Hûn bi xêr hatin
Portala
Kurdistan

Kurdistan tê wateya welatê kurdan. Welatê Kurdistanê di nav dewletên Tirkiye, Sûriye, Îraq û Îranê de hatiye perçekirin. Li gor vê perçebûnê beşên Kurdistanê wiha tên binavkirin: Bakurê Kurdistanê, Başûrê Kurdistanê, Rojhilatê Kurdistanê û Başûrê Rojavaya Kurdistanê.

Gotar
Cejna Newrozê li Stenbolê, 2006
Cejna Newrozê li Stenbolê, 2006

Newroz cejn e ku faris, azerî, turkmen, belucî û hwd, her sal, şeva ku 20'ê adarê bi 21'ê adarê ve girê dide, agir dadidin û hatina buharê pîroz dikin.

Di dîroka kurdan de jî, newroz weke çîroka vejînê cîh digire. Li gorî rîvayetê, Hesinkar Kawa, li dijî serdarê zordest Dehaq serî hil dide û agir dadide. Ji wê rojê ve ye hemû gelên vê xakê, agir dadidin û vê rojê pîroz dikin.

Di demeke kevn de, li welatê bapîrên kurdan, pedişek hebû, navê wî Dehak bû. Dehak, keyekî pir zalim bû. Wî welatê kurdan wêran kir. Di gund û bajaran de mirov nehiştin. Zîndanên wî, ji girtiyan tim dagirtî bûn û celadên wî ji serîbirrînê nediwestiyan. Dehak bi awayekî ji xwe bawer, tim rûdinişt, zêr û zîv û kevirên buhadar, morîk û mircanên xizna xwe dijmartin, bi hespên xwe yên rewan û esîl serbilind bû û tu kes ji xwe mezintir û di ser xwe re nedidît.

Beşên Kurdistanê
Dîn
Zimanê Kurdî

Zimanê kurdî, zimanek ji şaxa Zimanên Îranî yê bakûr rojavayê Zimanmalbata Hind û Ewropî ye. Piraniya gelê li Kurdistanê bi vî zimanî diaxivin û zimanê dayîkê yê piraniya kurdan ev ziman e.

Çend zaravayên kurdî hene. Kurmancî li bakur, başûr, rojhilat û rojavayê Kurdistanê, soranî li başûr û rojhilat tê bikaranîn. Kurmancî bi piranî bi tîpên latînî tê nivîsîn û soranî bi tîpên erebî. Piraniya kurdan li seranserî cîhanê bi kurmancî diaxivin.

Zaravayên din kirmanckî, hewramî, lekî, kelhurî û feylî ne. Kirmanckî/zazakî û hewramî carna jî wekî zimanên xweser tên dîtin.

Serokê Herêma Kurdistanê

Mesûd Barzanî kurê Mistefa Barzanî, serokê Dewleta Federe ya Kurdistanê û PDK ye.

Mesûd Barzanî di eynî roja ku PDK hat avakirin; roja 16ê tebaxa 1946ê li Mehabadê ji dayika xwe bû. Wê demê bavê wî Mistefa Barzanî bi rutba generaliyê fermandeyê hêzên çêkdar ên Komara Kurd a Mehabadê bû.

Gava Komara Mehabadê hilweşiya ew bi bavê xwe re vegeriya Barzanê, Kurdistana Îraqê, ciyê bavûkalan. Lê wê demê hukumeta Îraqê a Îranê û ya Tirkiyê bi hevalbendî Barzanî xistin hesarê, xwstin wan teslîm bigirin. Mistefa Barzanî tevî 500 hevalên xwe yên pêşmerge, bi rêwîtiyeka dûrûdirêj bi şerekî li hemberê sê welatan xwe gihand Yekîtiya Sovyetan. Mesûd Barzanî devî dayika xwe û zarok û jinên din ên Barzaniyan li Kurdistana Îraqê man, hukumetê ew ji ciyên wan ber bi herêmên din ên Îraqê sirgûn kirin. Mesûd Barzanîyê piçûk jî bi diya xwe re çû Mûsilê ba bapîrên xwe û 12 salan li wir ma.

Wêne
Laliş
Laliş
Ziyareta Êzîdî, Laliş
Hewlêr

Hewlêr (bi erebî: Arbīl) paytexta Herêma Federal a Kurdistanê ye û yek ji bajarên herî mezin ê Kurdistanê ye. Li Hewlêrê zêdeyi du milyon kes dijîn. Hewlêr di dîrokê de gelek caran bûye qada şer. Dîroka wê digihije hetanî 1800 salî zêdetir.

Kategorî