Xijendeyên Kurdistanê

Xijendeyên Kurdistanê

Li Kurdistanê ji çîn (biyolojî)a xijendeyan (Reptilia), du koman hene:

Binkoma Qirtîşan (Lacertilia)

Famîleya Apapikan (Gekkonidae)

• Apapika Kurdistanê (Asaccus kurdistanensis)
• Apapika bi tiliyên belgeyî (Asaccus elisae)
• Apapika Mêrdînê (Cyrtopodion heterocercus), li herêmên Kirmaşan û Merdînê.
• Apapika Kirminşanê ( Asaccus kermanshahensis)
• Apapika Kotşî (Cyrtopodion kotschy syriacus)
• Apapika dûvikreq (Cyrtopodion scabrum)
• Apik, apapika gurî (Hemidactylus turcicus)
• Apapika dûvikqelew (Eublepharis angramainyu)
• Apapika tillîkurt (Stenodactylus affinis)

• 
  Apapika bi tiliyên belgeyî (Asaccus elisae)
• 
  Apapik (Hemidactylus turcicus)
• 
  Apik an apapika tillîkurt (Stenodactylus affinis)
• 
  Apapika dûvikqelew (Eublepharis angramainyu)

Wêne:

Famîleya Sûsmaran (Agamidae)

• Gumgumok (Laudakia)
• Gumgumoka pelikmezin (Laudakia nupta nupta)
• Gumgumoka Qefqazê (Laudakia caucasica)
• Gumgumoka gawiran (Laudakia stellio)
• Sûsmarê erdê ron (Trapelus agilis) an (Trapelus agilis isolepis)(?)
• Sûsmarê serîbeq (?) (Phrynocephalus arabicus)
• Sûsmarê (Trapelus lessonae)

• 
  Gumgumoka gawiran (Laudakia stellio)
• 
  Gumgumoka Qefqazê (Laudakia caucasica)

Famîleya Margîseyan (Chamaeleonidae)

• Margîse, bûkelemûn, pîrika melekdas an (bi soranî) têrtêre (Chamaeleo chamaeleo)

• 
  Margîse (Chamaeleo chamaeleo)
• 
  Margîse (Chamaeleo chamaeleo)

Famîleya (Scincidae)

• Çavmar (?) (Ablepharus kitaibelii) kitaibelii)</ref>
• (Chalcides ocellatus)
• (Eumeces schneideri)
• (Trachylepis vittata)

• 
  Çavmar (Ablepharus kitaibelii)
• 
  (Eumeces schneideri)
• 
  (Trachylepis vittata) an (Mabuya vittata)
• 
  (Chalcides ocellatus)

Famîleya Marmarokên dîwaran (Lacertidae)

• Marmaroka Heranê (Acanthodactylus harranensis)
• Marmaroka zinaran an marmaroka Ermenistanê (Darevskia armeniaca)
• Marmaroka dîwaran (Podarcis muralis)
• (Ophisops elegans)
• Marmaroka Kerminşanê (Eremias montanus)
• Marmaroka Qersê (Lacerta agilis)
• Marmaroka navinçî ?(Lacerta media)
• Daykemar an dêlemar (Lacerta trilineata)
• Marmaroka Zagrosê an marmaroka Kurdistanê(Timon princeps kurdistanicus)
• (Apathya yassujica)
• Marmaroka Ûrmiyê(Apathya cappadocia urmiana)
• Marmaroka zinaran (Apathya cappadocica)

• 
  Marmaroka zinaran an marmaroka Ermenistanê (Darevskia armeniaca)
• 
  Marmaroka Ûrmiyê(Apathya cappadocia urmiana)
• 
  Marmaroka Qersê (Lacerta agilis)
• 
  Daykemar (Lacerta trilineata)
• 
  Marmaroka navinçî(Lacerta media)
• 
  Marmaroka Zagrosê (Timon princeps kurdistanicus)
• 
  Marmaroka Zagrosê (Timon princeps kurdistanicus)
• 
  (Ophisops elegans)
• 
  Marmaroka dîwaran (Podarcis muralis)

Famîleya Marmarokên dirûvê maran (Anguinidae)

• Marmarokê bêpiyê zikzer (Ophisaurus apodus)

• 
  Marmarokê bêpiyê zikzer (Ophisaurus apodus)

Famîleya pezmijokan (Varanidae)

• Pezmijoka çol û deştan (Varanus griseus)

• 
  Pezmijoka çol û deştan (Varanus griseus)

Famîleya marmarokên kor (Amphisbaenidae)

• Cinsê (Blanus)

Binkoma Maran(Serpentes)

Famîleya koremeran (Typhlopidae)

• Koremar (Typhlops vermicularis)
• Koremarê pozdirêj (Rhinotyphlops episcopus), nezîkî Xelefetiya Rihê.

• 
  Marê kor (Typhlops vermicularis)

Famîleya Leptotyphlopidae

• Cinsê marên kor (Leptotyphlops)

Famîleya Ejdehmaran (Boidae)

• Ejdehmarê axê Rojhilata Navîn an Javelîn (Eryx jaculus)

• 
  Ejdehmarê axê Rojhilata Navîn (Eryx jaculus)

Famîleya Kewmaran (Colubridae)

• Marê reş, reşmar an reşemar (Coluber jugularis)
• Kewmar (Coluber)
• Tîremar (Coluber najadum)
• Kewmarê esûsik an Kewmarê a Baranî (Eirenis barani)
• Marê ron an keskê tarî(?) (Malpolon insignitus fuscus ) an (Malpolon monspessulanus fuscus )(?)
• Marê avî (Natrix natrix)
• Cinsê (Rhynchocalamus)
• Cinsê (Spalerophis)
• Cinsê (Telescopus)

• 
  Marê avî (Natrix natrix)
• 
  Tîremar (Coluber najadum)
• 
  Marê kesk (?)(Malpolon monspessulanus)

Famîleya Maregîskan (Viperidae)

• Margîska Kurdistanê (Vipera raddei kurdistanica)
• Maregîska Ûrmiyê (Vipera wagneri)
• Maregîska şaxdar (Vipera ammodytes)?
• Ejdeha,maregîska çiyan,maregîska rojhilatê,marê kofî an maregîska kefenê (Macrovipera lebentina)

Famîleya Marê mertal(Elapidae)

• Kobrayê çolê (Walterinnesia aegyptia)

• 
  Kobrayê çolê (Walterinnesia aegyptia)

Koma Xijendeyên qalikdar (Testudinata)

Famîleya reqên bejî (Testudinidae)

• Cinsê reqên bejî (Testudo)
• Req, kîso an şkêvlatok

• 
  Cinsê reqên bejî (Testudo)

Famîleya reqên avî (Geoemydidae)

• Reqesêl an reqê avî (Mauremys caspica)

• 
  Kîsoyek ji devera Bismilê, Bakurê Kurdistanê]]
• 
  Reqesêl an reqê avî ji devera Kemberlû, Bakûrê Kurdistanê (Mauremys)
• 
  Reqesêl (Mauremys caspica)

Çavkanî

• Ferhenga Kurdî-Tirkî yê Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê, Zana Farqînî
• Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2007 Annual Checklist.[1]
• The Reptile Database.[2] ^{Girêdana arşîvê 2007-12-22 li ser Wayback Machine}

Girêdanên derve

• http://reptile-database.reptarium.cz/species?genus=Stenodactylus&species=affinis
• http://www.reptilechannel.com/snakes/venomous-snakes/venomous-snakes-iraq.aspx ^{Girêdana arşîvê 2013-10-03 li ser Wayback Machine}
• http://www.reptilechannel.com/reptile-news/2009/07/14/cites-us-fish-wildlife-2010.aspx ^{Girêdana arşîvê 2012-05-10 li ser Wayback Machine}
• http://www.waza.org/en/zoo/choose-a-species/reptiles/lizards-and-tuatara/asaccus-kurdistanensis ^{Girêdana arşîvê 2013-03-21 li ser Wayback Machine}
• http://www.waza.org/en/zoo/select-a-region/europe-and-middle-east/reptiles/snakes/vipera-raddei ^{Girêdana arşîvê 2015-09-22 li ser Wayback Machine}