Sê Paşa
Sê Paşa jî wekî sêgoşeya Tirkên Ciwan[1] an jî sêgoşeya Tirk[2] tê zanîn, ji Mehmed Talat Paşa (1874–1921), Wezîrê Mezin (serokwezîr) û Wezîrê Navxweyî pêk dihat; Îsmaîl Enver Paşa (1881–1921), Wezîrê Şer ; û Ehmed Cemal Paşa (1872–1922), Wezîrê Deryayî yê ku piştî derbeya Osmanî ya 1913an bi bandor li Împeratoriya Osmanî bi rê ve bir. Li gorî dîroknas Hans-Lukas Kieser, hêza Talat bi demê re zêde bû û piştî salên 1913 heya 1914an de yên din dorpêç kirin.[1]
Sê Paşa, ku hemû endamên Komîteya Îtihad û Tereqî bûn, bi giranî ji ketina Împeratoriya Şerê Cîhanî yê Yekem di sala 1914an de û bi giranî ji kuştina zêdetirî milyonek Ermenî di qirkirina Ermeniyan de berpirsyar bûn. Raya giştî ya Tirk bi awayekî berfireh rexne li Sê Paşa ye girt ku bûne sedem ku Împeratoriya Osmanî têkeve Şerê Cîhanê yê Yekem.[3] Her sê jî piştî şer rastî mirinên tund hatin - Talat û Cemal hatin kuştin, Enver jî di pêşengiya Serhildana Basmaçî de li nêzî Duşanbe, Tacîkistana îroyîn de mir.
Piştî mirina wan, termên Talat û Enver ji nû ve li Bîrdariya Azadiyê ya Stembolê[4][5] hatin definkirin û ji bo rûmeta wan navê gelek kolanên Tirkiyeyê hatin guhertin.
Çavkanî
biguhêre- ^ a b Kieser 2018.
- ^ Tanvir Wasti, Syed (2020). "A review of the Turco-Italian war of 1911–1912 and related letters of Enver Pasha". Middle Eastern Studies. 56 (1): 131–141. doi:10.1080/00263206.2019.1627336.
- ^ Barry M. Rubin; Kemal Kirişci (1 kanûna paşîn 2001). Turkey in World Politics: An Emerging Multiregional Power. Lynne Rienner Publishers. r. 168. ISBN 978-1-55587-954-9.
- ^ Garibian, Sévane (2018). ""Commanded by my Mother's Corpse": Talaat Pasha, or the Revenge Assassination of a Condemned Man". Journal of Genocide Research. 20 (2): 220–235. doi:10.1080/14623528.2018.1459160.
- ^ Uslanmam-History of the Republic Girêdana arşîvê 2019-01-13 li ser Wayback Machine (bi tirkî)
Ev rûpel bêkategorî ye. Ji kerema xwe kategoriyan li vê rûpelê zêde bike û alîkariya Wîkîpediyaya kurdî bike. (nîsan 2024) |
Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |