Zimanê ladîno
Cihûspanî, Cihû-Spanî, her wiha Ladino, Djudezmo, bi zimanê fasê "Hakitía" navên zimanekî romanî ye ku ji hêla Cihûyên Sefardî ve ji Serdema Navîn ve hatî pêşvexistin, li pey wan carinan Sefardî (ji îbranî s(ĕ) farad: Iberia) jî dihat gotin. Ew bi sedsalan cûrbecûr zimanên Ibero-Romansî, nemaze Castilian û di bin bandora çend zimanên têkiliyê de pêşve çûn. Wekî zimanekî cihû ji spanî ya cihû gelek bandor e, ku ji îbranî û aramî jî hene, lê di heman deman ji zimanê erebî, tirkî, îtalî, yewnanî û slavî jî heye. Li gorî herêma sefardî lê bicih bûne ji nîvgirava îberî ve girêdayî ye. Deynên ji fransî li gelek welatên Deryaya Navîn wekî zimanekî perwerdehiyê hate fêr kirin. Di warê dîroka çandî û aliyên civaknasî de têkiliya di navbera Cihûspanî û Sefardî ve di navbera zimanê yîdîşê ye.
Alfabeya Cihûspanî (Aki Yerushalayim)
| Tîp | IPA | Mînak Cihûspanî (chs.) |
Wergerandin |
|---|---|---|---|
| A | [a] | agora | aniha |
| B | [b] | biervo | peyv |
| CH | [tʃ] | chiko | biçûk |
| D | [d] | devda | deyn |
| DJ | [dʒ] | djudió | cihûtî |
| E | [ɛ] oder [e] | ermuera | bûk |
| F | [f] | fierro | hesin |
| G | [g] | guevo | hêk |
| H | [x] | hazino | nexweş |
| I | [i] | inyeto | nevî |
| J | [ʒ] | vijitar | serlêdan |
| K | [k] | kontente | kêfxweş |
| L | [l] | lingua | ziman |
| M | [m] | meldar | xwendin |
| N | [n] | negro | xirab |
| NY | [ɲ] | espanyol | spanî |
| O | [o] | orozo | şahbûn |
| P | [p] | preto | reş |
| R | [r] | reushir | serketin |
| S | [s] | somportar | ragirtin |
| SH | [ʃ] | shukur; bushkar | spas; gerandin |
| T | [t] | topar | dîtin |
| U | [u] | umo | mij |
| V | [β] | vava | dapîr |
| X | [gz] | exemplo | mînak |
| Y | [j] | yelado | sar |
| Z | [z] | zirguela | alûçe |