Şerê Sovyet û Efxanîstanê

Şerê Sovyet-Efxanî pevçûnek çekdarî ya demdirêj bû ku di navbera 1979 û 1989 de li Komara Demokratîk a Efxanîstanê (KDE) ya di bin kontrola Yekîtiya Sovyetê de qewimî.

Şerê Sovyet û Efxanîstanê
Dema destpêkirinê
  • 25 kanûna pêşîn 1979 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Dema bidawîbûnê
  • 15 sibat 1989 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Beşdar
Pêk tê ji
  • Operation Cyclone Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
  • Afghan Civil War Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge

Şer pevçûnek mezin a Şerê Sar bû, ku tê de Yekîtiya Sovyetê, KDE û komên paramîlîter ên hevalbend li dijî mucahidên efxanî û şervanên biyanî yên hevalbend şerekî berfireh derbas kirin. Mucahid ji aliyê welat û rêxistinên cihêreng piştgirî standin, lê bi piranî ji Pakistan, Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê (wek beşek ji Operasyona Cyclone), Keyaniya Yekbûyî, Çîn, Îran û dewletên ereb ên Kendava Farsê dihatin piştgirî kirin. Tevlîbûna hêzên derve ev şer kir şerê wekaletê di navbera DYA û Sovyetê de.

Pevçûn li seranserê salên 1980î bi piranî li bejahiya Efxanîstanê pêk hat. Di encama şer de nêzîkî 3,000,000 efxan hatin kuştin, bi milyonan kesên din jî wek penaber ji welatê xwe reviyan; piraniya efxanên ku ber bi derveyî welêt hatine koçberkirin li Pakistan û Îranê pena bûn. Nêzîkî 6,5% heta 11,5% ji nifûsa berê ya Efxanîstanê - qasî 13,5 mîlyon kes (li gorî serjimara 1979) - di pêvajoya şer de hatine kuştin.

Şerê Sovyet û Efxanistanê li seranserê Efxanistanê bû sedema wêrankirina giran, û ji hêla zanyaran ve wekî faktorek girîng ji bo hilweşîna Yekîtiya Sovyetê tê qebûl kirin, ku bi fermî dawî li Şerê Sar anîbû. Şer bi gelemperî wekî "Viyetnamê Yekîtiya Sovyetê" jî tê binav kirin.

Çavkanî

biguhêre