Hesen Tehsîn Paşa
Hesen Tehsîn Paşa (1845–1918), ku bi navê Hesen Tehsîn Mesarea jî tê nasîn, efserekî payebilind ê leşkerî yê Osmanî-alban[1] gorî peşbinîyan din xwe bi tirk bû, ku di Şerê Yewnan-Tirkî yê sala 1897an de û di Şerê Yekem ê Balkanan de xizmet kiriye.[2]
Hesen Tehsîn Paşa | |
|---|---|
 | |
| Jidayikbûn | 1845  Molîsta |
| Mirin | 1918 Lozan |
| Hevwelatî | Împeratoriya Osmanî |
| Perwerde |
|
| Pîşe | |
| Meqam |
|
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre | |
Piştî ku ji aliyê Yewnanan ve hat berdan, berê xwe da Fransa û paşê jî çû Swîsreyê. Di sala 1918an de li Lozanê wefat kir û li wir hat veşartin. Di sala 1937an de gora wî birin Selanîkê. Kurê wî Kenan Mesare ku di şer de adjutant bû, bû welatiyê Yewnanistanê û bi taybetî bi tabloyên xwe yên Şerên Balkanan dihat naskirin. Kurê wî yê din, Qemal Mesarea, çû Albanyayê, paşê bû balyozê Albanên Yewnanistanê.[3][4]
Şerê Balkan
biguhêre
Gotara bingehîn: Şerên Balkanê
Her ku tengezariyên bi Lîga Balkan re zêde bûn lê di havîna 1912an de, ew hate guheztin ku fermandariya Korpusa Demkî ya VIII li Selanîkî. Piştî destpêkirina Şerê Balkanê yê Yekem, wî hêzên xwe li dijî Artêşa Yewnanî ya Thessalyayê di bin serokatiya Crown Prince Constantine de bi rê ve bir. Leşkerê Yewnanî, çêtir amade bû û ji hêzên xwe zêdetir bû, di şerên Sarantaporo û Yenidje de Korpusa VIII têk bir. Hesen Tahsîn, ku li Selanîk dorpêçkirî û dorpêçkirî bû û bê hêvîya alîkarîya derve, û hînbûna nêzîkbûna Lîwaya Bulgarî ya 7mîn ji bakur-rojhilat, biryar da ku keleha Selanîkê û 26.000 merivên xwe teslîmî Yewnanan bike.[5] [6] [7] Piştî danûstandinên çend rojan, di 8ê Mijdarê de protokola teslîmbûnê hat îmzekirin [O.S. 26 Cotmeh] 1912, bi radestkirinê roja din pêk hat. Aliyê Osmanî yekser ew xayin hesiband û dadgeha leşkerî biryara îdamê da.[8][9]
Koçberkirin
biguhêrePiştî ku ji esareta Yewnanan derket, berê xwe da Fransa û paşê jî çû Swîsreyê. Di sala 1918an de li Lozanê wefat kir û li wir hat veşartin. Di sala 1937an de termên wî derbasî goristana Albanî ya Selanîkê û di sala 2006an de jî derbasî Goristana Leşkerî ya Şerên Balkanan li Gefyrayê hatin kirin. Ji heft zarokên wî tenê sêyan jiyana xwe dirêj kirin, du kur û keçek li Tirkiyeyê zewicîn.[10] Yek ji kurên wî Kenan Messare (1889–1965), ku di dema şer de adjutantê wî bû, bû hemwelatiyê Yewnanîstanê û wênesazekî navdar, bi taybetî bi dîmenên xwe yên şerên ji Şerên Balkanan tê zanîn. Kurê din Qemal Messare çû Albanyayê, di Wezareta Karên Navxweyî de, li Xanî ya Qral Zog wek karmend xebitî û di Çileyê 1933an de wekî Balyozê Yewnanîstanê hate tayîn kirin û heya sala 1934an li wir wezîfe kir.[11]
Mijarên têkildar
biguhêreÇavkanî
biguhêre- ^ Riza Nur (1968), Hayat ve hataratim, vol. II, Altindaǧ Yayinevi, OCLC 5884946, Selânikte kumandan olan Arnavut Tahsin Paşa hiç harpsiz ve şartsız Selânik'i Yunanlılara teslim etti. Bunun için Yunanlılardan para...
- ^ Maksudyan, Nazan (25 April 2019). Ottoman children and youth during World War I (First ed.). Syracuse, New York. p. 52. ISBN 978-0-8156-5473-5. OCLC 1088605265.
- ^ ↑ New york times current history volume 9. 2012. p. 85. ISBN 978-1-236-26433-6. OCLC 935658756. ↑ Henham, Ralph; Behrens, Paul, eds. (2009).
- ^ The Criminal Law of Genocide: International, Comparative and Contextual Aspects. Farnham: Ashgate. ISBN 978-1-40949591-8. The guilty main architects of the genocide Talaat Pasaha [...] and Enver Pasha...
- ^ ^ Riza Nur (1968), "Hayat ve Hatıratım", II, Altındaǧ Yayinevi, OCLC 5884946, Selânikte kumandan olan Arnavut Tahsin Paşa hiç harpsiz ve şartsız Selânik'i Yunanlara teslim etti. Bunun için Yunanlardan para...
- ^ ^ Aram Andonyan, Balkan Savaşı, Çev. Zaven Biberyan, Aras Yayıncılık, İstanbul, 1999, s. 376. ISBN 9789757265214.
- ^ ^ Andonyan, Balkan Savaşı, s. 381. ISBN 9789757265214.
- ^ Gawrych, George W. (2006). The crescent and the eagle : Ottoman Rule, Islam and the Albanians, 1874-1913. London. ISBN 978-1-78672-444-1. OCLC 1030625024.
- ^ George Gawrych (26 Aralık 2006), The Crescent and the Eagle: Ottoman Rule, Islam and the Albanians, 1874-1913, I. B. Tauris, s. 196, ISBN 978-1845112875, ...the government appointed a number of Albanians to important positions in the empire. Hasan Tahsin became the new governor of Yanya...
- ^ ^ Kush ishin 120 diplomatët shqiptarë nga viti 1912 deri 1991 (in Albanian), Tirana Observer Online, 2013-03-13, archived from the original on 2017-08-24, retrieved 2014-12-09, 59. Qemal Mesarea, ambasador në Greqi, në vitet 1933-1934
- ^ Arben Llalla (2015-07-19), "Shqiptari Hasan Tahsin Mesarea, gjenerali që u dhuroj grekëve Selanikun", Dielli (bi albanî)