Nîkolay Basov

Nîkolay Gennadiyevîç Basov (bi rûsî: Николай Геннадиевич Басов); jdb. 14ê kanûna pêşîn a 1922an li Uzman; m. 1ê tîrmeha 2001ê li Mosko) fîzîknasekî navdar ê rûs bû. Sala 1964 Xelata Nobel a fîzîkê wergirt.

Nîkolay Basov
1964
Navê rastî	Никола́й Генна́диевич Ба́сов
Jidayikbûn	14 kanûna pêşîn 1922  Usman (Tambov Governorate, Russian Socialist Federative Soviet Republic)
Mirin	1 tîrmeh 2001  Mosko
Cihê goristanê	goristana Novodevîçye
Hevwelatî	Russian Socialist Federative Soviet Republic, Yekîtiya Komarên Sovyet ên Sosyalîst, Rûsya
Perwerde	National Research Nuclear University (–1950)
Pîşe	Fizîknas dahêner mamosteya/yê zanîngehê siyasetmedar
Meqam	gerînende (Lebedev Physical Institute, 1973–1988) deputy of the Supreme Soviet of the Soviet Union
Partiya Siyasî	Partiya Komunîst a Yekîtiya Sovyetê
Hevjîn	Ksenia Tikhonovna Basova
Zarok	Dmitri N. Basov
Xelat	USSR State Prize (1989) Order of Lenin (1967) Lehengê xebata sosyalîst (1969) Order of the Patriotic War 2nd class (1985) Xelata Nobelê ya Fizîkê (1964)
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Jiyan

Basov di malbateke akademîker de mezin bûye. Bi derketina şerê cîhanê yê II. re diçe akademiya leşkeriyê, li wir sala 1943 dibe serbazê tenduristiyê. Dûv re wekî alîkarê bijîşkiyê tevlî şerê parastina Rûsyayê dibe.

Sala 1946ê dest bi perwerdeya fîzîkê dike li Moskoyê. Sala 1950 bidawî dike. Li Enstîtuya Lebedev bi tevî Mîxaîl Leontovîç û Aleksander Proxorov dest bi lêkolînan dike.

1958 heya 1972 cihgirê serokê heman înstîtutê, ji 1973 heya 1988 jî gerînde ye.

Ew redaktoriya giştî ya kovara Kvantovaya Elektronîka („Elektronîka qûantan“) dike, herwiha ya Soviet Journal of Laser Researchjî. Ew dixwaze zanist û hezkirina zanistiyê belav bibe, fêhmkirina wê hêsantir bibe û xelk jî tevlî bibe.

Ji sala 1967 ve gerindetiya weşana kovara Prîroda („Xweza“), ji sala 1978 ve serokatiya civaka Snaî dike

Sala 1950 marî dibe (dizewice) û du lawên wî dibin.

Xebat û girîngî

1964 bi tevî Charles Hard Townes û Aleksander Proxorov bi Xelata Nobel a fîzîkê tê xelatkirin. Lewra wî lêkolînên girîng di warê elektronîka qûantan de kiribû.

Xelat û paye

• 1959 Xelata Lenîn bi tevî Aleksander Proxorov
• 1964 Xelata Nobel a fîzîkê
• 1969 û 1982 Lehengê xebata sosyalîst
• 1977 Volta-Pokal a civaka fîzîkhezên îtalî
• 1989 Xelata dewletê ya YKSS
• 1989 Lomonosov-Zêrpokal a akademiya zanistiyê ya Rûs
• Pênc car tê xelatkirin bi Nîşana Lenîn

Çavkanî

• O. Krokhin: Obituary Nikolai Gennadievich Basov. Di: Physics Today. Bend 55, 2002, Nr. 10, S. 68–70.
• Lexikon der bedeutenden Naturwissenschaftler - Leksiyona zanistên xwezayê yên navdar. Bend 1, Heidelberg, 2007, S. 116–117.