Eyloyê zêrîn

(Ji Helo hat beralîkirin)
Ji bo maneyên din li Eylo binêre.
Eylo
Eyloyê zêrîn
Dabeşandina zanistî
Cîhan: Animalia
Filûm: Chordata
Çîn: Aves
Kom: Accipitriformes
Famîle: Accipitridae
Cins: Aquila
Cure: A. chrysaetos
Navê zanistî yê latînî
Aquila chrysaetos
(Linnaeus, 1758)
Bilavbûna eyloyan li cîhanê
Keskê vekirî: Cihên ku lê hêlîn çêdikin
Hêşîn: Li zivistanê
Keskê tarî: Tevahiya salê

Eylo, helo, daraş, wirxal, xertel, qertel an jî eyloyê zêrîn[2] (Aquila chrysaetos), cureyekî eyloyan Aquilla e.

Şayes biguhêre

 
Eyloyekî nîvemzin

Eylo di nav balindeyên dirende de xwediyê baskên herî mezin in, 78 cm dirêj e û firehiya di navbera herdu baskên wî de digihe 190-230 cm. Rengê eyloyê qehweyî tarî ye.

Reftar biguhêre

Xwarin biguhêre

Eylo nêçîrê çûk, xijende û guhandarên biçûk dikin û dixwin. Ji ber jehriya dermanên çandinî hejmara eyloyan kêm dibe.

Pirbûn biguhêre

Eylo li serê zinarên bilind hêlînên xwe çêdikin.

Belavbûn û jîngeh biguhêre

Bêjenasî biguhêre

Peyva eylo wek peyva pehlewî aluh, aloh[3] e. Di îngilîzî de eagle û di latînî de aquila ye. Îhtimala mezin ev peyvan ji hev hatine. Lê belê, li gorî hin çavkaniyên din[çavkanî hewce ye] ti têkiliya peyva kurdî «eylo, helo» û hwd., bi înglîzî û latînî ra tun e. Ev peyva bi medî [*rzifya-], avestî [ǝrǝzifiiya-], sanskrîtî [rjipya-] «helo, eylo, qertal» va girêdayî ye. Li gorî dengnasiya dîrokî divêt di zmanê hîndî-ewrupî yê bingehîn da wekî [*rgyi-ptyo-] dayî bibe[çavkanî hewce ye].

Wek sembol biguhêre

Kurd biguhêre

 
Nîşana Herêma Kurdistanê

Alban biguhêre

 
Nîşana Komara Albanyayê

Pêşangeh biguhêre

Çavkanî biguhêre

  1. ^ BirdLife International (2012). "Aquila chrysaetos". IUCN Red List of Threatened Species. Version 2012.1. International Union for Conservation of Nature. Roja gihiştinê 16 tîrmeh 2012.
  2. ^ gor wateya navê bi îngilîzî
  3. ^ Michael Chyet (2003). Ferhenga Kurmancî-Înglîzî. Yale University Press, New Haven û New York.

Girêdanên derve biguhêre