Pehlewan Mûsa Xemîs

pehlevanê kurdê îranî

Pehlewanê Mûsa Xemîs Garzdînwend ku bi Pehlewanê Garzdînwend naskirin, yekem pehlewan Îranê û yek ji pehlewanê bi zendnîşana Îranê di serdema Feth Elî Şahê Qacar û her wisa yekem pehlewan naskirî di serdema Qacaran de, , ser eşîra Melikşahî û fermandarê artêşa Îranê di şerê bi Împaratoriya Osmanî re bû. [1][2] [3] [4] ] ]

malbat biguhêre

pehlevan Mûsa Xemîs Garzdînwendî kurê Emîr Xemîs kurê Şeh Mîr e. Ev malbat bi eslê xwe ji neviyên emîrê kurd Melikşah Çemşgezk e. Li gor nivîsarên ewliya Çelebî di seyahatname a ewliya Çelebî de, ew bi Cemşîd, şahê efsanewî yê Îranê ve girêdayî ne di vegotinekê de jî neviyên Sultan Melik Şah têne hesibandin. [5] [6] [7] Şerefxanê Bidlîsî, nivîskarê Şerefnameyê û Îslam Xerabî El-Ebasî, jînenasê Misrî, vê malbatê ji neviyên Ebbas bin Ebdulmuttelib apê Muhemmedê Pêxemberê Îslamê ku ji Benî haşim bû, dihesibînin. . [8] Cefer Xital û Haşim Tebatebaî nîjada wê ji Elama kevnar dihesibînin. [9]

Ew beşeke girîng ji malbata Melikşahî ne û bapîrê wan “Şah Mîr” e, piştî wî şazdeh nifş hene, yê dawî jî Şîh Mîr (Şah Mîr) yek ji mîrên serdema Sefevîyan e. Zarokên wan bi navên: Xemîs, Kazim Beg, Husên Beg, Neqî, Nezar Beg, Şeker Beg, Xwedadad, Rusgeh (Rustem Beg) û Melgeh bûn ku bi heman navan êl ava kirine û Xemîs bavê Pehlevan Mûsa bû mezinê birayan. [10] [11] [12]

zarokên xemîs biguhêre

Pehlevan Mûsa Xemîs Gorzdînwend : Ji malbatên Asadî, Daraxanî, Reşîdpûr, Kemrî, Rehgûnî, Pervas pêk tên. Feramerz Esedî serokê eşîra Melekşahîyan e û mîrê Piştkuhê jî ji vê malbatê ye. Ew li bajarê Melekşahî, bajarên Arkvaz, Îlam, Sine, Tehran û hejmareke zêde ji wan li Iraq, û Nîvgirava Skandînavya û Almanya dijîn. [10]

Pehlevan Melêgeh Xemîs : Ji malbatên BaqirXan, Mihemed Elî Xan û Elî Mihemed Xan pêk hatîye û li bajarên Erkûvaz, Îlam, Tehran û gelek bajarên din ên welatê Iraqê dijîn. Namdar, Şehbaz, Şîrxan, Sahab û Abbas Azîzîyan ji vê eşîrê ne. Malbatên Rehîmî, Ezîziyan, Mîrzayî û Tab ji vê malbatê ne. [10]

Xemîs Şah Mîr, serokê serhildana eşîrên fîlî ên Pûştkuhê biguhêre

Di dawiya dewra Efşarîyeyê û Zendîyeyê de, "Xemîs" serokê eşîra Melekşahiyan û kurê mezin ê Şah Mîr, ji ber hêza xwe ya bedenî (mucîzevî) a awarte di nav birayan de navdar bû . walî ÎsmaîlXan mîrê roristan u îlama niha ew wek fermandarekî leşkerî tayîn kir û Hesen Xan mîr neviyê xwe şand cem wî ku serhildana eşîra Maliman (Mal Hûman) bitepisîne. Herwiha Xemîs mirovekî dilrehm û xêrxwaz bû û piştî tepeserkirina serhildana eşîra Malîman (Mal Hûman) nehişt ku “Xorge” kurê serokê eşîra Malîman (Mal Hûman) bê kuştin. û ew ji mirinê xilas kir. Di vê heyamê de Xemîs serokê eşîra Malekşahî ya Çemzî bû. [9] [11] [12] [13] [14] [15]

Di dawiya serdema Nadir Şahê Efşar de, Xemîs – serokê êla Melekşahiyan – ji ber barê giran ê bacê yê Nadir Şah Efşar serîhilda û pêşengiya serhildana eşîrên fîlan kir. [11] [16] Di pirtûka dîroka Naderî ya bi navê cehangoşa de wiha tê gotin; Komek ji serokên eşîra Fîlî [bi serokatiya eşîra Malkşahî , Xemîs Şah Mîr], nêzîkî bîst bacgirên Nadir Şah kuştin, û dema ku eşîrên din ji vê kiryara Malişahîyan agahdar bûn, ewan jî bacgirên xwe kuştin. [17] [18] Mervî di Araî Naderî de li ser vê mijarê wiha dibêje: ji ber ku destpêkirina tundiyê û siyasetê gihîştiye sînorê tundiyê, komek ji serokên eşîra Filî [Il Malekşahi û di serî de Xemîs Şah Mîr] li hev kirin, bi qasî 20 bacgirên devleta Naderşah kuştin Gava eşîrên din ew tevger dîtin, hma her kesî jî bacgirên xwe kuştin, ew jî tevlî civata navborî bûn. [19]

 
Fermana padîşahiyê ya herî bilind a mîr Mihemed Elî Mîrza Devletşah û Feth Alî şah Qacar di derbara serokatîya Melekşahî ya Pehlevan Mûsa Xemîs [یادداشت 1] di Nivîstok belgeyê de hatiye gotin. eşîra Malkşahî û eşîrên din ên xûrdê Kobê (Hordeh Ko an jî eşîrên bi nifûsa kêmtir) ji niha û pê ve biryar hatîyê danîn ku hemî Toşmal, Kedxwed, mezin û şêniyên eşîrên Çemzî yên eşîra Malkşahiyan û her weha eşîrên din ên dêhKub ( Hordeh Ku an eşîrên ku nifûsa wan kêm in) alîcah tûşmal Mûsa ji hemû Tûşmalên din bilindtir dihesibînin, gotin û şîretên wî, nemaze hukm û erkên bacê binpê nekin û hukm û erkên wî j bo xwe pêwîst bibînin û mecbûr in ku wan bi cih bînin. fermanên alîcah Tuşemal Mûsa wek binpêkirina fermanên Mîr û Şah Qacar e ye . Dîroka belgeyê 1222 Hîcrî wek 1185 rojî ye

Fatehname biguhêre

Ev zevî bi rûbera 36.000 hektar milkê bav û kalên Hac Fermerz Esedî bûn, ku ji aliyê Feth Elî Şahê Qacarî ve û bi îmzeya Mîr Mihemed Elî Mîrza Dolatşah, kurê mezin ê Şah hatiye îmzekirin. Namah di nav mezinên malbata Malikşahiyan de), [20] Di tarîxa Zul-Hicayê sala 1236 Hicrî ya ku li gorî sala 1199 Hicrî de ji ber mêrxasiya malbata Malikşahiyan di şerê bi êrişkerên Osmanî re û dagirkirina Silêmanî, Zor û Mûsilê de., Kerkûk û Samerra û dorpêçkirina Bexdayê ji bajarên Împaratoriya Osmanî ji qehreman Mûsa Xemîs Ced Bozor Hac Faramerz Esedî û Îl Malekşahî re hat dayîn. Hêjayî gotinê ye ku mezinên êla Malkşahî guhên rastê yên hemû girtiyên artêşa Osmanî jêkirin û xistin kefa wan a rastê û şandin paytextê. [21] [22] [23] Di vî şerî de çar hezar leşkerên ji eşîra Malekşahî Çemzeyî, di nav wan de sed siwarên navdar ji eşîra Malekşahî Çemzeyî û sed çekdarên mêşhingiv ji eşîra Malekşahî Çemzeyî (ku piştre bi mêrxasiya xwe û bikaranîna kulm û mêşan hatin naskirin. di vî şerî de û şerên wan ên berê yên bi êrişkerên Osmanî re, ew bi navê eşîrên Garzdînvend hatin nasîn, ku ev eşîretên Xemîs, Kazim Beg, Neqî, Husên Beg, Rustem Beg, Melgeh, Şekarbeg û Xudadad) û sê hezar û heşt sed peya di bin destê fermandariya "Pehlan Mûsa" li ser serê leşkerê îranê.wan kirin. Ji bo naskirina vê rûmetê, rolyefên van mêrxasên hanê li Baxçeya Nazar a Şîrazê û Muzexaneya Parsê hatine parastin. [24] [25] Mezinên sipî û mezinên êla Malekşahiyan wiha vedibêjin: Şervanên Garzdînwendê di vî şerî de şer kirine. Tê gotin ku di vî şerî de zêdetirî sîh birîndar li ser laşê têkoşer Mûsa Xemîs hebûye, lê vî şervanê Reşîd di qada şer de gav paşde neavêtiye. [24] [25] Piştî derbeya leşkerî ya sala 1332’an a Rojî, Hac Feramerz Esadî li gorî belgeya hejmar 566 a roja 13’ê Hezîrana sala 1335’an a Rojî, ev erd li ser navê xwe tomar kiribûn. Lê piştî şoreşê ev zevî ji aliyê Rêveberiya Çavkaniyên Xwezayî ya Parêzgeha Îlamê ve bê sedemek yasayî hatin desteserkirin û radestî kesên din hatin kirin. [11]

Destanên Kurdî yên girêdayî Fetihnameyê biguhêre

  

pirsên girêdayî biguhêre

Not biguhêre

  1. ^ عالیجاه بالاترین مقام رسمی کشوری از دوره صفویه به بعد بوده‌است.


Peyvnot biguhêre

  1. ^ Xeletiya çavkanî: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ion.ir
  2. ^ علیرضا اسدی. فتح نامه ایل ملکشاهی برگی زرین از تاریخ استان ایلام، فصل نامه آموزش تاریخ. دوره چهاردهم، 1393.
  3. ^ علیرضا اسدی، تاریخچه و پیشینهٔ سیاسی و اجتماعی ایل ملکشاهی. هفته نامه نجوا، سال سیزدهم، شماره ۵۰۲، یکشنبه ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۳، ص5.
  4. ^ رستم رفعتی. انساب شهری و عشایری استان ایلام. ایلام: انتشارات برگ آذین، 1386، ص340.
  5. ^ بدلیسی، شرفنامه تاریخ مفصل کردستان، تهران: انتشارات اساطیر، چاپ اول، 1377، ص163
  6. ^ اولیاء چلبی. سیاحتنامه. ترجمه فاروق کیخسروی. جلد۲، ارومیه: انتشارات صلاح الدین ایوبی، ۱۳۶۴، ص222
  7. ^ رستم رفعتی، انساب شهری و عشاری استان ایلام، ایلام: انتشارات برگ آذین، 1386، ص340-341.
  8. ^ بدلیسی، شرفنامه تاریخ مفصل کردستان، تهران: انتشارات اساطیر، چاپ اول، 1377، ص162.
  9. ^ a b مجموعه آراء دربارهٔ ساکنان سرزمین پشتکوه ایلام، جعفر خیتال. ایلام:انتشارات فرهنگ، ۱۳۶۹، صص 286- 293.
  10. ^ a b c رستم رفعتی. انساب شهری و عشایری استان ایلام. ایلام: انتشارات برگ آذین، 1386، صص335-343.
  11. ^ a b c d علیرضا اسدی. تاریخچه و پیشینهٔ سیاسی و اجتماعی ایل ملکشاهی. بخش دوم. هفته نامه نجوا، سال چهاردهم، شماره ۵۰۳، یکشنبه ۴ خرداد ۱۳۹۳، ص5.
  12. ^ a b نجم سلمان مهدی الفیلی. الفیلیون؛ تاریخ، قبائل وانساب، فلکلور، تراث قومی. اربیل: دار ئاراس للطباعة والنشر، 2009، ص 165
  13. ^ علیرضا اسدی، فتح نامه ایل ملکشاهی، فصل نامه آموزش تاریخ.
  14. ^ دست نوشته‌های عشیره مالیمان، نسخه خطی: صص8-10.
  15. ^ رستم رفعتی، انساب شهری و عشایری استان ایلام. ایلام: انتشارات برگ آذین، ۱۳۸۶: صص 335-343.
  16. ^ علیرضا اسدی، فتح نامه ایل ملکشاهی برگی زرین از تاریخ استان ایلام، فصل نامه آموزش تاریخ.
  17. ^ میرزا محمد مهدی استرآبادی، تاریخ جهانگشای نادری، نسخه خطی مصور متعلق به 1171 ه‍.ق با مقدمهٔ عبدالعلی ادیب پورمند. تهران: انتشارات سروش و نگار، 1370. ص402.
  18. ^ رضا شعبانی. تاریخ اجتماعی ایران در عصر افشاریه، جلد۱، چاپ دوم، تهران: انتشارات نوین، ۱۳۶۹. ص109.
  19. ^ محمد کاظم مروی، عالم آرای نادری، جلد3، تهران: نشر علم، 1369. ص937.
  20. ^ قیام ایلام در عصر رضا شاه. عباس محمدزاده. ایلام: انتشارات زانا، 1389. چاپ دوم. ص 28
  21. ^ تاریخ روضه الصفای ناصری، هدایت، رضا قلی خان. جلد 9، تهران: انتشارات اساطیر، 1380. ص7780.
  22. ^ ایران در دوره سلطنت قاجار. علی اصغر شمیم. تهران: انتشارات مدبر، ۱۳۷۵. صص118-119.
  23. ^ ایلام و تمدن دیرینهٔ آن. ایرج افشار سیستانی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1380. ص100.
  24. ^ a b علیرضا اسدی، تاریخچه و پیشینهٔ سیاسی و اجتماعی ایل ملکشاهی. هفته نامه نجوا، سال سیزدهم، شماره 502، یکشنبه 28 اردیبهشت 1393، ص5.
  25. ^ a b رستم رفعتی. انساب شهری و عشایری استان ایلام. ایلام: انتشارات برگ آذین، ۱۳۸۶. ص 29.
  • مهدی استرآبادی، میرزا محمد (۱۳۹۱). جهانگشای نادری. تهران: انتشارات دنیای کتاب. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۳۴۶۲۴-۴-۴.<span class="mw-reference-text" id="mw-reference-text-cite_note-ion.ir-1">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</span>
  • سپهر، محمد تقی لسان الملک (۱۳۷۷). ناسخ التواریخ (تاریخ قاجاریه) به اهتمام جمشید کیانفر. اول. تهران: انتشارات اساطیر. شابک ۹۶۴-۵۹۶۰-۸۵-۱.<span class="mw-reference-text" id="mw-reference-text-cite_note-ion.ir-1">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</span>
  • رفعتی، رستم (۱۳۸۶)، انساب شهری و عشایری استان ایلام، ایلام: انتشارات برگ آذین، شابک ۹۷۸-۹۶۴-۷۳۷۲-۶۱-۹<span class="mw-reference-text" id="mw-reference-text-cite_note-ion.ir-1">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</span>
  • عالم آرای نادری. محمد کاظم مروی. جلد۲، تهران: نشر علم، ۱۳۶۹.
  • محمدزاده، عباس (۱۳۹۰)، قیام ایلام در عصر رضا شاه، ایلام: انتشارات زانا، شابک ۹۶۴-۷۴۹۴-۴۸-۳<span class="mw-reference-text" id="mw-reference-text-cite_note-ion.ir-1">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</span>
  • الفیلی، نجم سلمان مهدی (۲۰۰۹)، الفیلیون؛ تاریخ، قبائل وانساب، فلکلور، تراث قومی، اربیل: دار ئاراس للطباعة والنشر<span class="mw-reference-text" id="mw-reference-text-cite_note-ion.ir-1">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</span>
  • تاریخ اجتماعی ایران در عصر افشاریه. رضا شعبانی. جلد۱، چاپ دوم، تهران: انتشارات نوین، ۱۳۶۹.
  • شمیم، علی اصغر (۱۳۸۴)، ایران در دوره سلطنت قاجار، تهران: انتشارات مدبر، شابک ۹۶۴-۹۰۴۹۲-۲-۳<span class="mw-reference-text" id="mw-reference-text-cite_note-ion.ir-1">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</span>
  • ایلام و تمدن دیرینهٔ آن. ایرج افشار سیستانی. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۰.
  • هدایت، رضا قلی خان (۱۳۸۰)، تاریخ روضه الصفای ناصری، تهران: انتشارات اساطیر، شابک ۹۶۴-۳۳۱-۰۹۹-X<span class="mw-reference-text" id="mw-reference-text-cite_note-ion.ir-1">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</span>
  • فتح نامه ایل ملکشاهی برگی زرین از تاریخ استان ایلام. علیرضا اسدی. فصل نامه آموزش تاریخ.
  • بدلیسی، شرف الدین بن شمس الدین (۱۳۷۷). شرفنامه. تهران: انتشارات اساطیر. شابک ۹۶۴-۵۹۶۰-۵۹-۲.<span class="mw-reference-text" id="mw-reference-text-cite_note-ion.ir-1">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</span>
  • سیاحتنامه. اولیاء چلبی. ترجمه فاروق کیخسروی. ارومیه: انتشارات صلاح الدین ایوبی، ۱۳۶۴.
  • مجموعه آراء دربارهٔ ساکنان سرزمین پشتکوه ایلام، جعفر خیتال. ایلام:انتشارات فرهنگ، ۱۳۶۹.
  • تاریخچه و پیشینهٔ سیاسی و اجتماعی ایل ملکشاهی. بخش اول و دوم. علیرضا اسدی. هفته‌نامه نجوا، سال چهاردهم، شماره ۵۰۲ و ۵۰۳ یکشنبه ۲۸ اردیبهشت و یکشنبه ۴ خرداد ۱۳۹۳.
  • واژه ملکشاهی در لغتنامه دهخدا.
  • ایل ملکشاهی. هفته‌نامه «صدای ملت»، شماره ۱۷۳(۱۶ شهریور ۸۷).