Laliş
Laliş an jî Lalişa Nûranî (bi zimanê hûriyan; "la-la-aš-ha-ri…/. Lālašha[1]), cih û warê pîroz û perestgeha êzidîtiyê ye ku dikeve Geliyê Lalişê yê devera Şêxan, 10 km li başûrê rojhilatî Duhokê, li herêma Kurdistana Îraqa federal. Ziyaret û cihê hecê yê hemû êzidiyan e û cihê Kaniya Spî, kaniya pîroz e ku li ava wê êzidî zarokên xwe mor dikin. Di dîrokê de gelek caran êrîşên leşkerî hatine ser Lalişê bi armanca xerakirina vî cihî û nehêlana dînê êzidyan û cejnên wan[2].
Laliş | |
|---|---|
Jîngeh  | |
 | |
Laliş li ser nexşeyê | |
  Laliş | |
| Koordînat: 36°46′17.04″Bk 43°18′12.02″Rh / 36.7714000°Bk 43.3033389°Rh | |
| Dewlet | Iraq |
| Li beşa îdarî | |
| Dem | |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre | |
Laliş aramgeha gelek şêxên êzidî ye, ya sereke gora Şêx Adî ye. Şêx Adî di navbera salên 1173 û 1162an de dijiya.
Rûberê Perestgeha Lalişê dorên 4500 m² (metre çargoşe) ye.
Gora Şêx Adî biguhêre
Gora Şêx Hesen biguhêre
Kaniya Zemzem biguhêre
Şikefta zeyta zeytûnan biguhêre
Kûz û denên zeyta zeytûnan biguhêre
Avêtina paçikê miradan biguhêre
Kaniya Spî biguhêre
Morkirina zarokên êzidî biguhêre
Cejnên êzidiyan biguhêre
- Cejna Çarşemê, di 8ê sibata her salekê de.
- Cejna Koma, dikeve ji 6 ta 13ê çiriya pêşîn a her salekê.
- Cejna Serî Salê (Cejna Tawûsê Melek, Çarşemiya Sor), di çarşema yekê ya meha nîsanê de.
- Cejna Çilê Havînê, dikeve navbera 18ê û 21ê hezîranê de.
- Cejna Cema'iyê, ji 23ê îlonê ta 1ê çiriya pêşîn.
- Cejna Çilê Zivistanê, dikeve navbera 13ê kanûnan pêşîn ta 20ê kanûna paşîn de.
- Cejna Rojiyên Êzî.
- Cejna Bêlinda.
- Xidir Îlyas
- Îda Îsa
- Remezan
Galerî biguhêre
-
Kumbedên gora Şêx Adî li Lalişê -
Dergehê perestgeha Lalişê -
Li perestgeha Lalişê -
Xana Lalişê, li derveyî perestgehê ye. -
Xêzkirina dergehê perestgeha Lalişê, 1865 -
Portreya kurdekî êzidî
_p454_GATE_OF_YEZEEDI_TEMPLE_SHEIKH_ADI.jpg)
Bîbliyografî biguhêre
- Xanna Omerxalî (2007). Êzdiyatî: Civak, sembol, rîtûel. Avesta.
- Xanna Omerxalî û Kovan Xankî (2009). Analîza Qewlên Êzdiyan. Avesta.
Çavkanî biguhêre
- ^ H. Crag Melchert, http://www.linguistics.ucla.edu/people/Melche[girêdan daimî miriye]rt/webpage/LUVLEX.pdf, Cunneiform Luvian Lexicon, rûpel 133
- ^ Omer Mûslî (2005). Welatê xwe nas bike: Parêzgeha Duhokê. Kovara Nûbûn, 71:2005.
- Birgül Açıkyıldız (2002). Lez yézidis et le sanctuaire du Šeykh 'Adī, I-II. Université de Paris I (Panthéon-Sorbonne).
- Konê Reş (2012). Serdana Kurdistanê: çûna Şêxan û Lalişa Nûranî. http://kurdi.lalishcenter.org Girêdana arşîvê 2016-04-22 li ser Wayback Machine.
 | Ev gotara li ser bajarekî şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |