Neonazîzm
Neonazîzm tevgerên mîlîtan, civakî û siyasî yên piştî Şerê Cîhanî yê Duyem pêk tê ku hewl didin îdeolojiya nazî vejînin û vegerînin. Neonazîzm îdeolojiya xwe ji bo pêşxistina nefret û serweriya nijadî (pir caran serweriya spiyan), ji bo êrîşkirina ser hindikahiyên nijadî û etnîkî (pir caran antîsemîtîzm û îslamofobî) û di hin rewşan de ji bo avakirina dewleteke faşîst bi kar tînin.[1][2]
Neonazîzm fenomeneke cîhanî ye ku li gelek welat û torên navneteweyî nûnertiya rêxistinkirî heye. Ew hêmanên ji doktrîna naziyan deyn dike, di nav de antîsemîtîzm, ultraneteweperestî, nijadperestî, biyanofobî, karînparêzî, homofobî, antî-komûnîzm û afirandina "Reichê çaremîn". Înkarkirina Holokostê di derdorên neonaziyan de hevpar e.
Neonazî sembolên naziyan bi rêkûpêk nîşan didin û heyraniya Adolf Hitler û rêberên din ên nazî diyar dikin. Li hin welatên ewropî û Amerîkaya latînî, qanûn derbirîna nêrînên neonazî, nîjadperest, antîsemîtîst an homofobîk qedexe dikin. Gelek sembolên girêdayî naziyan li welatên ewropî (nemaze Almanya) têne qedexe kirin ku hewl bidin ku neonazîzmê bihêlin.[3]
Koma Hawpa îro weke rêxistineke neonazî ya çalak li Başûrê Kurdistanê tê hesibandin.
Çavkanî
biguhêre- ^ Gay, Kathlyn (1997) Neo-Nazis: A Growing Threat. Enslow. p. 114. ISBN 978-0894909016. Quote: "Neo-Nazis ... use fear and violence in their efforts to destroy minorities. Their goal is to establish a "superior" society."(emphasis added)
- ^ Staff (ndg) "Ideologies: Neo Nazi" Girêdana arşîvê 12 sibat 2021 li ser Wayback Machine Southern Poverty Law Center. Quote: "While some neo-Nazi groups emphasize simple hatred, others are more focused on the revolutionary creation of a fascist political state." (emphasis added)
- ^ Werner Bergmann; Rainer Erb (1997). Anti-Semitism in Germany: The Post-Nazi Epoch Since 1945. Transaction Publishers. r. 91. ISBN 978-1-56000-270-3. OCLC 35318351. Ji orîjînalê di 20 sibat 2021 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 14 tebax 2015.
In contrast to today, in which rigid authoritarianism and neo-Nazism are characteristic of marginal groups, open or latent leanings toward Nazi ideology in the 1940s and 1950s
 | Ev gotara têkildarî siyasetê şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |