Xezalî

Xezalî an jî Ebû Hamid Mihemed ibn Mihemed el-Xezalî (bi farisî: ابو حامد محمد ابن محمد الغزالی Abū Ḥāmid Muḥammad ibn Muḥammad al-Ghazālī; jdb. 1058 li Tûs, Îrana selcûqî - m. 1111 eynî şûnwar), bi kurtasî di nav civaka kurdan wekî Elxezalî an Îmamê Xezal dihat naskirin, e û yek ji fîlozof û teologekî herî bi nav û deng yên cihana Misilmana ye.

Xezalî
Aramgeha Xezalî di vê avahiya bi navê Haruniye de li bajarê Tusê (Xorasan, Îran) tê dîtin
Navê rastî	ابو حامد محمد ابن محمد الغزالی Ebû Hamid Mihemed ibn Mihemed el-Xezalî
Jidayikbûn	1058 Tûs - Îran
Mirin	1111 Tûs - Îran
Cihê goristanê	Meşhed
Esil	Faris
Hevwelatî	Împeratoriya Selcûqiyan
Pîşe	Fîlozof, alim
Serdem	Serdema Zêrîn a Îslamê
Xebat	The Alchemy of Happiness Bêvaciya fîlozofan The Revival of the Religious Sciences
Bandorbar	Îmam Şafiî, Ebû Hasan Eş'arî, El Cûweynî, Ebû Elî Farmedî
Bandorker	Ehmed Şerefedîn
Dîn	Îslam
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Qutiya pênûsên Xezalî

Xezalî xwe di felsefê de gelekî bi pêş ve biriye û bi giranî li ser mijara tassawûfê sekinye. Ew di ceribandineke xwe de ku bi kinasî bahsa felsefeya, fîlozofên Misilman (Kindî, Razî, Farabî, Îbn Sîna...) dike de, di dawiya xwebata xwe de, ji ramanên van fîlozofon pir mat (şaş) maye. Ji vê yekê wî fîlozof bi xayintiyê tawambar kirine, ne xwestiye tu tiştî li ser rastiya fîlozofan bi bihîze û berê xwe daye tesewûfê (ramanên olî). Di pirtuka xwe ya bi navê "Tehawid el Felesîfe "(bêhawayiya fîlozofan) de, ew bi awayekî fîlozofîk fîlozofên Arîstotelesiyen rexne dike bi teybetî jî Îbn Sîna. Li gor wî fîlosof hertim digihine encamên çewtiyên mezin ku gerek bi awayek giranbiha bên sezakirin (ceza kirin), ji ber ku ew li tersê şoreşa xwizayî diçin. Xezalî çend sal bi şûnde ji aliyê Îbnî Ruşd ve hatiye rexnekirin.

Pirtûkên Xezalî

Tê texmîn kirin kû pirtûkên Xezalî nêzikî 500 hev in, Lê mixabin îro pirtûkê wî 75 hev tenê heta roja me hatine. Ji wan çen pirtûk ev in.

• El munkiz mine'd Dalal
• Makaasîdu'l Felasîfe
• El Mustafa
• Tehafutu'l Felasife (Bêvaciya fîlozofan)
• El İktisad fi'l Îtîqad
• Kîmya-î Saadet
• El Kistasu'l Mustakîm
• Bidayetu'l Hidaye
• Miyarul İlim
• Mihekkun Nazar
• Mişkatu’l Enwar
• Tefsir u Yaquti’t Te’wil
• Cewahir’ul Qur’an
• El Basit
• El Wasit
• Maksaadu’l–Esna fi Şerhi’l-Esmau’l Husna
• Makaasıd Maznun’u Bih la Xeyri Ehlih
• El Weciz
• Mizanu’l Amel
• Faysal ul-tefrika beyne’l –Îslam we’z-zendeka
• Îlcam ul-awam an İlm-i Kelam
• El Mustazhiri
• Er-Redd ul-cemil Ala Sarih
• Kitab ul-erbaîn
• Minhac ul-abidin
• Eyyuhe’l Weled
• Mukaşefetu'l-Kulûb
• Nasihatu’l Muluk
• Ed-Durc
• Mafsalu’l Xilaf
• Huccetu’l Haq

Girêdanên derve

• Îmamê Xezalî – 1058-1111 - Ji Malpera Felsefevan ^{Girêdana arşîvê 2016-04-06 li ser Wayback Machine}
• Di Babeta Zanayiyê De Rêbaza Îmam Xezalî - Ji Malpera Felsefevan ^{Girêdana arşîvê 2016-03-05 li ser Wayback Machine}
• Xezalî Ji Bo Çî Felsefeyê Rexne Kiriye? - Ji Malpera Felsefevan