Zimanê ladîno

Guhartoya 17:33, 27 gulan 2021 ya ji aliyê Sayit25 (gotûbêj | beşdarî) (Rûpel bi "'''Cihûspanî''', Cihû-Spanî, her wiha '''Ladino''', '''Djudezmo''', bi zimanê fasê "Hakitía" navên zimanekî romanî ye ku ji hêla Cihûyên Sefardî ve ji Se..." hat çêkirin) ve
(cudahî) ← Guhartoya kevintir | Guhartoya niha (cudahî) | Guhartoya nûtir → (cudahî)

Cihûspanî, Cihû-Spanî, her wiha Ladino, Djudezmo, bi zimanê fasê "Hakitía" navên zimanekî romanî ye ku ji hêla Cihûyên Sefardî ve ji Serdema Navîn ve hatî pêşvexistin, li pey wan carinan Sefardî (ji îbranî s(ĕ) farad: Iberia) jî dihat gotin. Ew bi sedsalan cûrbecûr zimanên Ibero-Romansî, nemaze Castilian û di bin bandora çend zimanên têkiliyê de pêşve çûn. Wekî zimanekî cihû ji spanî ya cihû gelek bandor e, ku ji îbranî û aramî jî hene, lê di heman deman ji zimanê erebî, tirkî, îtalî, yewnanî û slavî jî heye. Li gorî herêma sefardî lê bicih bûne ji nîvgirava îberî ve girêdayî ye. Deynên ji fransî li gelek welatên Deryaya Navîn wekî zimanekî perwerdehiyê hate fêr kirin. Di warê dîroka çandî û aliyên civaknasî de têkiliya di navbera Cihûspanî û Sefardî ve di navbera zimanê yîdîşê ye.

Alfabeya Cihûspanî (Aki Yerushalayim)

Tîp IPA Mînak
Cihûspanî (chs.)
Wergerandin
A [a] agora aniha
B [b] biervo peyv
CH [tʃ] chiko biçûk
D [d] devda deyn
DJ [dʒ] djudió cihûtî
E [ɛ] oder [e] ermuera bûk
F [f] fierro hesin
G [g] guevo hêk
H [x] hazino nexweş
I [i] inyeto nevî
J [ʒ] vijitar serlêdan
K [k] kontente kêfxweş
L [l] lingua ziman
M [m] meldar xwendin
N [n] negro xirab
NY [ɲ] espanyol spanî
O [o] orozo şahbûn
P [p] preto reş
R [r] reushir serketin
S [s] somportar ragirtin
SH [ʃ] shukur; bushkar spas; gerandin
T [t] topar dîtin
U [u] umo mij
V [β] vava dapîr
X [gz] exemplo mînak
Y [j] yelado sar
Z [z] zirguela alûçe