Mîsojînî
Mîsojînî nefret, biçûkxistin an pêşdaraziya li hember jinan e.[1][2]
Mîsojînî | |
|---|---|
 | |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Ew celebek zayendperestiyê ye ku tê bikaranîn da ku jin li gorî mêran di statûyeke civakî ya nizm de bimîne, bi vî rengî rola baviksalarî ya civakê diparêze. Mîsojînî bi hezaran salan bi berfirehî tê kirin. Ew di huner, wêje, civakên mirovan, bûyerên dîrokî, mîtolojî, felsefe û dîn de li seranserê cîhanê xuya dibe.[3]
Nimûneyek ji mîsojîniyê şîdeta li dijî jinan e, ku şîdeta nav malê û di celebên wê yên herî tund de kuştina jinan dihewîne. Mîsojînî bi destdirêjiya cinsî, zordarî û teknîkên psîkolojîk tevdigere û bi mebesta kontrolkirina jinan, bi qanûnî an civakî, dûrxistina jinan ji hemwelatîbûna tam tê bikaranîn. Di hin rewşan de, mîsojînî dibe sedem ku jin statûya xwe ya kêmtir qebûl bikin.
Mîsojînî dikare wekî helwestek ji hêla kesan ve, di serî de ji hêla mêran ve, û wekî pergaleke çandî ya berbelav bê famkirin. Di ramana femînîst de, mîsojînî redkirina xisletên jinê jî dihewîne. Ew di sazî, kar, hobî û mijarên ku bi jinan re têkildar in tê dîtin. Mîsojinî dibe ku nefreta li hember kesên LGBT, bi awayên homofobî û transfobî, bigire nav xwe. Nîjadperestî û pêşdaraziyên din dibe ku mîsojîniyê xurt bikin.
Li gorî Ferhenga Îngilîzî ya Oxfordê peyva îngilîzî "misogyny" di nîveka sedsala 17an de ji yewnanî misos 'nefret' + gunē 'jin' hatiye çêkirin.[4] Peyv kêm kêm dihat bikaranîn heya ku di salên 1970an de ji hêla femînîzmê ve bê populerkirin.
Çavkanî
biguhêre- ^ "Duden | Misogynie | Rechtschreibung, Bedeutung, Definition, Herkunft". www.duden.de (bi almanî). Roja gihiştinê 8 kanûna paşîn 2023.
- ^ "Definition of MISOGYNY". www.merriam-webster.com (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 8 kanûna paşîn 2023.
- ^ "SUMMER 2015 Vol 43 Issue #1 | The Association for Psychohistory" (bi îngilîziya amerîkî). Roja gihiştinê 8 kanûna paşîn 2023.
- ^ "Misogyny | Meaning of Misogyny by Lexico". web.archive.org. 26 sibat 2020. Ji orîjînalê di 26 sibat 2020 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 8 kanûna paşîn 2023.
Girêdanên derve
biguhêre
Li Wikimedia Commons medyayên di warê Mîsojînî de hene
| Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |