Qirmiraviya reş
Qirmiraviyekê ku bi çengşorî dadayî ye.
Dabeşandina zanistî
Cîhan: Animalia
Filûm: Chordata
Çîn: Aves
Kom: Pelecaniformes
Famîle: Phalacrocoracidae
Cins: Phalacrocorax
Cure: P. carbo
Navê zanistî yê latînî
Phalacrocorax carbo
Linnaeus, 1758

Qirmiraviya reş an qirmeraviya reş[1] an kersele[2][3] an jî qîtik[2] (bi latînî: Phalacrocorax carbo), cureyekî qirmiraviyan e.

Şayes, reftar û jîngeh

biguhêre
 
Refeke qirmiraviyên reş.
 
Qirmiravî li ser daran jî hêlînên xwe çêdikin.
 
Phalacrocorax carbo

Hindek balindeyên avî yên mezin, nikul û kilikdirêj in. Per û çeng reş in. Pê bi perde ye. Serê nikulê wan xwar e. Ref ref difirin. Dema bêhnvedanê çengên xwe şor dikin û behra pitir li cihên bilind bo bêhnvedanê dilîsin. Nêr û mê rengek in. Qirmiraviyên reş li ser daran yan li ser rizde û revezan hêlînan çêdikin. Qirmiraviya reş 90-92 sentîmetreyan dirêj e. Balindeyeke avî yê mezin û reş e. Alek û gewrî spî ne. Bi çengşorî dadide. Dema firînê li pişt yek dibine kêş. Komkome dijîn.

Di derya û gol û geravan de ne û li ser tateber û gizîrteyên nav deryayê, herwisa li ser daran, hêlînan çêdikin. Zivistanan mişe ye. Piniyeke spî li binhefik û alekan heye. Çav kesk in û nikul qehwayiyekî tarî ye. Pê reş e. Zivistanan qesta Kurdistanê dike ji heyva heşt û nehê heta nîsanê li gol û geravên kûr û fireh dihê dîtin. Li nîveka Ewropayê û başûrê wê û Asyayê û li Tûnisê têjikan tîne derê. Zivistanan xwe dibe peravê bakurê rojava ya Afrîkayê û peravên erebî û Îraqê.

Parêzî

biguhêre

Xwarina wan masî û beq û lawirên avî yên ku çoç in. Li Kurdistanê cureyek bi tenê hatiye dîtin.

Çavkanî

biguhêre
  • Îsmaîl Taha Şahîn (2006). Balindeyên Kurdistanê. Spîrêz, Dihok. (Bi tîpên erebî ye, ji bo tîpguhêziya latînî û wîkîpedyandina nivîsê, bikarhêner MikaelF).
  • Zana Farqînî. Ferhenga kurdî-tirkî. Enstîtuya Kurdî, Stenbol.
  • H. Heinzel, R. Fitter û J. Parslow (1995). Türkiye ve Avrupa'nin Kuşlari (Kuzey Afrika ve Orta dogu dahil). Türkiye Dogal Hayati Kuruma Dernegi, Stenbol. ISBN 975 94098 28
  • D. îzolî (2007). Ferhenga kurdî-tirkî-kurdî. Deng, Amed.
  • R.F. Porter, S. Christensen, P. Schiermacker-Hansen (1996). Field Guide to the birds of the Middle East. T & A D Poyser, London.

Girêdanên derve

biguhêre

  Li Wikimedia Commons medyayên di warê Qirmiraviya reş de hene