Kufte

Kufte (bi farisî: کوفته ‎, lat. kufteh, bi yewnanî: Κεφτές, lat. keftes, bi erebî: كفته‎, lat. kufta) navê komeke xwarinan e. Di pêjgeha kurd de xwedî cihekê mezin e. Bi taybetî li Meledî, Sêwas, Ezirgan, Gurgum, Riha û Dîlokê bi sedan cureyên kufteyê tên xwarin.

Kufteya Tewrêzê

Ji Balkan heya Hindistan, ji cîhana ereban heya Spanyayê kufte bi heman navê tê binavkirin û xwarin.

Li hin deverên Kurdistanê bi navê kutilk tê binavkirin lê kutilk navê cureyekê kufteyê ye, ne navê hemiyan.

Bingeha navê wê

Ji bêjeya kutinê tê. Di hin devokên kurdî de lêker bi tîpên +f, +v tên dirêjkirin. Bo mînak serketin-serke(f)tin, ketin-ke(f)tin an ke(v)tin.

Ji ber ku kufte ji kutana, kutandina dan û berkeliyên din tê çêkirin, jê re gotine: kutin-kuftin-kute-kufte. Lêkolîneke zanistî nehatiye kirin lê gelek aşkera ye ku ev xwarin ji gelên îranî (fars, kurd ûêd) belav bûye.

Di salên 1960-1970'yî de bi milyonan romî (tirk) bo xebatê li Ewropa bicih bûn. Ji ber wê tevahiya xwarinên kurd, fars, ereb û asyayê niha li Ewropa wekî "xwarinên tirkan" tên binavkirin.

Hin kufteyên sereke yên aşpêjxaneya kurd

• Kutilka dîlanê (him kufte ye, him jî kutilk)
• Kufteya Evdîgor
• Keçika dê
• Ecîn
• Pirrezîz
• Pirrlezîz
• Qopo
• Karkuj
• Kufteya bi cacix a Dîlokê, zazkufte, caciqkufte
• Kufteya xav
• Kuftetirş, kufteya tirş, a Mêrdînê, a Melediyê ûêd
• Xilolika Amedê,
• Liklikî, yan liklikkufte, kufteya Rihayê ya bi gûzê
• Kolostîk, kolosdîk
• Kufteya Sînemiliyan
• Poxînk, poxînkufte (kufteyên hûrik, bi sîrê yan bêsîr)
• Poxînka sîrî
• Sênîkufte, kufteya sêniyê ya Dîlokê
• Tepetep, tepetepa Sêrtê
• Hecî Zembûr, kufteya zembûrê ya Semsûrê
• Kolostîko mastîko, kolostîko bi mastê (ji Semsûrê)
• Kufteya hêkê, kufteya bi hêkê, kufteya Norxanê (li Riha û Sêwasê navdar e)
• Kufteya rostoyê
• Kufteya ardikê, kufteya bindanê
• Îzmîrkufte, kufteya balkanî
• Înegolkufte
• Kufteya siyaleyê
• Kufteya kartolê, (bi siyaleyê ya bêî wê)
• Kufteya sîrê
• Kufteya pîvazê
• Kufteya mast û savarê
• Darûziyafe
• Kufteya nîskê
• Kufteya Norxanê
• Kufteya tirîdê (bi taybetî ya Melediyê)
• Kufteya Xarpêtê
• Kufteya Tewrêzê
• Kufteya kelemê
• Kufteya Azerbaycanê
• Kufteya sebzeyê (bi dehan cureyê wê hene)
• Kufteya penîrê (bi dehan cureyên wê hene)
• Hesenpaşa
• Cîzûbiz