Çand: Cudahiya di navbera guhartoyan de

'''Çand'''<ref>Zana Farqîn (2011). Ferheng kurdî-tirkî-kurdî. Enstîtuya Kurdî ya Stembolê.</ref>, <ref>Umîd Demîrhan (2007). Ferhenga destî kurdî bi kurdî. Sewad 1428, Bazîd</ref> tê wateyahemî ferheng, torre,tore û kultura gelekî kulturye.

Çand herwek [[civak]], [[zanîn]], [[huner]], [[amojgarî]] u [[tendurustî]] di jîyanajiyana meyîme yî civakî de gotineke bi pirpirmane maneyeye uû di dîroka gelan de neteweke bêyî çand wek netewe nayê qebulkirin. Her Neteweyekneteweyek bi rengê xwe heye uû ew jî dibe piirrengiya gerdunîpirrengiya yêgerduniyê.

Herweki din., Netewekneteweyek bi şiklê ruh, xemilandin, xwerin bi tore û bawerî yabaweriya xwe bi xwerexwe re qerektera çande ke taybetî dıhulıqinidihuliqîne.

Çanda gelan bi nivîsandina pirtukan (pirtukên dîrokî, çandî, zanyarî, olî, çîrok), [[destan]] u [[sitranstran]]an uû seranser di nava jîyanajiyana gel de tê afirandin, bi [[xêzik]]an, [[wêne]]an, [[şano]] u [[fîlm]]an xurt dibe uû pêş pêşveve diçe.

Lê di dîrokêdedîrokê de heya îro tu car çand azad nebuyenebûye uû timutimtim û tim di bin destê dewlemandan de ji bo pêdivîyênpêdiviyên wan hatiye karanînbikaranîn. An jî di bin hukmê kevneperest uû olperestandeolperestan şundede şûn de maye. HatîyeHatiye qedexekirin yên ku xwestine karê çandî bikin gunehbar bûne uû ew hevcedariya çande ke azad uû serbixwe ji bo gelê kurd jî buyebûye hesretekî durdûr uû dirêj.

Ji bo [[kurd]] uû [[Kurdistan]]ê çandeke azad divê di gel mafên çarenusî pêk bê û pêşvepêş ve biçe. Heya ku armanca yekîtiya netewîneteweyî, yekîtiya ziman, yekîtiya aborî û ya çandî pêk neyê ev felatî ne mumkînemumkîn e{{Çavk}}.