46. ^ "Ukraina: Krimmis on Tšetšeeniast ja Uljanovskist pärit Vene sõdurid" [Ukraine:In Crimea there are Russian troops from Chechnya and Ulyanovsk] (bi estonî). Postimees. 5 adar 2014. Roja gihiştinê 16 îlon 2014.
  47. ^ Interest, The National. "Get Ready, America: Russia Has Its Own Deadly 'Delta Force'". Roja gihiştinê 12 nîsan 2017.
  48. ^ Galeotti, Mark (2015). Spetsnaz: Russia's Special Forces (Çapa Elite). Oxford, UK: Osprey Publishing. r. 50. ISBN 978-1-4728-0722-9. Roja gihiştinê 11 nîsan 2017.
  49. ^ "Cossack against cossack". openDemocracy (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 3 sibat 2022.
  50. ^ "Moldova Identifies Dozens of Fighters in Ukraine". 14 nîsan 2018.
  51. ^ "Croats and Serbs against each other in war again, but in Ukraine". ba.n1info.com (bi bosnî). N1, HINA. 11 sibat 2015. Roja gihiştinê 20 kanûna pêşîn 2021.
  52. ^ "Chapter Five: Russia and Eurasia". The Military Balance (bi îngilîzî). 121 (1): 190–205, 208–212. 1 kanûna paşîn 2021. doi:10.1080/04597222.2021.1868794. ISSN 0459-7222. S2CID 232050823.
  53. ^ "Путин поручил вооруженным силам обеспечить поддержание мира в ДНР и ЛНР". RIA Novosti. 22 sibat 2022. Roja gihiştinê 21 sibat 2022.
  54. ^ a b c d e "ООН підрахувала кількість жертв бойових дій на Донбасі". Radio Liberty. 19 sibat 2021. Roja gihiştinê 19 sibat 2021.
  55. ^ "The overview of the current social and humanitarian situation in the territory of the Donetsk People's Republic as a result of hostilities between 23 and 29 January 2021 – Human rights Ombudsman in the Donetsk People's Republic" (bi îngilîziya amerîkî). Roja gihiştinê 3 sibat 2022.
  56. ^ "Conflict-related civilian casualties in Ukraine" (PDF).
  57. ^ JC Finley (27 sibat 2014). "Unrest in Crimea leaves 2 dead; government buildings seized". United Press International. Roja gihiştinê 9 adar 2014.
  58. ^ Книга пам'яті загиблих [Memorial Book to the Fallen]. Herman Shapovalenko, Yevhen Vorokh, Yuriy Hirchenko (bi ukraynî). Roja gihiştinê 31 kanûna paşîn 2015.
  59. ^ "Книга пам'яті загиблих". memorybook.org.ua. Roja gihiştinê 3 sibat 2022.
  60. ^ "UNIAN: 70 missing soldiers officially reported over years of war in Donbas". Ukrainian Independent Information Agency. 6 îlon 2019. Roja gihiştinê 6 îlon 2019.
  61. ^ "Militants held in captivity 180 Ukrainian servicemen". Ji orîjînalê di 2 nîsan 2015 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 16 adar 2015.
  62. ^ Isaac Webb (22 nîsan 2015). "An Eye for an Eye: Ukraine's POW Problem". The Moscow Times. Ji orîjînalê di 18 gulan 2015 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 25 nîsan 2015.
  63. ^ "Donbas rebels still hold 300 Ukraine army servicemen and civilians prisoners". zik.ua. 2 gulan 2015. Ji orîjînalê di 26 çiriya paşîn 2020 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 24 sibat 2022.
  64. ^ Pike, John. "Ukrainian Military Personnel". www.globalsecurity.org.
  65. ^ "В жертву "Оплотам": Почему тормозит модернизация Т-64". www.depo.ua.
  66. ^ Snyder, Timothy (2018). The Road to Unfreedom: Russia, Europe, America. New York: Tim Duggan Books. r. 197. ISBN 9780525574477. Almost everyone lost the Russo-Ukrainian war: Russia, Ukraine, the EU, the United States. The only winner was China.; Mulford, Joshua P. (2016). "Non-State Actors in the Russo-Ukrainian War". Connections. 15 (2): 89–107. doi:10.11610/Connections.15.2.07. ISSN 1812-1098. JSTOR 26326442.; Shevko, Demian; Khrul, Kristina (2017). "Why the Conflict Between Russia and Ukraine Is a Hybrid Aggression Against the West and Nothing Else". Bi Gutsul, Nazarii; Khrul, Kristina (edîtor). Multicultural Societies and their Threats: Real, Hybrid and Media Wars in Eastern and South-Eastern Europe. Zürich: LIT Verlag Münster. r. 100. ISBN 9783643908254.
  67. ^ "UK says: The Russian invasion of Ukraine has begun". Al Arabiya English (bi îngilîzî). 22 sibat 2022. Roja gihiştinê 22 sibat 2022.
  68. ^ Taylor, Chloe (22 sibat 2022). "'Invasion of Ukraine has begun,' UK minister says, as Putin orders troops into breakaway regions". CNBC (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 22 sibat 2022.
  69. ^ Parekh, Marcus (22 sibat 2022). "Russia-Ukraine latest news: Kremlin dismisses threat of sanctions, saying 'we are used to it'". The Telegraph (bi îngilîziya brîtanî). ISSN 0307-1235. Roja gihiştinê 22 sibat 2022.
  70. ^ Osborn, Andrew; Zinets, Natalia (23 sibat 2022). "Russian forces invade Ukraine with strikes on major cities". Reuters. Ji orîjînalê di 24 sibat 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 23 sibat 2022.
  71. ^ Keith, Collins; Lazaro, Gamio; Scott, Reinhard (23 sibat 2022). "Maps: Tracking the Russian Invasion of Ukraine". The New York Times. Ji orîjînalê di 22 sibat 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 23 sibat 2022.
  72. ^ Isachenkov, Vladimir; Litvinova, Dasha; Karmanau, Yuras; Heintz, Jim (23 sibat 2022). "Russia attacks Ukraine as defiant Putin warns US, NATO". AP News. Ji orîjînalê di 23 sibat 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 23 sibat 2022.
  73. ^ "Совет Федерации дал согласие на использование Вооруженных Сил России на территории Украины". Совет Федерации Федерального Собрания Российской Федерации (bi rûsî). Roja gihiştinê 3 sibat 2022.
  74. ^ "Putin admits Russian forces were deployed to Crimea", Reuters, 17 nîsan 2014, Ji orîjînalê di 19 nîsan 2014 de hat arşîvkirin, 'We had to take unavoidable steps so that events did not develop as they are currently developing in southeast Ukraine. ... Of course our troops stood behind Crimea's self-defence forces.'
  75. ^ Morello, Carol; Constable, Pamela; Faiola, Anthony (17 adar 2014). "Crimeans vote in referendum on whether to break away from Ukraine, join Russia". The Washington Post. Roja gihiştinê 17 adar 2014.
  76. ^ "BBC Radio 4 – Analysis, Maskirovka: Deception Russian-Style". BBC. Roja gihiştinê 11 nîsan 2015.
  77. ^ Lally, Kathy (17 nîsan 2014). "Putin's remarks raise fears of future moves against Ukraine — The Washington Post". washingtonpost.com. Roja gihiştinê 14 îlon 2014.
  78. ^ Per Liljas (19 tebax 2014). "Rebels in Besieged Ukrainian City Reportedly Being Reinforced". Time. TIME. Roja gihiştinê 28 tebax 2014.
  79. ^ "How the war zone transformed between June 16 and Sept. 19". KyivPost. 25 îlon 2014. Roja gihiştinê 21 adar 2015.
  80. ^ "Exclusive: Charred tanks in Ukraine point to Russian involvement". Reuters. 23 çiriya pêşîn 2014.
  81. ^ "Debaltseve pocket in Donbas was created mainly by Russian troops – Yashin". www.unian.info (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 3 sibat 2022.
  82. ^ "Evidence of Russian presence in Ukraine". Channel 4 News (bi îngilîziya brîtanî). 2 îlon 2014. Roja gihiştinê 3 sibat 2022.
  83. ^ Luke Harding (17 kanûna pêşîn 2014). "Ukraine ceasefire leaves frontline counting cost of war in uneasy calm". The Guardian. Roja gihiştinê 29 kanûna pêşîn 2014.
  84. ^ "Kiev claims 'intensive' movements of troops crossing from Russia". AFP. 2 çiriya paşîn 2014. Ji orîjînalê di 14 çiriya paşîn 2014 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 13 çiriya paşîn 2014.
  85. ^ various reuters (9 çiriya paşîn 2014). "worst east Ukraine shelling for month". Reuters. Roja gihiştinê 10 çiriya paşîn 2014. {{cite news}}: |nivîskar= sernavekî giştî bi kar tîne (alîkarî)
  86. ^ "Spot report by the OSCE Special Monitoring Mission to Ukraine (SMM), 8 November 2014". osce.org. 8 çiriya paşîn 2014. Roja gihiştinê 9 çiriya paşîn 2014.
  87. ^ "Ukraine crisis: Russian 'Cargo 200' crossed border — OSCE". BBC. 13 çiriya paşîn 2014. Roja gihiştinê 13 çiriya paşîn 2014.
  88. ^ "OSCE monitors saw 21 coffins with dead soldiers cross Russian-Ukrainian border since August 2014 – Aug. 06, 2015". KyivPost. 6 tebax 2015. Roja gihiştinê 17 çiriya paşîn 2020.
  89. ^ "Moscow Stifles Dissent as Soldiers Return From Ukraine in Coffins". The Moscow Times. Reuters. 12 îlon 2014. Roja gihiştinê 9 çiriya paşîn 2014.
  90. ^ "Response to Special Representative in Ukraine Ambassador Martin Sajdik and OSCE Special Monitoring Mission Chief Monitor Ertugrul Apakan". U.S. Mission to the OSCE. 4 çiriya paşîn 2015. Ji orîjînalê di 22 kanûna pêşîn 2015 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 6 çiriya paşîn 2015.
  91. ^ "Cîhan Dagîrkirina Rûsya ya Ukraynayê Şermezar Dike". VOA. Roja gihiştinê 25 sibat 2022.
  92. ^ Welle (www.dw.com), Deutsche. "+++Canlı Anlatım: 50 binden fazla Ukraynalı ülkeyi terk etti | DW | 25.02.2022". DW.COM (bi tirkî). Roja gihiştinê 25 sibat 2022.
  93. ^ "Son dakika: Joe Biden Ukrayna'ya saldırılar sonrası Rusya'ya yaptırımları açıkladı". www.cumhuriyet.com.tr (bi tirkî). Roja gihiştinê 25 sibat 2022.
  94. ^ "Son dakika: İngiltere Başbakanı Boris Johnson: Rus diktatörlüğünün,..." Posta (bi tirkî). Roja gihiştinê 25 sibat 2022.


Xeletiya çavkanî: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Şerê_Rûsyayê_li_ser_Ûkraynayê&oldid=1845238" hatiye standin.