'''Meryem Xan''' ango keçke wî Mihemed Ehmedê Botanî/Botî yekemîn jinêjina kurd e ku bi zaravaya kurmanciya bakur [[stran]] li ser qewanan tomar kirine. Di sala [[1904]]'an de li [[Dêrgol|Dêrgola]] [[Botan|Botanê]] ya li ser [[Şirnex]]êŞirnexê hatiye dinê ([[Bakurê Kurdistanê]]). Meryem Xan ji bo hunera Kurdîkurdî zehmetekî gelek mezin kişandiye. Ji bona wê jî nav û hunera wê heya roja îrojîro jî tên hez kirinhezkirin.
Meryem Xan sala [[1949]]'an de li bajarê [[Bexda|Bexdayê]] di nava xeribî û êşên mezin de çûn li ser mafeyaçu xwerehmetê.
== Meryem Xan û Civatacivata Kurdîkurdî ==
Di demekê de ku di civaka Kurdî de bi şerm dihat dîtin ku jin bibin dengbêj yan muzîkvan û piraniya dengbêjên kurdan zilam bûn, Meryem Xan (1904-1949) xwe da bayê hunera Kurdîkurdî û ji ber vê yekê gelek zehmetî kişandin. Meryem Xan di nav kurdan de weke yekemîn stranbêja jin tê nas kirinnaskirin.