Pehlewî, partî[1] yan jî sasanî zimaneke kevnar ya îranî ye. Ji aliyê dîrokî ve, ev ziman ji sedsala sêyê ya berî zayînê heta sedsala heftê ya piştî zayînê li Îranê li kar bûye. Zimanê berî vî zimanê wek pehlewiya kevnar dihêt niyasîn. [2]

Pehlewî
Welatên lê tê axaftin
Axiverên zimanê zikmakî
Malbata zimanî Zimanên hind û ewropî
Şiklê kevn
Sîstema nivîsê Alfabeya pehlewî, nivîsa avestayî, alfabeya maniyî
Kodên zimanî
ISO 639-2 pal
ISO 639-3 palMacrolanguage
individual codes:
pal – "Pehlewî"
xmn – Nivîsteka maniyî
Linguasphere 58-AAC-ca(Pehlewî)

Du qonaxên diyar di dîroka pehlewî de berçav in: pehlewiya eşkaniyan (248ê berî zayînê– 224ê piştî zayînê) û pehlewiya sasaniyan (224–651 piştî zayînê). Pehlewî tevî zimanên kevin ên dî yên îranî yên wekî suxdî, xwarezmî û osetî li kar bûye. Pehlewî ya ku li dema emperatoriya sasaniyan li kar bûye bi navê pehlewî navdar e. Lê bi her awayî bit, havilî û wekheviya vî zimanî digel zimanê kurdî, nemaze kurmanciyê gelek ji haviliya wê bi farisî ya îro re zêdetir e. Ev ziman zimanê fermî yê sasaniyan bûye.

Çavkaniyên Pehlewî yên ku heta îro hatiye diyar dike ku Pehlewiyan nîjadek arî bû û ji welatê xwe re wek Îranşehr (Welatê Gelên Îraniyan) bi nav dikirin. Hemû nîjadên Arî tê de dijîya ku xwe wekî nûnerên hemû gelên Îraniyan didîtin. Piraniya têgînên etnîkî wek farisî, kurdî[3], tirkî, erebî û hwd, di nivîsên Pehlewî de hatine bikaranîn. Tû belgenameyek dîrokî li ser tev Faris bûna wan nine. Wî demê, Faris wek Pārsīg dihate binavkirin.[4], [5] Angaşta/Îdiaya ku Pehlewî "Farisiya Navîn" e, bêbingehîn e. Her wisa danasîna "Farisiya Kevn" ji aliyê farisan ve, ne di cihê xwe de ye; ji ber ku yê jê re dibêjin "Farisiya Kevn" zimanê Arî ye û koka hemû gelên Îranî ye û ji mêj de ji aliyê Medan ve dihate bikaranîn. Eşkere ye çavkaniyên yewnaniya kevn diyar dike ku Medan re, berê ve, wek Arî dihate bi nav kirin derbas dibe. Bêhna nijadperestiya faris di her du pênaseyên jor de tête.

Berhevdana pehlewî û kurmancî biguhêre

[6], [7], [8]

Pehlewî Kurmancî Inglîzî
A A A
ab av water
abad ava thriving/prosperous
abadan avabûn thriving/prosperous
a-behr bê-beş/-behr portionless/deprived
abam wam loan/debt
aber berz/berztir higher/superior
abaxter bakur north
ab-çihreg av-çira essence of water
ab-dan av-dank water-holder
abdest avdest hand-guard
abê- a bê(yî)- without/ -less
abê-ber a bê ber(hem) fruitless
abê-bêş a bê êş unharmed
abê-guman a bê-guman without doubt/certain
abê-niyaz a bê niyaz free from want
abêr pir very/much
abê-rah a bê rê erring
abestag avesta avesta
abestan/abustan spartin/sitar refuge/trust
a-bêş a bê êş harmless/invulnerable
abê-winah a bê guneh innocent
abgan-/abgandan avêtin throw
abgênag abegîne glass/crystal
abîg avî/avîn aquatic/watery
abnûs ebenûs ebony
abr ewr cloud
abrang ewreng glory/splendour
abraz evraz/hevraz acclivity
abrêşom hevrîşim silk
abus avis pregnant
a-çar neçar inevitable
a-dad bê dad unjust/illegal
a-dard bê derd painless
adên- anîn bring/lead
adûr agir fire/the God "Fire"
adur-gah agirgeh fire altar
afrîdan/afrîn- afirîn create/praise/bless
afsan efsane story/fable
afson efsûn spell/incantation
afsûdan efsûn kirin enchant/protect by spell
afurîdan afirandin create
agah agah/ageh aware/knowing
agahîh agahî/agahdarî knowledge
agahênîdan agahdayîn inform
agar ger/heger if
a-guman bê-guman without doubt/certain
ahan asin/hesin iron
ahangar asinger blacksmith
ahreman ahrîman the Evil Spirit
ahug ahû gazelle
alag alî side
almas(t) elmas/almas diamond
aluh eylo eagle
ama em/me we/us
a-mar bê jimar countless/innumerable
a-marg ne-mir deathless/undying
ambar ember ambergris
anar anar/hinar pomegranate
anargêl nargêl coconut
andak hindik little/few
andaron hundurîn inside/within
angubên hingivîn/hûngiv honey
anîdan anîn bring/lead
anîg enî/anî front/forehead
anjîr hejîr/hêjîr fig
aranj aren/enîşk elbow
ard ard/arvan flour
argawan erxiwanî purple
arwês werîs rope
asan asan/hêsan easy/at rest/peaceful
asêm sîm/zîv silver
asman ezman/asman sky/heavens
asp hesp/esp horse
ast(ag) estî/hestî bone
aswar siwar/siwarî horseman/rider
aşkarag eşkere obvious/evident
aşma şima (Zaza dialect) you
aşnag aşna/nas known
aştîh aştî/aşitî peace
ataxş agir fire
awahan avahî stronghold
awar were come!
awaz awaz voice/sound
awêran wêran desolate/ruined
awestad hosta master (craftsman)
awestarag usture/ustura razor
awêşan ew/wan/ewan they/those
a-winah bê-guneh innocent
awiştadan vewestan stand
awurdan/awar- anîn/overden (Zaza) bring
axtar star/astêre star
axw axa lord/agha
a-xwamn bê-xew sleepless
axwarr axûr/axur manger/stable
a-xwaş ne-xweş unpleasant/unhappy
a-xwaşîh ne-xweşî unhappiness
ayab an/yan or
ayad yad/yadgarî memory
ayar yar/nasyar helper/friend
ayarîdan/ayar- arîkarî/yarmetî help/assist
ayozîdan/ayoz- alozî trouble/disturb
az ez I
azad aza/azad noble/free
azadîh azadî/azayî freedom/gratitude
azar azar torment
azardan azardan torment/injure
azêr jêr/jêrîn below/under
B B B
bay bax garden/orchard
bahr behr/par part/portion/lot
baj bac tribute/tax
balag bal/bask wing
balay bala (wek: bejn û bala) height/stature
balên balîf/balgî cushion/pillow
balîş balîf/balgeh cushion/pillow
band bend/bende bond/link
bang beng (giyayek) henbane
banûg banû lady
bar ber+-(hem) fruit/produce
barag bor/bergîl (=hesp) horse
barîg barîk/tenik thin/fine/subtle
bastan/bast- bestin/bend tie/bind
başn bejn stature/mane
baxt bext fortune/fate
baz baz hawk/falcon
bazm bezm meal/feast
but/out
bêaz bê/bêyî without
bêganag biyanî strange/stranger
bêh bih/bîhok quince
bêl bêr/bêll(Soranî) spade
bêlûr belûr crystal
bêş- êş pain/sorrow
bêwar bêjimar myriad
bistag bindeq/berû hazelnut
biştan/bêş- êş/êşan/êşîn hurt/torment
bizeşk bijîşk doctor/physician
bor bor/boron reddish~brown/bay(horse)
borz berz high
boy bên/bêhn/bon(Sorani) smell/scent
brad bra/bira brother
brêhênîdan biryardan decree
brîn birîn/birrîn cut/division
brinj-1 birinc rice
brinj-2 bronz/birinc bronze/brass
briştan biraştin/qelîn roast
brûg brû eyebrow
bûdan bûn/bûyîn become
buland bilind/berz high
bun bin/binî/binyad base/bottom
burg birc tower
buz bizin/bize goat
Ç Ç Ç
çabuk çalak agile/nimble
çadur çadir/çerçev sheet/veil
çah çal pit/well
çakuç çekûç hammer
çambar çember circle/hoop
çand çend how many/much?
çang çeng/harp harp
çarag çêrgeh/çêran pasture/grazing
çarag çare means/remedy
çarm çerm skin/hide/leather
çarz çêrg/çîrk bustard
çast çêst (Soranî)/xwarîn lunch, meal
çaxşişn çêş/çêşt(Soran) taste/flavour
çatrang şetrenc/kişik chess
çê çi what/which
çêray çira/çima for what/why
çê-êwênag çawa how
çegamiz çendek a little/whatever
çehel çel/çil forty
çîdan/çîn- civîn gather/pile up
çinar çinar plane treee
çiray çira/çire lamp
çiyon çawa as/like/how
çob ço/çov wood/stick
D D D
dad dad/dadî law/justice
dad didan/diran tooth
dadan/dah- dan/dayîn give/create
dadîg dadî legal
dadwar dadwer judge
daftar defter register/account-book
dagr/dagrand dirêj long
dahan dev mouth
dam dav trap/snare
dan(ag) dan/dane seed/grain
danag zana/zane knowing
dandan didan/diran tooth
danistam/dan- zanîn know
dar derî door/palace
dar dar tree
dard derd pain
darên darî/darîn wooden
dargah dergeh doorway
darman derman remedy/medicine
darrîdan/darr- derz/derizîn split/tear
darz dirûn/derzî seam/needle
das das/dasik sickle
dast dest gift/reward
dastag deste bunch/bundle/group
dastgîr destgîr captive
dastkarîh destkarî handiwork
dastyar destyar helper
daşt deşt plain/open ground
day da(y)/dayîn creator
dêw dêw demon/devil
dêwan dîwan archive/collected writings
dêwar dîwar wall
dibîrestan dibistan school
dîdan/wên- dîtin/veynayış(Zaza) see
dîdar dîdar sight/visible
didom/dowom duyem second
dil dil heart
dilêr dilêr brave
do-pay du-pê human being
dost dost friend
dostîh dost/dostî friendship/love
doxtan/doş- doşîn/şîr milk
doxtan/doz- dotin/doşîn sew
drafş direfş/bandêr banner
dra(h)nay dirêjahî length
draya(b) derya sea
draz drêj/dirêj long
driyoş/darwêş derwêş poor/needy/dervish
dro direw/derew lie/deceit
droş/droşom dirûşm mark/slogan
drûdan/drûn- drûn/dirûn reap/mow
drust drust/dirust right/well/healthy
druşt dirişt harsh/rough/severe
dûd dû/dûman smoke
dûr dûr far/distant/remote
duşmen dujmin/dijmin enemy
duşox dûjeh/dûzex hell
duşwar dijwar difficult/disagreeable
duxt dot daughter
duz(d) diz thief
duzîdan dizî/dizîn steal
E E E
êbarag/êwar êvar evening
êç hîç not any/none
êdar ev der/vê derê here
ên ev/em (Soranî) this
êr mêr+-(xas) hero
êran êran/îran Eran/Aryan/not≠Persian
êranşahr êranşar/êranşahr land of the Aryans/≠not Persia
ê ê/êk/yek a/one
êwan liwan/hevsar/bizmik bridle
êwênag awêne (Soranî)/eyne mirror
êw-san yeksan uniform/(a)like
êzm êzing firewood/fuel
F F F
fîlasofa fîlozof philosopher
framadar fermandar commander/ruler/chief
framan ferman order/command
framoş feramoş forgotten
frax fire/fireh large/wide/spacious
frazand ferzend child/son/offspring
frazen ferzîn (chess)queen
frêstag frîşte/firîşte apostle/angel
froxtan firotin sell
fruşag firo/firu beestings
G G G
gabr/gor gor hollow/cavity/womb
gaç vgêç (kirin) plaster/gypsum
gah (cah) cî/cîh place/throne/bed
gahl gilgil sorghum/giant millet
galog gerû/gelî throat
gam gav/gam (Zaza dîalect) pace/step/stride
gand genî stench
gandak (candak) cendek foul/stinking
gandum genim wheat
ganj genc/kenz treasure/treasury
garan giran heavy/serious/difficult
gardan gerden neck
garm germ warm/hot
gaw ga ox/bull/cow
gawars garis sorghum/giant millet
gawdar golik calf
gaw-mêş gamêş buffalo
gaz gez/gers/dargez tamarisk
gazidan/gaz- gezkirin/ gez- biting
gêhan/jahan cîhan world
gil gil/kîl clay
gilag gilî/gazin complaint/lamentation
gird glol/grover round/circular/gathered
girdak girk disk/round
gişnîz gijnîj coriander
giya(h) giya(h)/giha grass
gogird gogird/kifrît sulphur
gohr/gohrag gewher/girte substance/essence/jewel
gomêz gamîz/mîzê ga bull's urine
gon gon/reng colour/complexion
goş guh ear
goşt goşt meat/flesh
goşwar guhar ear-ring
goy gog ball
goz gûz walnut
gramîg giramî/rêzgirî treasured/dear
griftan/gîr- girtin take/hold/restrain
griftar giriftar/girtî held/taken/captive
grih girêk knot
grîw qirrik/gurrg neck/throat
grîwag gir/girik hill/ridge
giriyistan/griy- girîn weep/cry
groh gurûh group/crowd
guftan/go(w)- gotin say/speak
guftar gotevan speaker
gugay/guwah gewa(h)/guvah/govan witness
gûh dung/excrement
guman guman doubt
gumbad gumbet dome/fire-temple
gund gun/hêlik testicle
gurdag gurçik kidney
gurdîh gurz armour
gurg gûr/gur wolf
gyag (cyag) cî/cîh place
gyan/jan (can) giyan/can soul/ghost
H H H
haft heft seven
haftad hefte week
ham him also/same
hamaber/hambar embar storehouse
hamag/hambastag hemû/hemî all
hamal hemrê/hevrê/heval equal/peer/comrade
hamboy-/boy bon/bêhn smell
hamêşag herdem/hemîşe (Soranî) always
ham-gonag herwiha likewise/so
hamîn havîn summer
hamîst hemî/hemû all
ham-kar hemkar/hevkar collaborator
hammoxtar xwendekar learner
hammozgar/amozgar mamoste/hînker teacher
hamoyên hemûya(n) all
handan/andam endam member/limb
hangam hengam time/occasion
harg erk duty/tribute/work
har(w) her all/each/every
harzag/harza harzan/erzan loose/free
haşagird/hawişt şagird/şagirt disciple/pupil
haşt heşt eight
haxt hêt thigh/haunch/hip
hên hêz army
hixr rêx excrement
Hrom/Rûm Rom/Rum Byzantium/Rome
hunar hinêr virtue/ability/skill
huşk/xuşk hişk dry
I I I
im ev/vî/vê this
imroz evroj/evro/îro today
J J J
jadûg (cadûg) cadû sorcerer/magician
jagar ceger/kezeb liver
jahûd jihû Jew
jam (cam) cam glass
jang ceng struggle/battle/fight
jar car time/occasion
jaşn cejn celebration/festival
jaw ceh barley
jawêd cawîd eternal
jawêdan cawîdanî eternally/always
joma cem/ligel/tevî together with/both
jo(y) (co) co/cok stream/channel
jud(ag) cûda separate/different
jûdan/joy- cûn/cûtin chew/devour
juy coq yoke
juwan/jawan ciwan young/a youth
juxt cot pair/couple
K K K
ka ku when/if/since
kaf kef foam/slime
kafç kefçe ladle/skimmer
kaftan/kaf- ketin fall
kah ka chaff/straw
kahwan kevn old
kam kêm little/small/few
kamar kemer waist/belt/girdle
kamist kêmî/kêmtirî(n) least
kanar kenar side/edge/embrace
kandan/kan- kolan/kolandin dig/raze/destroy
kanîg kêna/keyna (Zaza dia.) girl/maid
kar kar work/deed/affair
karafs kerefs celery
karak kerank/kerrank quail
karawan karavan caravan
kard kêr knife
kardar kardêr/kardar active/worker/doer
kargas kerges/kergez vulture
kark kerk/mirîşk chicken/hen
karr kerr/ker deaf
karzang kerjînk/kevcal crab
kas kes person/somebody
kaşk keşk dried buttermilk
kaştîg keştî boat/ship
kayk kêç flea
kî/kê who/which
kem/kam kêm less/fewer
kênwar kîndar vengeful/vindictive
kêr kîr penis
keşîdan/keş- kêşan pull/draw
kilêl kilîl/kilîd key
kirm kurm/kirm worm/serpent
kişwar kişwer continent
koftan/kob- kutan beat/pound/crush
kor kor blind
koşk koşk pavilion/palace/kiosk
ko(x)şîdan/ko(x)ş- têkoşîn strive/struggle/endeavour
where/that/than
kûçak biçûk/piçûk small
kûk qut/kurt small/short
kulaf kulav cap/bonnet
kulang qûling/quling crane
kullag kulî locust
kûn qûn buttocks/anus
kunjid kuncî sesame
kurrag kurî/kûrîşk/ca(h)nî foal/colt
kuştan/kuş- kuştin kill
L L L
lab lêv lip
labag lava (kirin) supplication
larzîdan/larz- lerzîn/lerizîn shiver/tremhle
laşkar leşker army (soldier)
M M M
ma na/ne not
mad mad/mak/ma mother
madag female
madar ma/mak mother
madîyan mehîn mare
magas mêş fly
mah meh moon/month
mahîg masî fish
mahist mezin(tirîn) greatest
man min I/me
manag mîna like/resembling
mand mal house
mandag mandî tired/remiss/fault
mandan/man- man/mayîn stay/remain
mar mar snake
mard mêr/merd man
mardanag mêrane/mêranî manly/brave
mast mest bemused/intoxicated
mast mast curds/sour milk
maxş mêş fly
may mey wine
mazg mejî brain/marrow
mazgit mizgeft mosque
mêx mij cloud/mist
mehman mêvan inhabitant/guest
mêrag mêr young man/husband
mêş mî/mê sheep/ewe
mêşag mîz urine
mêwag mêwe/fêkî fruit
mêx mix/mîx(kirin) peg/nail
mêzîdan mêj/mêjîn suck
mihr mehr/mehir contract/bond
mihrban mîhrîban/mihrevan friendly/kind
mij(ag) mijang/bijang eyelid/eyelash
mistan/mêz- mîz (kirin) urinate
mor mûrî ant
mord mord/mitek/mûtik myrtle
morwarîd morî(k) pearl
moy mû/por hair
moz mûz banana
muhr mor/mohr seal
murdan/mir- mirin die
murdar mirar carrion
muşk (1) misk musk
muşk (2) mişk mouse/rat
muşt mist/kulm fist
muştan/mal- mist dan/miz dan rub/sweep
N N N
nab/nawa nevî grandson
naft nem moist/damp/naphtha
nal- nalîn groan/complain
nam nav name/fame
namag name book/letter
namîg navdar famous/renowned
nan nan bread/food
nar nêr male/manly
narm nerm meek/humble/soft
nargis nêrgiz narcissus
naxun nînok/neynik (finger) nail
nay ney tube/flute/clarion
nazdîk nêz/nêzîk near
nazuk nazik tender/gentle/fickle
ne/na no/not
nêm nîv/nêv/nîm/nême half
nêmroz nîvro/nîvroj midday/south
nêrang nêreng incantation/charm/spell
nêzag nize/nêze/rim lance
nibêg/niwê nivîs writing/scripture/book
nibiştan/nibês- nivisîn write
nifrîn nifrîn curse
nigah nîga look/attention
nigar- nîgar draw/design/paint
nihan nihênî concealment/secrecy
nîl nîl indigo
nîlopal nîlûfer lotus/water-lily
nimûdan/nimay- nimandin show/guide
nîşan nîşan sign/mark/banner
nişastan/nişan- nişîn/rûniştin sit
nişêb nişîv/nişîvî declivity
niwag newa melody
niyaz niyaz need/want/misery
nog new/recent
nog-zad nû-za new-born
nûn niho/niha/noke now
O O O
oham kardan kom kirin gather
hiş/hoş (Soranî) consciousness/intelligence
oşmarag hejmar(tin)/jimartin calculation/reckoning
oşyar hişyar conscious
oy/awêşan ew/ewana he/she/that
oz hêz strength/power
P P P
padaşn padaş/xelat reward/retribution
padêz payîz autumn
padîriftan pejirandin receive/accept
padisar hefsar/hepsar bridle/halter
padixşay padîşa/key ruler
pad-rozag rojî fasting
pad-zyan ziyandar harmful
pafşar- şerm shame
pah paz/pez sheep
pahikaftan ketin/keftin fall on
pahikar peyker/peykel picture/image
pahlawig pehlewî parthian/pahlavi
pahlûg parsû rib/side
pahn pehn/pan/berfire wide/broad
pahrêz parêz/parastin defence/care
pak pak clean/pure/holy
palang piling leopard
palûdag palû/palî flummery
pambag pembû cotton
panah pena protector/refuge
pand pend counsel/advice
panîr penîr cheese
parag par piece/part/portion
pardag perde veil/curtain
pargandan/pargan- par kirin/par dan scatter/distribute/disperse
parîg perî witch/peri
paristîdan/parist- perist/perest serve/worship
parr perr/per/bask feather/wing
parsîg Parsek/Farisî/ne≠Pehlewî Persian/not≠Pahlavî
parwardan/parwar- perwerde cherish/educate
parzîn perjan/percan fence/hedge
pas paşê/paşî/pişt then/afterwards/behind
pasban pasbanî guardian/watcher
pasên/pasîn paşîn final/last
passandîdan/passand- pesend/pesind approve
passox bersiv answer
paşêman poşmam/peşîman penitent/repentant
paşm peşm/hirî wool
paşnag panî/paşpanî/pehnî heel
paşşinjîdan/paşşinj- pijiqandin/reşandin sprinkle
paxşag/paşa pêşû/pêşe mosquito/gnat
pay pa/pê/pî foot/footstep/track
payadag/piyada peya on foot/foot-soldier
paydag peyda visible/obvious/revealed
paygam/pay(y)yam peyam message
paygambar peyamber/pêxember messenger/apostle
payman peyman measure/period/treaty
paymar peywîr assignment
paymûdan/paymay- pivan measure
paywand pêwendî connection
pazd pest oppression/persecution
pazdênîdan/pazdên- bizdandin frighten/chase
pazen pez/pezkûvî ibex
pêçîdan/pêç- pêç/pêçan/pêçandin twist/entwine
pêroz pîroz/serfiraz victorious
pestan pêsîr breast
pêş pêş before
pêşag pîşe craft
pêşanîg/pêşanî enî/pêşanî forehead
pêşar pêşrew/pêşeng leader/guide
pêşênîg pêşîn/pêştir/pêşane former
pêşobay pêşewa leader
pîl fîl elephant
pillagan pêlik/pêlekan steps/ladder
pîr pîr old/aged/ancient
pistag fistiq pistachio nut
pohişn perixîn decay
polawad pola/polad/polat steel
post post/pîst/çerm skin/hide/bark/shell
poxtan patin/pehtin cook/bake
poz(ag) poz/bêvil snout/muzzle
puhl pir/pird/pire bridge
purr pir/tijî full
pursîdan/purs- pirs(în)/pirs kirin ask
pus pis- son
puşt pişt back/support/protection
R R R
radag rade line/rank/row
rag reh vein
rah road/way
rah-nimay rênûma guide
ran ran thigh
randidan/rand- rende/rendeş grate/abrade
rang reng colour/dye
ranj renc toil/trouble
ranjwar/ranjûr rencdar troubled/distressed
rasîdan/ras- reşîd mature
rast rast true/straight/right
tastan/rah- rev/revîn escape
rawag/rawa rewt current
rawagênîdan/rawagên- ragihandin propagate
rayênêdarîh rêkxistin organization
raz rez vine/vineyard
rāz raz secret/mystery
rêm nêm/lêm purulence
rêş1 êş/êşan wound/sore
rêş2 beard
rêşag/rêşa reh root
rêşkên êşdar hurtful/harmful
rêxtan/rêz- rêtin/rijîn flow/pour
rîdan/riy- rîtin/rî defecate/void
robah rûvî fox
rod ro river
rod-bar robar river bank
rodîg rîvî/rûvîk intestine/gut
royn rûn oil/butter
rospîg orispî whore
roşn/roşan ron/ronî light/bright
roy face
roz roj day
rozag rojî fast/fasting
rozgar rojgar daytime/destiny
rubûdan revandin snatch
ruwan rewan soul
ruzd rijd greedy
S S S
sabuk sivik light/easy
sabz sewz/kesk green/fresh
sad sed hundred
sag se/kûç dog
sahm sehm terror
sal sal year
salar salar leader/master
samor samur sable (marten)
sar ser head/top/summit
sarasar seranser from end to end
sard sar/sard cold
sargên sergîn dung/manure
sarmag serma/sarma coldness
sarw serw/serwî cypress
saxt sext strong/hard/severe(ly)
sayag/saya sî/sih shade/shadow
seb sêv apple
sên(ag) sîng breast/chest
se-pay sê-pê/sehpa three-legged
se-şabag sê-şeveq three-night-long
sêzd hêz might
sik sêk vinegar
sogand sond oath
sor şor salty
sosan sosin lily
soxtan sotin burn
sozan şûjin needle
spah sipa army
spas spas thanks
spêd spî/spih white
spoxtan sepandin thrust
sray seray house/hall
sriştan stran/strandin knead
srod sirûd/srûd song/anthem
stabr stûr coarse
stadan/stan- standin take
starag/sitara stêr/stêrk star
starwan stewr barren/childless
stor hesp horse
stûn(ag) stûn column/pillar
sturg stûr coarse
sûd sûd use/profit/advantage
suftan/sumb- simtin pierce/bore
sumb sum/sim hoof
sust sist slack/lazy
suş piş lung
suxr sor red
sya sî/say/saye black (from shade)
Ş Ş Ş
şab şev night
şad şa/şad happy/joyful
şadurwan şadirwan/şadirvan dais/basin/fountain
şagr şêr lion; astr. leo
şah şah/key king
şahr şar/bajar city
şahryar şaryar/şalyar lord/sovereign/ruler
şahwar şahwer royal/kingly
şakar şekir sugar
şalwar şelwar/şal trousers
şam şîv evening meal/supper
şambalîdag şembelîlk fenugreek
şamşêr şûr/şemşîr sword
şanag şan/şe comb
şanên şedan hempen
şarm şerm shame
şawag şevşevok/şevrevînk bat/flittermouse
şayistan şayeste be worthy
şayêd şayêd/şayed/ger one can,it is possible
şêb nişîv declivity
şêd şê (hesp) sorrel (horse)
şêda şadî bliss
şiftalûg şeftalî/şeftelî peach
şîr şîr milk
şîrên şîrîn/şerîn sweet
şîşag şîşe/şûşe bottle/flask
şkastan/şken(n) şkestin break
şnûg çok/çong knee
şuştan/şoy- şûştin wash
T T T
ta ta/heta until/so that
tab ta (girtin) fever
tabag tawe/tavik frying-pan
tabestan tavistan/havîn summer
tag-1 tek alone/single
tag-2 ta/şax branch
tagarg terg/teyrok hail
tan ten/leş body/person
tandrust tendurist healthy/whole
tang teng narrow/tight
tanîha tenha alone
tanuk tenik thin/shallow
tanûr tenûr oven
tar tarî/tarîtî darkness
rarîg/tarîk tarî dark
tarr terr moist/fresh
tars tirs fear
taşt teşt bowl
taxl tal/tehl bitter
taxt text throne
tazanag tajan/tajang whip
têz tûj/tîj sharp
tigr tîr arrow
tis tişt thing/affair
tişn tîn thirst
to/tu tu thou/thee
tohmag/toxma tov/tuxm seed/stock
torag/tora torî jackal
tru(f)ş/turş tirş sour
tumbag timbilk drum
turk tirk/turk turk
tuxşîdan têkoşîn strive/endeavour
U U U
ud û and
ul (h)il up(wards)
ulamedan (h)ildan rise
ummêd umêd hope
urmod urmud/hirmî/karçîn pear
uştar hêştir camel
uzmûdan/uzmay- azmûndan test, try
uzumburd zimrûd emerald
uzwan zwan/ziman tongue, language
uzwardan/uzwar- zanîn/zanyar know/understand
W W W
wabar bawer truth; belief
waççag biçûk/çûçik child/baby/cub
wad [bad] bed bad/evil
wād ba wind, breath
wadam [badam] bahîv/badem almond
wadbaxt [badbaxt] bedbext unfortunate
warf [barf] berf snow
wahag [baha] buha/biha trading/value
wahar [bahar] buhar/bihar/wahar spring

Çavkanî biguhêre

  1. ^ ŞUCAÎ, Behroz (2001). "Zimanê partî" (PDF). Kovara Kurmancî. 28: 1, 2. Ji orîjînalê (PDF) di 8 îlon 2020 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 8 îlon 2020. {{cite journal}}: |archive-date= / |archive-url= li hev nayê; 15 tîrmeh 2020 tê pêşniyazkirin (alîkarî)
  2. ^ Dîroka Zimanê Farsî Dr. EbolQasimî.
  3. ^ https://titus.uni-frankfurt.de/didact/idg/iran/mpers/mpersbsx.htm
  4. ^ https://books.google.com.tr/books/about/A_Concise_Pahlavi_Dictionary.html?id=tRegBAAAQBAJ&redir_esc=y
  5. ^ http://www.parsianjoman.org/wp-content/uploads/2015/09/A-Concise-Pahlavi-Dictionary.pdf
  6. ^ https://books.google.com.tr/books/about/A_Concise_Pahlavi_Dictionary.html?id=tRegBAAAQBAJ&redir_esc=y
  7. ^ http://www.parsianjoman.org/wp-content/uploads/2015/09/A-Concise-Pahlavi-Dictionary.pdf
  8. ^ https://ku.wiktionary.org/wiki/Destp%C3%AAk