Ferah Pehlewî
Ferah Pehlewî (bi farisî: فرح پهلوی, née Diba (دیبا) ; 14ê kewçêrê 1938ê) şahbanûya berê û şahbanûya dawî ya padîşahê Îranê ye. Ferah Pehlewî jin a dawîn a Şahê Îranê Muhemmed Reza Pehlewî ye.
| Empress consort (d) |
|---|
| Jidayikbûn | |
|---|---|
| Navê rastî |
فرح پهلوی |
| Navê jidayikbûnê |
Fərəh Diba |
| Hevwelatî | |
| Cîwar |
Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê, Tehran (- |
| Perwerde | |
| Sernavên esilzade | |
| Pîşe |
Nivîskar, wergêr, mîmar, siyasetmedar, queen consort |
| Malbat | |
| Bav |
Sohrab Diba (d) |
| Dê |
Farideh Ghotbi (en) |
| Hevjîn |
Mihemed Reza Pehlevî (ji heta ) |
| Zarok | |
| Xizm |
Layla S. Diba (en) |
| Statut |
Commoner (en) |
| Endama |
Académie des beaux-arts (en) |
| Malper | |
| Xelat | Lîsteya berfireh Grand Cross of the Legion of Honour (en) Order of the Precious Crown (en) Order of the Queen of Sheba (en) Order of the Royal House of Chakri (en) Order of the Liberator General San Martín (en) Order of the Yugoslav Star (en) Order of the Southern Cross (en) Order of Independence (d) Order of the White Lion (en) Order of Merit for National Foundation (en) Royal Order of the Seraphim (en) Family Order of Laila Utama (en) Supreme Order of the Renaissance (en) Order of the Aztec Eagle (en) Grand Cross of the Order of Polonia Restituta (d) Order of Leopold (en) Shah Reza Pahlavi Investiture Meda (d) Order of the Crown of the Realm (en) Order of the Netherlands Lion (en) Order of the Smile (en) Grand Cross of the Order of Isabella the Catholic (d) Steiger Award (en) Order of Aryamehr (d) Anniversary medal at the occasion of the 2500th anniversary of the founding of the Iranian Empire (d) Order of the Elephant (en) () Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria () Knight Grand Cross of the Order of St. Olav (d) () Grand Cross Special Class of the Order of Merit of the Federal Republic of Germany (d) () Grand Cross with Collar of the Order of the White Rose of Finland (d) () Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (d) () |
Ferah Pehlewî wekê endamê malbateke îranî ya dewlemend de ji dayik bûye. Dema ku li Parîsê beşa avahîsaziyê dixwend, wê li balyozxaneya Îranê bi Muhemmed Reza re hevdu naskirin e û di kanûna pêşîn a sala 1959an de zewicîne. Dema ku kurê wan ê yekem Mîr Reza di cotmeha sala pêş de hat dinyayê, hemû malbat bi mîrasgirê textê kêfxweş bûne.
Weke mirovekî xêrxwaz, Ferah Pehlewî civaka sivîl a Îranê bi rêya gelek saziyên xêrxwaziyê pêş xist. Wê yekem zanîngeha Îranê ya bi şêwaza amerîkî damezrand, û hişt ku bêtir jin li welat bibin xwendekar. Wê herwiha kirîna şûnwarên kevnar ên îranî ji mûzexaneyên li derve jî hêsantir kir.
Di sala 1978ê de, nerazîbûnên li dijî împeryalîzmê ji hêla komunîzm, sosyalîzm û îslamîzmê ve li seranserê Îranê hatin gur kirin û nîşanên zelal ên şoreşa nêzîk diyar bûn. Lewra Ferah û Şah di kanûna paşînê 1979ê de di bin gefa cezayê mirinê de welat terikandin. Ji ber vê sedemê, piraniya welatan dilgiran bûn ku wan qebûl bikin, ji bilî Misira di dema Enwer Sedat de. Ji ber ku ew bi îdamê re rû bi rû mabû, û ji ber tendurustiya xwe ya xirab, Muhemmed Reza di tîrmeha 1980ê de li sirgûnê mir. Di jinebîtiyê de, Farah karê xwe yê xêrxwaziyê berdewam kir, û karê xwe di navbera Washington, D.C., û Parîsê de berdewam dike.