Sed Dibistanên Ramanê

(Ji Sed Dibistanen Raman hat beralîkirin)

Sed Dibistanen Raman (çînî: 諸子百家; pinyin: zhūzǐ bǎijiā) dibistanên felsefe û ramanin ku dî navbera sedsala 6an (B.Z.)-221an(B.Z.) de li Çîn a kevnar derketine holê.

Cihên jidayikbûna fîlozofên Çînî yên girîng ên ji sed dibistanen raman yên di dema xanedana Zhou yê.

Di dîroka Çînî de, ev serdem wekî serdemek xwînrij tê zanîn ku dewletên piçûk şer û pevçûnên hevûdu dikirin. Ev dem wek Serdema Bihar û Payiz , Serdema Dewletên Şer Dikin tê zanîn. Ji aliyekî din ve, ew wekî serdema zêrîn a dîroka ramana Çînî jî tê zanîn. Felsefe û ramanên li ser mijarên esman, jiyan, civak, xweza, derman, teknolojî, stratejî di vê demêda bi avayekî serbixwe pêşta çu.

Ditin û zanînên vê demê, bandorek mezin li ser awayên jiyan û hişmendiya civakî ya welatên Asyayî kirîye. Mamosteyên hêja yên vê demê, li ser rêbazen rêvebirîyê yên dewletan, şer û dîplomasîyêda, şîret li serweran/rêvebiran kirîye.

Ev dem ,bi yek kirina Çînê ji alîyê xanedana Qin va, dawî bû. Hin ji van dibistanên ramanê li Çinê û li derdorê Çînê ji tunebûnê xelas bûn û îro hîn jî çalak in.

Dibistana Dao biguhêre

Nûnerên herî girîng ên hînkirina Dao (rê) Lao Zi û Chuang Tzu nin. Ev dibistan li ser civak û raman gelek bandordar bûye. Di navenda têgihiştina esmanî, bingehîya dermankirina Çînî, rêveçuna xwezayîda Dao heye. Bi rastî, bandora Dao li ser hema hema hemî dibistanên ku li Çînê derketiye, heye.

Dibistana Konfusyus biguhêre

Konfusyus kesê ku herî zêde bandor li ser rêvebirîya dewletê kirîye ye. Hê jî bandora Konfusyus li ser Çîn a nûjen û civaka nûjan a Çîn heye

Dibistana Mo biguhêre


Dibistana Yin Yang biguhêre


Dibistana Zagonêran biguhêre


Dibistana Nav û Forman biguhêre


Çavkanî biguhêre

Ev gotar ji agahiyên naveroka gotara wekhev a Wîkîpediyaya tirkî pêk tê.