Lîga Keltan

Lîga Keltan (bi inglîzî: Celtic League) rêxistineke ramyarî û çandî ya navneteweyî ye ku çand û zimanên Keltan pêş dixe. Di nav van de lîgên Keltan di neteweyên Keltan ên nûjen bi gotineka din deverên Îrlenda, Skotlenda, Wales, Bretanya, Cornwall û Girava Manê de ne.

Lîga Keltan
Rêxistin
Dema avabûnê	1961
Malper	www.celticleague.net
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Armanc

Armanca bingehîn a Lîga Keltan ew e ku wekî rêxistinek navneteweyî beşdarî "tekoşînên" şeş neteweyên Kelt bibe da ku serxwebûna xweya ramyarî, çandî, civakî û aborî bi dest xwe bixin an bi dest bixin. Ev tê de:

• Di navbera gelên Keltî de hevkariyê pêş bixin
• Hişmendiyek ji têkilî û hevgirtina taybetî di navbera wan de pêşve bibin
• Afirandina hişmendiyek navneteweyî ya çêtir ji têkoşîn û destkeftên serxwebûna Keltan
• Dalberîn ji bo yekîtiya fermî ya dewletên Keltan carekê du an bêtir ji wan serxwebûnê bidest bixin
• Emaneta belavkirina çêtir a madeyên Kelt di nav gelê Kelt de
• Her neteweya Kelt, ji ber dîrokek cûda, nêrînên cûda hene û ji ber vê yekê çu homojeniyek ferzîne nayê hêvî kirin. Lê ev cihêrengî tê xwestin ku di nava Lîga Keltan de pêk were. Bi vî rengî, qadên hevkariya gengaz çêtir têne destnîşankirin û di dawiyê de ramyariyeke giştî ya hûrgulî dikare were formulekirin.

Ango, Lîga Keltan armanc dike ku tevgerên cûrbecûr ên serxwebûnê yên van şeş welatan bîne ba hev.

Belavbûn

----      Skotlenda      Îrlenda tevî Îrlendaya Bakur      Mann      Wales      Cornwall      Bretanya tevî Loire-Atlantique

6 şaxên sereke bi gelemperî bi navê welêt di zimanê keltî yê herêmî de têne gotin; Îrlenda wekî Éire , Skotland wekî Alba, Wales wekî Cymru, Bretanya wekî Breizh, Cornwall wekî Kernow û Girava Man wekî Mannin tê zanîn. Li DYA û Londonê nivîsgehên navneteweyî jî hene. Di heman demê de li Kanadayê civakek piçûk a Scottish Gaelic-axiver jî heye.

Kovar

Komele kovara sêmehî ya Carn çap dike. Gotar bi şeş zimanên Keltî yên zindî ( pê ve Manks û Kornî) û îngilîzî têne weşandin. Bergê kovarê nexşeyek wekî nimûneyek yên şeş welatên Kelt û navên wan e. Di demên berê de bi fransî jî gotar weşandî bûn. Yek ji beşdaran Sorley MacLean e, lê kalîte û rastbûna gotaran pir guhêrbar e . Nivîsgeha Amerîkî nûçenameya xwe ya sêmehî çap dike, " şeş netewe, yek Giyan". Her şaxek carinan kovara xwe weşandiye, ku temenê wê her gav kurt bû.

Dîrok

Di sala 1961an de Lîg ji gelek rêxistinên keltan, bi taybetî Kongreya keltan derket, lê bi hûrgilî bêtir ramyarî.Ev berê ji hêla Hugh MacDiarmid û yên din ve hatibû pêşniyar kirin. Şaxê Amerîkî ya Lîga Keltan di 1974 de li New York City hate damezrandin.

Nakokiya navxweyî

Nakokî statuya Galîsya û Asturias wekî neteweyên Kelt digire nav xwe. Lihevhatina giştî ya di nav rêxistinê de ev e ku ew ne neteweyên keltî ne ji ber ku zimanê keltî li wir nemaye.

Endamên berbiçav û berê

Hin endamên navdar ên Lîga Keltan Plaid Cymru, Gwynfor Evans, dîroknas û nivîskar Peter Berresford Ellis, û Winnie Ewing ji Partiya Neteweyî ya Skotlandî bûn.

Statûya ramyarî ya welatan

Rewşa siyasî ya welatên Kelt gelek cûda ye.

• Komara Îrlendayê – serbixwe
• Îrlendaya Bakur – Beşa Keyaniya Yekbûyî bi xweseriyeke bi sînor (ji 1998an ve dîsa Parlamen heye)
• Girava Manê – Girav xwediyê parlamena xwe ye, lê di heman demê de li derveyî Brîtanya û Yekîtiya Ewropayê jî girêdayê taca Brîtanî ye.
• Skotlenda – Beşeke Keyaniya Yekbûyî bi xweseriya bi sînor (ji 1999an ve Parlamena xwe heye)
• Wales – Beşeke Keyaniya Yekbûyî bi xweseriya bi sînor (ji 1999-an ve Parlamena xwe heye) bi xweseriya bi sînor (ji 1999an ve Parlamena xwe heye)
• Bretanya – Beşeke Fransa; xweserî tune
• Cornwall –Beşeke Keyaniya Yekbûyî; xweserî tune

Payeyên di nav Lîga Keltan de

Kurtkirin ji bo welatê pêwendîdar e ku mirov jê tê.

B(retonî), C( Kornî), I(Îrlendî), M(anks), S(kotlendî), W(alesî)

Tîr diyar dike ku kesek çûye welatekî din ê Keltî.

Sekreterên giştî yên Lîga Keltan

Alan Heusaff m. (1961–84), B→I

J. Bernard Moffat: (1984–88), M

Davyth Fear: (1988–90), C→W

Séamas Ó Coileáin: (1990–91), I

J. Bernard Moffat: (1991–2006), M

Rhisiart Tal-e-bot ( ji sala 2006ê), W

Payeyên din

Serokatî û cîgirên serokatiyê ji 1961 heya 71 hate dayîn û piştre hatin hilweşandin. Paye ji hêla Gwynfor Evans (W) û Robert McIntyre (S) ve hatin girtin.

Girêdanên derve

Malpera lîga Keltan

Wêje

• Ellis, Peter Berresford, The Celtic Dawn
• Tanner, Marcus, Last of the Celts