Heywan: Cudahiya di navbera guhartoyan de

{{Taksobox

| wêne = Animal diversity.png

| wêne mezinî = 250px

| wêne sernûçe =

| qada desthilatê = [[Eukariyot|Eukaryota]]

| pisporên cîhanê = [[Carl von Linné|Linnaeus]], [[Systema Naturae|1758]]

| navrefên binebeş = [[Fîlûm]]ên ajalan

}}

 

 

* [[Amfîbyûmên li Kurdistanê]] (''Amphibia'')

* [[Balindeyên li Kurdistanê]] (''Aves'')

* [[Xizindeyên li Kurdistanê]] (''Reptilia'')

 

{{GotarêBingeh|Lawirên kedî li Kurdistanê}}

* [[Kûçik|Cureyên segan li Kurdistanê]]

Bi hezaran sal in ku canewer tên kedîkirin. Xelkê ji bo fêda xwe, ajal xwedî kirine. Dibêjin kûçik ajalê herî pêşîn e ku kedî bûye. Kûçik dikarin malê bipên, nêçîrê bikin, kerî û garanan li hev ragirin. Wek nimûne, meriv dikare gerdûman bavêje pey hespan, lê siwar be û pê kar bike. Meriv mange, mîh û bizinan jî ji bo goşt, şîr, çerm û hiriyê xwedî dike. Mirîşk hêkan dikin. Merivan mêşhingiv jî ”kedî” kirine. Hin ajal jî ji bo kêf û xweşiyê hatine kedîkirin. Piştî kedîkirinê hin ajel hatine guhartin û hin cinsên nû peyde bûne. Wek nimûne, ger meriv kûçik û [[taji]]yan bigêhîne hev, cewrikê ku ji wan çê dibe cinsekî nû ye, em jê re dibêjin toltajî. An jî ger ker biçe ser [[hesp]]ê, hêstir ji wan çê dibe ku ew jî dibe [[cins]]ekî (celebeke) nû.

 

{{GotarêBingeh|Ajalên kedî|Lawirên kedî}}

 

Gamêş li [[Hindistan]]ê û li gelek ciyên din hene. Ew ajalên barkêş in, lê meriv wan ji bo şîr jî xwedî dike. Li gelek welatên [[Asya]] û [[bakûrê Afrîkayê]] hêstir hene. Hêstir ji bo kar û barkêşiyê tên xwedîkirin, lê meriv dikare li wan siwar be jî. Ker, bêtir li derûdora [[Deryaya Spî]] û [[Rojhilata]] Navîn hene.

 

 

{{GotarêBingeh|Lawirên navmalê}}

Hin ajelên navmalê bi piranî di hundirê malê de ne. Hin ji wan ne kedî ne, ger meriv wan berde der, diçin û venagerin. Ajalên navmalê, bêtir ji bo hogiriyê tên xwedî kirin. Piraniya wan di qefes û akvaryûman de tên xwedî kirin. Wek nimûne, bi piranî çûkên evînê, mişkê hindî û masiyên akvaryûman in.

 

{{GotarêBingeh|Ajalên kovî}}

{{GotarêBingeh|Ajalên derveyî malê}}

Hin lawirên kedî, normal li derveyî malê dijîn. Wek nimûne, bi qasî ku sebra kêrguh, kûçik û pisîkan li hundirê malê tê, hewqas jî kêfa wan ji derveyî malê re tê. Pisîk li gor kêfa xwe diçe der û tê hundir.

 

 

* [[Axtapot]]