Wîkîpediya

Jin, Jiyan, Azadî

sloganeke civakî
(Ji Jin, jiyan, azadî hat beralîkirin)

Jin, Jiyan, Azadî, dirûşma siyasî û civakî ye ku cara yekem li Bakurê Kurdistanê ji aliyê jin ên kurd ve hatiye bikaranîn.[1] Slogan piştre jî di şerê li dijî DAÎŞê de û herî dawî di serhildana pê pêşengiya jinên kurd ve bi kurdî û ji aliyê jinên faris ve bi farisî di sala 2022an piştê kuştina keça kurd Jîna Emînî ku ji aliyê polîsên exlaqê ve li Tehranê hatiye kuştin, hatiye bikaranîn.[2]

Jin, Jiyan, Azadî
Jin, Jiyan, Azadî Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Li ser dîwarekî li Viyanayê jineke kurd û dirûşma kurdî ya "Jin, jiyan, azadî" hatiye xêzkirin.
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge
Slogana Jin, jiyan, azadî, bi îngilîzî di dema xwepêşandanên li dijî kuştina keça Kurd Jîna Emînî, li bajarê Melbourne a Awistriyayê.

JIN TV: televizyoneke xweser a jinan – navneteweyî û serbixwe

biguhêre

Weqfa Jinê Newa da xuyakirin ku kanala Jin TV ya ku tenê ji bo jinan tê meşandin wê di 8'ê Adarê de dest bi weşana xwe bike û weqf bang li hemû jinan kir ku li kanalê temaşe bikin. Weqfa Newa li ser qenala Jin TV ya tevahî jinan daxuyaniyek da. Weqfê di 9’ê Çileya 2018’an de daxuyaniyek da û ragihand ku projeya Jin TV bi awayekî berçav bi dawî bûye. Weqfê di daxuyaniya xwe ya nû de ragihand ku Jin TV di 8’ê Adarê Roja Jinên Kedkar ên Cîhanê de dest bi weşana testê dike. Di daxuyaniyê de wiha hate gotin: “Di 8’ê Adara 2018’an de jin li çar aliyên cîhanê careke din dadikevin qadan û daxwaza şikandina tundî û îstîsmara li ser bedena jinê, li ser keda jinê û hebûna jinê dikin. Armanc, îdîa û rêxistina xwe mezin dikin û xurt dikin. Di çarçoveya vê rêxistinbûnê de em ê di 8’ê Adarê de dest bi weşana testê ya Jin TV’yê bikin ku deng, axaftin û têkoşîna jinan ragihînin.” Satellite: Hotbird 13°E Frequency: 11 054 MHz Polarîzasyon: Horizontal Nîşan: 27500 FEC-rêjeya: 5/6

JIN TV: Televîzyona jinan a xweser - navneteweyî û serbixwe Foruma jinan a cîhanî li Asyayê? Radyoyek xweser li Amerîkaya Latîn? Semînerek li ser dîroka jinê? Şoreşa Kurdistanê? Divê em van tiştan çawa bibihîzin? Ji bo ku em der barê têkoşîn û tevgerên jinan ên li çaraliyê cîhanê de agahiyan bi dest bixin, em xwe di nav gelek ziman û bi hezaran malperan de vedişêrin. Em beşdarî semîner û çalakiyan dibin. Em bi çand û şert û mercên jinên cîhanê re eleqedar dibin. Lê - meriv çawa agahdar dibe? Agahdarî ji ku tê? Û ez çawa dikarim bibim beşek jê? Girîng e ku em bersiva van pirsan bibînin û em di vî warî de pir dixebitin. Di demeke nêzîk de wê televîzyoneke jinan a xweser derkeve holê: navneteweyî û serbixwe! Antî-cinsiyetparêziyê bînin nav kanalên ragihandinê yên sereke Em ne tenê nan dixwazin, em tevahiya firinê dixwazin! Divê strukturên baviksalarî û rolên kevneşopî ne tenê di torên azadîxwaz de, di heman demê de û berî her tiştî di kanalên ragihandinê yên sereke de, ku bi berdewamî çanda me, têgihîştina me, hest û ramanên me dirust dikin, werin derbas kirin. Xerîdarên televîzyonê yên herî dilsoz jinên ku ji malê dixebitin in. Ew li endamên malbata xwe xwedî derdikevin, zarokan mezin dikin û ji malê dixebitin, pir caran bê dahat. TV gelek caran wan di paşperdeyê de cîh dike. Ew kêm caran nexuyabûna xwe li ser ekranê dibînin. Lîstikvanên pêşeng bi gelemperî dewlemend in û pirsgirêkên wan bi tevahî cûda hene. Ew ji partiyek din diçin û pir caran rola diva, keçik, zêrker an jî pîroz dikin. Em dixwazin rastiya jinan û têkoşîna wan a rast nîşan bidin. Em dixwazin jinên lewaz, ku îhtîmala vegerandina hêz û cesaretê nîşan didin nîşan bidin. Em dixwazin jin li şûna ku guh bidin guhertoya dîrokê ya ji aliyê desthilatdaran ve tê xwestin, dîroka xwe dixwînin. Em dixwazin jinên ku di warên xwe de pispor in bibînin. Em dixwazin nîqaşên li ser etîk û estetîk zêde bibin. Ji bo me jinên cîhanê neteweyeke bindest e ku dikare xwe azad bike. Ji ber vê yekê dem hatiye ku ji bo xwerêveberiyê gaveke din a girîng bê avêtin û ji bo jinan TVyeke xwe bi rêxistin bike! Hin statîstîkên ku aciziya mijarê nîşan didin: Di sala 2016 de, Sen Jia et al lêkolînek bi sernavê "Jin ji ku di rojnameyên serhêl de têne bihîstin bêtir têne dîtin." Ji 2,3 mîlyon gotarên 950 ajansên nûçeyan, wêne bi piranî jinan nîşan didin, tevî ku piraniya gotaran ji hêla mêran ve hatine nivîsandin. Ev yek nîşan dide ku jin ne weke mijarên rast ên xwedî hêz û xweserî, li gorî tiştên balkêş tên dîtin. Hilbijartina wêneyan ji ya ku em difikirin bêtir bandorê li hişmendî û hişmendiya meya kolektîf di jiyana rojane de dike. Lêkolîneke din a balkêş a demdirêj a Cory L. Armstrong li xwenîşandanên jinan di nûçeyan de ji 1960 heta 2006 dinêre. Lêkolînê dît ku tenê 21% ji van nûçeyan ji hêla jinan ve hatine nivîsandin, û paşê 79% ji hêla mêran ve. Di lêkolînê de têkiliya di navbera xuyabûna xwepêşandanan û nûnertiya jinan de jî tê vegotin. Jixwe bi taybetî ji bo mafên jinan gelek çalakî tên lidarxistin. Wekî din, xwenîşandan tenê digihîje têkiliyek civakî ya berfireh, nemaze dema ku jin beşdarî wan dibin. Li cihê ku em di rojnameger û nûçegihanên jin de zêde dibin jî, hêjmara jinên di postên rêveberiyê de pir kêm e. Gelek caran, jin bi saya mekanîzmayên kotayê yên nû hatine avakirin, digihîjin meqamên bilind. Ev yek diqewime tevî ku jin bi gelemperî ji mêran xwedî kalîteyên wekhev an jî bilindtir in. Em dikarin behsa lobiya medyaya mêran bikin ku bi awayekî sîstematîk jinan ji nava refên xwe dûr dixe. Weke ku ji belavkirina bêedaletî ya cihên kar di medyayê de jî tê dîtin, girîng e ku hêza jinê weke mijareke berê neyê dîtin. Divê jin bi tenê li ser mijarên bi navê jinan binivîsin têr nebin. Struktura pîşesaziya medyayê ya li ser bingeha berjewendiyê (aborî û baviksalarî) raya giştî bêhêz dike, dema ku medya me bi qalibên zayendperest û nîjadperest bombe dike. Bi rêya vê mekanîzmayê, çapemenî her roj dibe alîkar ku têkiliyên desthilatdariyê bi îstîqrar û xurtir bike û ji ber vê yekê jî alîkariya serdestî û desthilatdariya mêr dike ku xwe bidomîne. Lê divê çapemenî bibe cihê hilweşandina stereotip û danasîna wêneyên azad û formên civakî. Em bi avakirina televîzyoneke jinan ne tenê gihandina polîtîkaya kotayê an jî derbaskirina wan, di heman demê de avakirina şert û mercên xebatê yên mirovî û adil armanc dikin. Me biryar da ku em di komîteyên ne hiyerarşîk de bixebitin, jinên bi zarokan re wek dewlemendkirin û navan wek bargiraniyê binirxînin, hemû qadên televîzyonê bi ked û pabendbûna jinan, ji edîtor heta derhêner, ji serokê bername ji kameraman re, ji grafîkçêker bigire heya edîtor. Beriya wekheviyê xweserî Têgihîştina me ya bingehîn li dora rêxistinek fizîkî û derûnî ya cihê û xweser dizivire, wekî jin dîroka xwe nas bikin û sûbjektîfiya xwe wekî afirînerên xweser ên dîrokê ji nû ve bifikirin. Li dijî cureyên kevnar ên mêtîngerî û îstîsmarê, xwesteka vegerandina hemû qadên jiyanê û ji nû ve hizirandina raman û rêbazên civaknasî, felsefe, derûnî, zanistên xwezayî û çandê derdikeve holê. Berî ku em behsa wekheviyê bikin, divê em serxwebûn û xweseriyê ava bikin, şiyana xwe ya raman, tevger û afirandina azad pêş bixin. Nêrîna me ya li ser pêwîstiya qadên xweser ên jinan ev e. Berî ku em xwe azad nekin em nikarin têkevin têkiliyên azad. Bêyî ku em di pêvajoyên kolektîf ên ku tê de dikarin biryar, raman û çalakiyên azad pêş bixin, em nikarin li hêviya azadiya takekesî bin. Ji bo xurtkirina azadiya jinê em dixwazin pêvajoyên hînbûnê ji raya giştî re eşkere bikin. Qadên jinên xweser ne ji bo bêhnvedanê, ji bo fêrbûna ji hêza xwe û derbaskirina sînorên pergala hegemonîk li ser me ne. Em dizanin ku jin heta radeyekê di qadên cuda yên jiyana giştî de cih digirin. Ev tê wê wateyê ku kotaya zayendî dikare alîkariya jinên tenê bike ku têkevin qadên xebatê yên serdest ên mêr. Lê ew îstîsna ne. Û wekî ku pir caran tê gotin, îstîsna tenê qaîdeyê îspat dikin. Guhertineke civakî ya rast û girîng pêk naynin. Ma em dikarin li ciyên cihê bixebitin, dema ku nasnameya xwe biparêzin û bê asîmîlekirin? Divê em hêza jinan li pişt kamerayê zêde bikin. Wek edîtor, nivîskar, rêvebir û çêker. Ji bo pêşxistina çapemeniya azad divê em sansurê bi ser bixînin. Ji famkirina tiştên ku em her roj di medyayê de dibînin û dibihîzin pir girîngtir pirsa tiştê ku em ne hewce dibînin û ne dibihîzin e. Van pêkhateyên desthilatdariyê me bi zanebûn û nezanî xwe ber bi pirs, guman û sansorê ve dibin. "Ma destûr heye ku ez vê yekê bikim? Ez dikarim vê bibêjim? Ma ev ne pir radîkal e?” Pir kes dê kêfxweş bibin ku tiştên nû bibihîzin ku armanca guhartinê ne. Ya ku ji me re wekî "daxwaza serfkaran" tê pêşkêş kirin bi rastî li ser me tê ferz kirin û bi hilbijartinek hişmendî re têkildar e

Bi xêr hatî

biguhêre

Mijara bingehîn

biguhêre

Tevgera Rizgariya Kurdistanê ya bi pêşengiya Neteweyên Yekbûyî û Abdullah Öcalan tevgera azadiya jinên cîhanê ye.[3] Öcalan di dîrokê de weke yekem neteweya koledar jin bi nav kir û piştî ku di sala 1998an de îdeolojiya azadiya jinê pêşkêş kir got, "Heta jin azad nebe civak azad nabe."[4]

Ev slogan pêşî ji aliyê şervanên jin ên kurd ve hate qêrîn û piştre di xwepêşandanên din ên li cîhanê de cih girt bi vî rengî ku di 25ê mijdara sala 2015an de, di kombûnên ku bi boneya Roja navneteweyî ya li dijî zordariya li ser jinan li gelek welatên Ewropayê hatin lidarxistin de hatiye bikaranîn.[4][3][3]

Belavbûna diruşmê li seranserê cîhanê

biguhêre
 
Karê hunerî yê dirûşmê bi farisî. Di xwepêşandanên li ser mirina Jîna Emînî de dirûşm hat bikaranîn.
 
Li Xetayê slogana Jin Jiyan Azadî ku bi erbiya levantê (Mara Haya Hurriya) hatiye nivîsandin di destê jinên ereb de ye.

Efxanistan

biguhêre

Di 20ê Îlona 2022an de, jinên efxanî di xwenîşandanekê de ji bo piştgirîkirina jinên ku li Îranê protesto dikin slogan qîriyan.[5][5]

Almanya

biguhêre

Wezîra Derve ya Federal Annalena Baerbock di cotmeha 2022’an de di konferansa partiya Keskan de wiha gotibû: “Jin, jiyan, azadî.[6][7] Ew pîvana siyaseta me ye, divê ew pîvan ji bo hemî hikûmetên li çaraliyê cîhanê be."[8]

Fransa

biguhêre

Di Festîvala Fîlman a Cannesê ya 2018an de, lîstikvanên fîlmê Keçên Rojê bi qîrîna dirûşma "jin jiyan azadî" qîriyan.[9] Rojnameya fransî Libération di îlona 2022an de li ser rûpela xwe ya pêşîn, li kêleka wêneyê jinên xwenîşanderên Îranî yên bê çarşef, slogan bi farisî û fransî (Femme, Vie, Liberté) çap kir.[10][11][12]

Îran

biguhêre

Slogan di dema xwenîşandanên ku piştî mirina Jîna Emînî di Îlona 2022an de pêk hat, zêdetir deng veda. Pêşî di merasîma cenazeyê Emînî ya li Saqqezê de hate gotin û piştre di xwepêşandanên yekem ên piştî cenazeyê li Senandajê de hate bihîstin.[13][14][15] Di 21ê Îlonê de, xwendekarên Zanîngeha Tehranê qêriyan, [16] û di rojên piştî xwenîşanderan de li seranserê welêt hate qêrîn.[17][18] Di 28’ê Îlonê de û di xwepêşandanên piştre de, xwendekarên Zanîngeha Zanistên Bijîşkî û Xizmetên Tenduristiyê ya Şîrazê, li gel versiyoneke nû ya bi vî rengî dirûşma “Jin, jiyan, azadî; Mirov, welat, dewlemendî.” kirin.[19]

Piştî ku xwepêşandanên Îranê li bajarên din ên cîhanê belav bûn, li bajarên cuda mîtîngên hevgirtinê hatin lidarxistin û xwepêşanderan dirûşma "Jin, Jiyan, Azadî" li gel sloganên din bikar anîn.[20][21] Di dawiya strana "Baraye" ya Şervîn Hacîpûr de jî hatiye bikaranîn, ku ji ber pêşwaziya stranê ya cîhanî hatiye binçavkirin. Stran paşê di mîtîngên cîhanî yên pro-Îranê de di 1ê cotmeha 2022an de li nêzîkî 150 bajarên cîhanê hate gotin.[22][19]

Swêd

biguhêre

Parlamentera swêdî ya PE ya iraqî Ebîr Al-Sahlanî di dema axaftineke xwe ya li Parlamena Ewropayê de bi kurdî û îngilîzî got "jin, jiyan, azadî" berî ku pora xwe ji bo hevgirtinê bi xwepêşandanên li Îranê qut bike.[23]

Tirkiye

biguhêre

Li Tirkiyeyê ev slogan ji aliyê Dayikên Şemiyê û jinên Kurd ve gelek caran hatiye bikaranîn. Di 21’ê Îlona 2022’an de jî xwepêşanderên Tirk ên li Tirkiyeyê dema ku li ber sefaretxaneya Îranê kom bûn, vê sloganê avêtin.[24]

Çavkanî

biguhêre
  1. ^ "sas-space.sas.ac.uk".
  2. ^ Hamad, Words by Sarah Lazarus Photographs by Sonja (28 kanûna paşîn 2019). "Women. Life. Freedom. Female fighters of Kurdistan". CNN (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 30 îlon 2022.
  3. ^ a b c "«ژن، ژیان، آزادی» چگونه به سمبل و رمز اتحاد ستمدیدگان مبدل شد؟". ANF News (bi farisî). Roja gihiştinê 30 îlon 2022.
  4. ^ a b جهاد راستین / اتحاد اسلامی برای آزادی افغانستان. University of Arizona Libraries. 1981.
  5. ^ a b "همصدایی زنان افغانستان با زنان ایران درپی قتل مهسا امینی: ما هم‌سرنوشتیم" [Afghan women's solidarity with Iranian women after the murder of Mahsa Amini: We share the same fate]. ار.اف.ای - RFI (bi farisî). 20 îlon 2022. Roja gihiştinê 28 îlon 2022.
  6. ^ Ouassil, Samira El (20 çiriya pêşîn 2022). "Die Grünen und die Waffen: Die Revolution frisst ihre Winder". Der Spiegel (bi almanî). Roja gihiştinê 27 çiriya pêşîn 2022.
  7. ^ "Parteitag: Grüne Friedens- und Sicherheitspolitik in der Zeitenwende". BÜNDNIS 90/DIE GRÜNEN (bi almanî). Ji orîjînalê di 24 çiriya pêşîn 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 27 çiriya pêşîn 2022.
  8. ^ "ZEIT ONLINE | Lesen Sie zeit.de mit Werbung oder im PUR-Abo. Sie haben die Wahl". www.zeit.de. Ji orîjînalê di 27 çiriya pêşîn 2022 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 27 çiriya pêşîn 2022.
  9. ^ "شعار «زن، زندگی، آزادی» از کجا آمد؟". آسو (bi farisî). Roja gihiştinê 29 îlon 2022.
  10. ^ "Libération". journal.liberation.fr (bi fransî). Roja gihiştinê 29 îlon 2022.
  11. ^ "اعتراض‌های گسترده و سرکوب شدید در ایران؛ شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان دعوت به اعتصاب کرد" [Widespread protests and severe repression in Iran; The Coordinating Council of Educators' Union Organizations called for a strike]. euronews (bi farisî). 25 îlon 2022. Roja gihiştinê 28 îlon 2022.
  12. ^ "خیزش مردم ایران؛ تیتر اول رسانه‌های جهان" [The uprising of the Iranian people; The first headline of the world's media]. Independent Persian (bi farisî). 26 îlon 2022. Roja gihiştinê 28 îlon 2022.
  13. ^ "مهسا امینی با شرکت گسترده مردم به خاک سپرده شد" [Mehsa Amini was buried with the large participation of people]. dw.com (bi farisî). 17 îlon 2022. Roja gihiştinê 28 îlon 2022.
  14. ^ "خشم عمومی از جان‌باختن مهسا امینی؛ معترضان شعار "زن، زندگی، آزادی" سر دادند" [Public anger over Mehsa Amini's death; Protesters chanted "Woman, Life, Freedom".]. Radio Farda (bi farisî). 21 îlon 2022. Roja gihiştinê 28 îlon 2022.
  15. ^ "مردم کردستان بار دیگر به خیابان‌ها آمدند؛ شلیک نیروهای امنیتی به معترضان" [The people of Kurdistan once again came to the streets; Security forces shot at protesters]. Iran International (bi farisî). 21 îlon 2022. Roja gihiştinê 28 îlon 2022.
  16. ^ "تجمع دانشجویان دانشگاه تهران در اعتراض به قتل مهسا امینی با شعار "زن، زندگی آزادی"" [Tehran University students gathered to protest against murder of Mehsa Amini with the slogan "Woman, Life ,Freedom"]. Iran International (bi farisî). 21 îlon 2022. Roja gihiştinê 28 îlon 2022.
  17. ^ تصاویر دریافتی از اعتراض مردم مریوان؛ دوشنبه ۲۸ شهریور شعار مردم: زن، زندگی، آزادی (bi farisî), roja gihiştinê 27 çiriya pêşîn 2022
  18. ^ "از کردستان تا تهران اعتراض به مرگ فجیع مهسا و در دفاع از زن، زندگی و آزادی" [From Kurdistan to Tehran, protest against the horrible death of Mahsa and in defense of women, life and freedom]. RFI (bi farisî). 19 îlon 2022. Roja gihiştinê 28 îlon 2022.
  19. ^ a b تجمع دانشگاه پزشکی شیراز؛ «زن، زندگی، آزادی؛ مرد، میهن، آبادی» (bi farisî), roja gihiştinê 27 çiriya pêşîn 2022
  20. ^ "انعکاس اعتراض‌های سراسری در مطبوعات جهان؛ لوموند: صدای زنان ایرانی همه‌جا شنیده می‌شود" [Reflecting nationwide protests in the world press; Le Monde: Iranian women's voices are heard everywhere]. Voice of America (bi farisî). 26 îlon 2022. Roja gihiştinê 28 îlon 2022.
  21. ^ "اعتراضات گسترده در حوالی سفارت جمهوری اسلامی در پاریس و لندن" [Massive protests around the embassy of the Islamic Republic in Paris and London]. Radio Zamaneh (bi farisî). 27 îlon 2022. Roja gihiştinê 28 îlon 2022.
  22. ^ "Worldwide Rallies Show Unprecedented Support For Iran Protests". Iran International (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 20 çiriya pêşîn 2022.
  23. ^ "Iran: EU-Abgeordnete schneidet sich aus Solidarität mit Protesten die Haare ab". Der Spiegel (bi almanî). 5 çiriya pêşîn 2022. Roja gihiştinê 27 çiriya pêşîn 2022.
  24. ^ "شهروندان ترکیه در اعتراض به مرگ مهسا امینی و در همبستگی با زنان ایران تظاهرات کردند" [Turkish citizens protested the death of Mehsa Amini and demonstrated in solidarity with Iranian women]. RFI (bi farisî). 21 îlon 2022. Roja gihiştinê 28 îlon 2022.
Ji "https://ku.wikipedia.org/w/index.php?title=Jin,_Jiyan,_Azadî&oldid=1891881" hatiye standin.