Semelê

Semelê
Σεμέλη
Semelê; Σεμέλη
Perestvan	dînê Yewnanistana kevnare
Zayend	Mê
Agahiyên kesane
Dê û bav	Kadmos (bav); Harmonîa (dê);
Xwişk û bira	Îno; Autonoê; Agavê; Polîdoros ;
Zarok	Dionîsos ;
Wekhev
	Stimula, Thyone
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Semelê di mîtolojiya Yewnanî de keça Kadmos û Harmonîayê ye. Dihate bawerkirin ku Dionîsos ji wê hatiye dinê.

Di bawerkirina çanda Dîonîsos de, Semele jî exleb ne ji Yewnanî ye, lê dibe ku bi eslê xwe Trakî-Frîgyayî be. Wekî din, efsaneya Kadmos, ku bavê Semele ye, eşkere dike ku Kadmos bi eslê xwe Fenîkeyî ye.

Çîroka wî

Jina Zeusa ya hesûd Hera, dema ku Semele ducanî ye, ji vê bûyerê haydar dibe. Hera bi şiklê pîrejinekî(an go dadîka wî Beroe ^[1]) bi Semeleyê re hevaltiyê dike û baweriya wê bi dest dixe. Ji ber vê yekê Semele sira xwe eşkere dike û jê re dibêje ku Zeus mêrê wî ye û bavê zarokê wê ye. Hera'ya pîrejin, xwe dike ku ji Semeleyê bawer nekiriye, bi vî awayî tovên gumanê di hişê Semeleyê de diçîne. Semele di nav guman de Zeusê dixwaze ku bi hemî taybetmendiyên xwe yên xwedayî li ber wê derkeve, da ku ew bawer bike ew xweda ye, ew bi rastî Zeus e. Her çend Zeus hewl dide fikra wê biguherîne û daxwaza Semeleyê red bike jî, nikare bi ser bikeve û bi israra Semeleyê razî dibe ku xwe nîşan bide. Lê belê, ji ber ku mirov bêyî mirinê nikarin li xwedawendekî binerin, Semele li ber mezinahiya xwedawenda Zeus di nav agir de dimire.

Jupiter û Semele. Rûn li ser canvas ji aliyê Gustave Moreau, 1895.

Di nav vê bûyerê da Zeus bi mûcîzeyî cenîna Dîonîsosê dibine.Ew bi pelên mêwan ji şewatê filitiye. Zeus wê rizgar dike û lingê wê didirû. Piştî çend mehan, Dionîsos ji dayik dibe. Ji ber vê yekê, Dionysus carinan wekî "du caran çêbû" tê binav kirin.

Dema ku Dîonîsos mezin dibe, diya xwe ji Hadesê rizgar dike, û diya xwe dibe Çiyayê Olîmpos bi navekî nû, Tîyone . Li vir ew ji aliyê Zeus ve bi xaniyek tê xelat kirin. Tê gotin ku xwedawenda Romayê Stimula hevreha Thyone ye.

Çavkanî

^ E.M. Berens. Myths and Legends of Ancient Greece and Rome. r. 42.

Burkert, Walter, 1985. Ola Yewnanî,
Graves, Robert, 1960. Mîtên Yewnanî
Kerenyi, Carl, 1976. Dionysus: Wêne Archetypal ya Jiyana Nehilweşîn, (Bollingen, Princeton)
Kerenî, 1951. Xwedayên Yewnanan pp 256ff.
Seltman, Charles, 1956. Diwanzdeh Olîmpî û Mêvanên wan . Shenval Press Ltd.

[1] E.M. Berens. Myths and Legends of Ancient Greece and Rome. r. 42.

[1]