Mele Taha

Mele Taha zanistvan û alimekî mezin ê kurd e. Gelekî baha wî tê kirin. Li gor ku tê gotin, di deme Melayê Cizîrî de jîn bûya. Meleyê Cizîrî ji li ber destê wê seydatî wergirtiya. Li Amedê jîn bûya. Li gor ku tê gotin, di sala 1560 wan jîn bûya. Li gor ku tê gotin, li ser şifakirinê xwediyê hizreke ku mazin bû. Pir xwanda bû. Ew li medrese li Amedê ya wê demê dima. Hizre mele taha biqasî ku tê gotin, pir li pêş bû. Wî li medrese ku lê dima, fêr didana pir faqayan. Gelek faqayên wî ji, piştre weke zanistan derdikevine pêş. Ew ji bi vê yekê re, weke ´seydeyê zanistan´ tê naskirin. Bi vê yekê re biqasî ku tê gotin navê wî heya. Mele Taha, di dema Meleyê cizirî de jîn bûya. Hizre mele taha. xwedi diwan ji bû. Li gor hinek vegotinên ku li ser wî têne gotin, ew weke ´seydeyê amedî´ ji tê naskirin. Dema ku li devereke dûr bahsa wî bê kirin, jê re tê gotin seydeyê amedî. Mele taha zanistnekî kurd ê mohra xwe li deme xwe daya. di nav zanistên demê de navê wî mazina. Weke ku tê zanîn, wî gelek pêşketin di wêjeya kurdî de ji di deme xwe de daya çêkirin. Li gor ku tê gotin, wî li ser ´hizir´ û li ser ´şifakirinê´ ji nivîsandiya. Dema ku kala nivîsanên wî tê kirin, kala pirtûk ku wî nivîsandine tê kirin. faqayên wî, biqasî ku tê zanîn, ku li cem wî dixwandin, hizre wî ji fêr dibûn. Nivîsên ku wî nivîsandine ji dixwênin. Pişt wî re, yên ku hatina dewsa wî ji, ew kevneşopiya wî şopandin. Herême ku navê wî li wêderê li ser ziman bû, bêhtir amed bû. Li gor hinek vegotinne ew ji amede demeke çûbû Botanê û li wir ji mabû.Lê di derbarê wê çûna wî d haya nahaka wilo zêde ti agahî bidest ne ketina. di dema xwed de Mele Taha, zanistekî ku pir mezin bû. Mîr û şah diçûne ber destê wî.Bi vê yekê re ji, pir bahsa wî dihata kirin. Wî, weke dayikaka ku ji singa xwe şîr bide zaroka xwe, wî ji, gelek zanist daya zanistên deme xwe yên ku xwe gahandine de û xwe ne gahandinê de. Em dibêjin yên ku xwe ne gahandinê de ji. Ji ber ku tê gotin ku ew ji zanistên dema xwe kêm ne maya û hizre xwe rijandiya ser rupel ji. Bi vê yekê re, behsa nivîsanên wî yên ku wî nivîsandine tê kirin. Biqasî ku behs tê kirin, wî pir nivîsandiya. Û bi nivîsandina xwe, nav ji daya dore xwe di dema xwe de. Bi vê yekê ji pir tê naskirin. Herêmên kurdistanê yên ku wî xwe ne gahandiyê de, wê hizre wî ya ku wî nivîsandî xwe gahandiyê de. Bi vê yekê re, ew pir mirovekî ku tê naskirina. Bi vê yekê re mirov karê bêje ku mele Taha mirovekî zanist yê pir mazin yê deme xwe ya. Yek ji wan mirovên ku bi hizre xwe re di deme xwe de hatî naskirin û bi hizre û zanistitiye xwe re mohre xwe li deme xwe xistiya.