Bêhrûz Boçanî
Bêhrûz Boçanî, (jdb. 23ê hezîrana 1983an li Gundê elîşervan, Bedrê, Parêzgeha Îlam, Rojhilata Kurdistanê) rojnameger, parêzvanê mafên mirovan, helbestvan, nivîskar û sînemagerê kurd e. Boçanî ji Rojhilata Kurdistanê ye ku jînenîgariya xwe bi pirtûka bi navê Ti kes dost nîne ji xeynî çîyan li Wargeha penaberan a Manûsê nivîsî ye, gelek xelatan wergirtiye. Bêhrûz Boçanî, ji sala 2013an heta mijdara 2019an li Girava Manusê hatibû desteserkirin.[1] Di 14ê mijdara sala 2019an de ew bi vîzeya yek-mehî gihîşt Christchurchê ku di çalakiyek taybet de ku ji aliyê WORD Christchurch ve di 29ê mijdara 2019an de hatiye organîze kirin û di hinek çalakiyên din ên axaftinê de, biaxive. Piştî gihîştina Zelanda Nû, Boçanî aniye ziman ku ew êdî ti carî venagere Papua Gîneya Nû yan jî Awistralyayê.
Bêhrûz Boçanî | |
|---|---|
 | |
| Jidayikbûn | 23ê hezîrana 1983an (40 salî) Elîşervan, Bedrê, Parêzgeha Îlam, Rojhilata Kurdistanê |
| Pîşe | Rojnamevan, nivîskar, derhêner |
| Perwede | Zanîngeha Terbiat Modares, Zanîngeha Xarezmî |
| Xelat | Xelata edebîya serok vezîr Vîktorîya, Xelata herî şêvaz a Vîktorîya ji bû cîroka wî, Xelata neteweyî ya jînenigarîyê |
| Berhemên navdar | |
| Ti kes dost nîne ji xeynî çîyan: nivîsek lî girtîgeha manûs Chauka, Ji kerema xwe bêje demjimêra me çiye (fîlm) | |
biguhêre | |
Di Kanûna 2019an de, dema ku dema vîzeya wî ya yek mehê ji bo Zelanda Nû qediya û ew li ser vîzeyek qediyayî ma heta ku di tîrmeha sala 2020an de statûya penaberiyê werbigire, di wê demê de ew li Zanîngeha Canterbury bû Hevkarê Lêkolînê ya Bilind.
Bêhrûz Bûçanî li Zanîngeha Birkbeck a Londonê wek profesorê mêvan hatiye hilbijartin.
jînenîgarî biguhêre
Boçanî di sala 1983an de li Parêzgeha Îlamê, Rojhilata Kurdistanê ji dayik bûye.[2] Wî xwe wek "zarokê şer" bi nav kiriye, amaje bi şerê salên 1980î yên di navbera Baasiyên Iraqî û "Zîndarên Îranî" de ku bi giranî li welatê wî yê Kurd li Rojhilata Kurdistanê şer kiribûn.[3] Boçanî ji Zanîngeha Terbiat Modares û Zanîngeha Terbiat Moallem (niha bi navê Zanîngeha Xarazmî), ku herdu li Tehranê ne, mastera zanistên siyasî, erdnîgariya siyasî û jeopolîtîk qedandiye.[4]
Berî ku wek rojnamevanekî serbixwe di çend rojnameyên Îranî de wek Heftenameya Kasbokar, Qanoon û Etemaad a Tehranê û Ajansa Werzişî ya Îranê kar bike, dest bi nivîsandina karê rojnamevaniyê li rojnameya xwendekarî li Zanîngeha Terbiat Modares kiriye.[5][6] Wî gotar li ser siyaseta Rojhilata Navîn, mafên kêmnetewan û zindîbûna çanda kurdî nivîsî.[7] Bi nepenî, zarok û mezinan fêrî zaravayê kurdî yê taybetî ji herêma Îlamê kir ku wek zimanê wan ê dayikê tê dîtin.[8] Bêhrûz Boçanî, kovara kurdî Werya (ku bi tîpên Varia jî tê nivîsandin) damezirand û çap kir ku ew wek berhema xwe ya herî girîng dihesiband û ji ber naveroka wê ya siyasî û civakî bala rayedarên îranî kişandibû ser xwe.[5] Kovarê çand û siyaseta kurd pêş xist; Boçanî tê derxist ku ji bo bajarê Îlamê kurdayetî, nasname, ziman û çanda xwe ya kurdewarî gelek girîng e. Wek endamekî Partiya Demokrat a Kurd, ku li Îranê derqanûnî ye û Yekîtiya Nîştimanî ya Xwendekarên Kurd, ji nêzîk ve hat şopandin.[6]
Di sibata 2013an de, ofîsên Werya ji aliyê Feyleqê Pasdarên Înqilaba Îslamî ve hatin girtin ku piştî şoreşa 1979an ji bo parastina sîstema Komara Îslamî ya welat û ji bo şikandina serhildanên “tevgerên dûrketinê” hatibû damezrandin û berê jî Boçanî bi binçavkirinê tehdîd kiribûn. Boçhanî wê rojê ne li ofîsê bû, lê 11 hevkarên Boçhanî hatin girtin, ku çend ji wan piştre hatibûn zîndan kirin. Piştî weşandina nûçeya girtinê li ser înternetê û belavbûna nûçeyê li cîhanê, Boçanî sê mehan xwe veşart û di 23ê gulana 2013an de ji Îranê revî û di ser Başûrê Rojhilatê Asyayê re derbasî Endonezyayê bû.
Gihîştina New Zealand biguhêre
Behrûz Bûçanî li Îranê ji ber pirsgirêkên rojnamegeriyê neçar ma welatê xwe biterikîne. Piştî ku ji Îranê reviya, çû Endonezyayê da ku xwe bigihîne Australya. Wî du caran hewl da ku ji Endonezyayê berbi Avusturalya bi keştiyê biçe. Cara ewil keştî binav bû û ji aliyê masîgirên Endonezyayî ve hat rizgarkirin. Cara duyem, Hêza Deryayî ya Keyaniya Awustralya ew û çar penaxwazên din girtin û şandin navendeke binçavkirinê li girava Manus.
Li ser sedema penaberiya xwe wiha got: min îran terkand ji ber ku ez bê ol û dînim
Bexşîna penaberiyê biguhêre
Roja Înê, 3 Mordad 1399 a Farisî, di dawiyê de, piştî şeş sal zîndanîkirina li girava Manus li Australya, hevdem digel jidayikbûna 37 saliya wê, Zelanda Nû daxwaza mafê penaberiyê kir B. Buchanan, razî bû. Daîreya Koçê ya Zelandaya Nû daxuyand ku mafê rûniştina daîmî ya wî welatî wergirtiye.
Berhem biguhêre
Behrûz Bûçanî pirtûka tû hewal nînin bilî çîyan , di nava 5 salan de bi peyamên ku ji hevalê xwe Omîd Tewfîqiyan li Australya re şandiye, bi rêya peyamnêrên bilez ên WhatsAppê re şandiye û Omîd Tewfîqiyan jî ji farisî wergerandiye Îngilîzî.
Dema li Îranê biguhêre
Di gulana 2016, Cheshmeh Yayınları berdan li audiobook Rafiqi Na Maghar Koohestan bi dengê Navid Mohammadzadeh ji bo bazara pirtûka Îranê. Ev pirtûk bi destûra Behrûz Bûçanî li Îranê hatiye çapkirin. Weşanxaneya Çeşme jî çapa vê pirtûkê wergerandiye farisî û Bûçanî bi xwe serperiştiya sererastkirina wê kiriye. Bûçanî beşên vê çapa pirtûkê li gor dilê xwe rakirine.[9]
Xelatên wî biguhêre
Behrûz Bûçanî di sala 2017an de bi hevkariya Araş Kemalî Sarvestanî, belgefîlma bi navê Çûka, niha saet çend e? Ku riya xwe ber bi çend festîvalên fîlman ên navneteweyî vekir, wek Festîvala Fîlman a Londonê.[1]
Buchani de qezenc Australian Serokwezîr xelata edebî $ 125,000 di çileya 2019 ji bo The Story of bo hevalê xwe bişîne, tiştek Lê belê Mountain. [10] Destûr nehat dayîn ku ji kampa Girava Manus derkeve û beşdarî merasîma xelatdayînê bibe.
Di Nîsana 2019 de, Rêheval Nine But the Mountain Xelata Wêjeyî ya New South Wales ya 10,000 $ wergirt.
Di tebaxa 2019an de, Behrouz Buchani Xelata Biyografiya Neteweyî ya Avusturalya, xelata herî girîng a Jînenîgariya Avusturalya wergirt. Dravê xelatê 25,000 $ ye ku ji hêla Pirtûkxaneya Dewleta New South Wales ve hatî dayîn. Ew bi rêya WhatsAppê beşdarî merasîmê bû.
Çavkanî biguhêre
- ^ a b The Pacific Solution: What can we learn from the case of Behrouz Boochani? (bi English). Melbourne University. Roja gihiştinê 5 nîsan 2017.
{{cite AV media}}: CS1 maint: unrecognized language (lînk) - ^ "Outspoken asylum seeker wins Australia's top book prize". South China Morning Post (bi îngilîzî). 3 sibat 2019. Roja gihiştinê 5 çiriya pêşîn 2022.
- ^ "No Friend But The Mountains review: Behrouz Boochani's poetic and vital memoir". web.archive.org. 30 çiriya pêşîn 2018. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 30 çiriya pêşîn 2018. Roja gihiştinê 5 çiriya pêşîn 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk) - ^ "Contributor". Pan Macmillan Australia (bi Australian English). Roja gihiştinê 5 çiriya pêşîn 2022.
- ^ a b Zable, Arnold (21 îlon 2015). "Iranian journalist Behrouz Boochani tells of the horrors of Manus Island: out of sight, out of mind". The Sydney Morning Herald (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 5 çiriya pêşîn 2022.
- ^ a b "Day of the Imprisoned Writer: Behrouz Boochani – detained on Manus Island". the Guardian (bi îngilîzî). 14 çiriya paşîn 2015. Roja gihiştinê 5 çiriya pêşîn 2022.
- ^ The Pacific Solution: What can we learn from the case of Behrouz Boochani? (bi îngilîzî), roja gihiştinê 5 çiriya pêşîn 2022
- ^ "Behrouz Boochani – Refugee Alternatives". web.archive.org. 29 hezîran 2017. Ji orîjînalê hat arşîvkirin. Roja arşîvkirinê: 29 hezîran 2017. Roja gihiştinê 5 çiriya pêşîn 2022.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (lînk) - ^ Xeletiya çavkanî: Invalid
<ref>tag; no text was provided for refs named:4 - ^ "Victorian Premier's Literary Awards 2019". The Wheeler Centre. Ji orîjînalê di 29 kanûna pêşîn 2018 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 31 kanûna paşîn 2019.
Girêdana derve biguhêre
- Bêhrûz Boçanî li ser Twitterê
- Bêhrûz Boçanî li ser IMDbê