|
'''RonasansRonesans''', demeka ku bi di navbera sadsale 15´min û 16´min de ku jîya ya. Ev dem, weke dema "ji nû ve bûyîn" û ankû weke dema reformasyonl jî tê zanîn. Berî zayinê di dema antikê dema Athena de, bi felsefê re demeka pêşketî jîya bû. Piştre ku dem tê serdema navîn, wê bandûr û afirînerîya wê demê, wê weke ku ji holê ra bibe. Bi wê re, serdema navîn, ku ji sadsale 5´min û heta sadsale 13´min û ankû sadsale 14´min ku tê hasibandin, wê tenê bixwandin û fêrbûna li ser pirtûk, nivîsar û hwd ên wê dema antikî re bi buhurê. Di wê demê de awandanî û ankû mîmarîtî, felsefe, zanist û çand û hwd wê pêş bikeve. Lê piştre, ku ev dema serdema navîn b uhurt, êdî wê demeka nû destpêkê bike û jêre were gotin "ronasans". Ev dem, wê bi teybetî, wê di destpêekê de weke ku wan demên berê bibîr dike, pirtûkên wan dixwêne û ji nû ve dike ku weke wê demê bi zanebûn jî, ji ber vê yekê, jê re tê gotin ronasans û ankû bi wate gotinê "jinûvebûyîn".
destpêke ronasansê, li bajarên wê demê ên ku di rêye xwe ya pêşketinê de bûn, ên weke Floransa, Venedîkê û hwd de destpê dike û piştre hin bi hin li hemû rojava belav dike. Piştî ku Paytaxta Bizans Costanipolis hat fetih kirin, êdî hemû zanist û zaynariyên wir jî, barî rojava dikin, wê bandûra vê jî di wê pêşketina ronasansê de bibe. Ji ber ku Piştî Fetihkirina Costanipolisê êdî ti zanist li vir ji xwe re mafê xwe hanîna ser ziman û pêşketinê nabînê.
Mirovên weke Ibnî rûsd bixwe jî, ji wê pêşketina ronasansê re kedaka wan ya mazin heya. Ji ber ku Îbnî rûsd li rojava derdikeve li pêş ew li wir bi navê "Averroes" tê nasîn.
[[Kategorî:Ronesans]]
|
