Tirşik

Tirşik navê komekê xwarinên pêjgeha kurd e. Gelek cureyên wê hene û mirov dikare bêje, kurdan ji ber ku hinekê tirş e, gelek xwarin wekî tirşik binavkirine.

Cureyên tirşikê yên navdar

Mixabin lêkolîneke zanistî li ser xwarinên kurdî nehatiye kirin. Kesên ku li ser vê babetê xebitîne jî pirranî li ser herêma xwe sekinîne. Ji ber wê ye gelek tevlîhevî û şaşi hene.

Li hin deveran ji tevahiya şorbeyan re tirşik dibêjin ku ev ne rast e.

Tirşika Botanê, herwiha Mêrdîn, Riha, Sêrt ûêd
Tirşika Gurgumê, herwiha Meledî, Dêrsim, Sêwas ûêd
Tirşika Amedê, herwiha Mûş, Wan ûêd
Tirşika tirşoyê

Tirşika Botanê

Tirşika tirşoyê

Li gelek cihan ji tirşoyê jî şorbeyê çêdikin û jê re tirşik dibêjin. Pelên tirşoyê tên ristekirin û wê dixin dîz an quşxaneyê. Mast an dew berdidin ser, herwiha ava germ, nok, dan û xwê jî.

Ser wê ard (arvan) belav dikin, devê wê digirin û bi pot û çatan pordikin ku germa xwe xwedî bike. Wisa şevekê tê rawestandin. Sibeyê didin ser agir û bo demekê dirêj tê kelandin. Bi sarî tînin ser destexaneyê. Ji aliyê vîtamîna K dewlemend e.

Tirşika Amedê

Tîkegoşta xwe (ji goştê mihê û hinekê bi donê ve) bixin dîzê pîvaz, firengê tîke bikin, qatekê bila goşt, yek yek pîvaz û fireng be, wî awayî di dîzê de bicih bikin. Bexdenûsê bixin ser û bo qasî 2 katjimêrê bikelînin.

Tirşika Gurgumê

Berkelî bo 4 kesan:

Nîvê stekanê (qedeh) nok
Nîvê stekanê danê spî
200 gr keşka li ser pûngê hatiye hişkkirin
1 stekan mast
Nîv stekan ard (arvan)

Çêkirina wê: Rojekê berê nok, keşk, mast û ard bixin quşxaneyê heya ser wan bê porkirin avê berdin ser. Devangê bidin ser, bi pot û çatan binixumînin ku germ xwedî be. Bila şevê heya berbangê wiha bimîne.

Roja din danê spî tevlî bikin, xwê bavêjinê û bikelînin. Di agirê nizm de bi qasî 30 deqe bikelînin û bo xwarinê bînin ser destexaneyê.

Tirşikê bixwin lê nebin "tirşikçî"

Di wêjeya devkî ya kurdî de cihekê tirşikê yê girîng heye. Dibêjin berê key, mîr û axayên kurd xêra xwe li xizanan tirşik belav dikirine. Xizan li derê palas û pêjgehên wan rêz dibûne. Hin kesên kone (qurnaz) û şelaf ji bo pirr bixwin xwe didane pêş an ji bo xwarinê, ji mîr û axayan re şelafî û pesindarî dikirine.

Têgîna tirşikxwar, tirşikçî derbasê siyasetê jî bûye. Kesên bo berjewendiyên xwe piştgirî û pesindariyê dikin re tê gotin.