Wîkîpediya

Salnameya gregorî: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Bi înteraktîvî li dîroka rûpelê bigere
← Cudahiya kevntirCudahiya nûtir →
Content deleted Content added
DîtbarîWîkînivîs
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
74.932 guhartin
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
74.932 guhartin
B çend sererastkirinên biçûk
Rêz 1:
[[Wêne:Gregory XIII.jpg|thumb|Papa Gregorê sêzdehem (Gregor XIII)]]▼
'''Salnameya Gregorîgregorî''' (wekì ''salnameya gregoriyen'' û ''salnameya mìladî'' û ''salnameya zayinî'' jî tê naskirin), bi navê [[Papa]] [[Gregor XIII]] hatiye nav kirinnavkirin û ew salnmameya îroj li dinê herî belavkerbûyî tê bikaranîn e. Ew di [[sedsala 16'an]] hat peresandin û babetaka [[Salnameya Julianîjulianî]] e. Ew diji 12 mehan pêk tê û dirêjahiya wan mehan wiha ye:
▲[[Wêne:Gregory XIII.jpg|thumb|Papa Gregor XIII]]
 
{| class="wikitable"
! Rêz. || Nav || Rojan
|-
| 1 || [[Rêbendan]] || 31
Rêz 30:
|}
 
[[Konsûla Niceayekem Yekemaa Nîkeyê]], di [[325]] de, ji bo roja pîroz kirina cejna [[Hêkesorê]] wek [[yekşem]]a pê [[hîva tijî]]ya pêşîna pê biharê destpêkir ([[Newroz]], [[Ekinoks]]a pêşin) şunda hat dîtîn re hat bîryar dan. Di [[325]]an de biharê di [[21'ê adarê]] de destpê kir. Wê demê [[salnameya Julian]]julianî dihat bikaranîn û ew salên normal ji 12 mehan û 365 rojan pêk hatî bû. Lê bi rastî salak wek 365,25 rojan, 365 rojan 6 seatsaet, hatî bû hejmartin. Ji bo wê sedemê li çar salan rojakrojek serve salên normal dikirin û ew sala 366 rojan dajot. Bi wan salên [[366]] rojan dajot re [[Salasala bermayî]] dihat gotin. Lê bi rastî salaksalek 365,242190517 rojan dajo. Ew 365 rojan, 5 Seatansaetan, 48 hûrdeman û 45,25 çirkan vave yeke.yek Gorî [[salnameya Julian]] salak 365,25 rojana pêk dihate. Navbera salên Salnameya Julianî û rastî de nêzi 11 hûrdeman ferq he bû. Ji bo wê ferqê 11 hûrdeman 128 salan de rojak pir dihat hejmartin. Di [[sedsala 16'an]] ew ferqa 11 hûrdeman wiqas mezin bû ko, biharê [[1582]]an êdî [[11'ê adarê]] de dest pê dikir.
 
Gorî salnameya julianî salek ji 365,25 rojan pêk dihat. Navbera salên salnameya julianî û rastî de nêzi 11 hûrdeman ferq he bû. Ji bo wê ferqê 11 hûrdeman 128 salan de rojek pir dihat hejmartin. Di [[sedsala 16'an]] ew ferqa 11 hûrdeman wiqas mezin bû ko, biharê [[1582]]'an êdî [[11'ê adarê]] de dest pê dikir.
Ji bo bihar di dema rast de di [[21'ê adarê]] dest pê bike û cejna [[Hêkesorê]] di dema rast de were pîroz kirin di [[1582]]an de berwara [[4'ê kewçêrê]] hat wergera [[5'ê kewçêrê]] ye kirin û roja hefte hat neguhertin. Pê wê saz kirine re di [[1583]]an de biharê şunda di [[21'ê adarê]] dest pê kir. Êdî gorî Salnameya Gregorî sal wek 365,2425 dihat hejmartin û li 400 salan de 303 sal normal 97 sal wek salên bermayî dihat hejmartin. Gorî sala julian li 4 salan salek [[Sala Bermayî]] bû. Gorî salnameya Gregorî dîsa 4 salan de salek [[sala Bermayî]] ye, lê salên bi 100 î par dibin û 400 î par nabin(wekok 2100, 2200) wek [[Sala Bermayî]] nehejmartin û [[29'ê reşemiyê]] tune ye. Lê salên bi hem 100î hem jî 400î tê par kirin(wekok 2000, 2400) dîsa [[sala Bermayî]] tê hejmertin û di wan salan de [[29'ê reşemiyê]] he ye. Yanê;▼
 
▲Ji bo bihar di dema rast de di [[21'ê adarê]] dest pê bike û cejna [[Hêkesorê]] di dema rast de were pîroz kirin di [[1582]]an de berwara [[4'ê kewçêrê]] hat wergera [[5'ê kewçêrê]] ye kirin û roja hefte hat neguhertin. Pê wê saz kirine re di [[1583]]an de biharê şunda di [[21'ê adarê]] dest pê kir. Êdî gorî Salnameyasalnameya Gregorîgregorî sal wek 365,2425 dihat hejmartin û li 400 salan de 303 sal normal 97 sal wek salên bermayî dihat hejmartin. Gorî sala julian li 4 salan salek [[Salasala Bermayî]]bermayî bû. Gorî salnameya Gregorîgregorî dîsa 4 salan de salek [[sala Bermayî]]bermayî ye, lê salên bi 100 î par dibin û 400 î par nabin (wekok 2100, 2200) wek [[Salasala Bermayî]]bermayî nehejmartin û [[29'ê reşemiyê]] tune ye. Lê salên bi hem 100î hem jî 400î tê par kirin (wekok 2000, 2400) dîsa [[sala Bermayî]] tê hejmertin û di wan salan de [[29'ê reşemiyê]] he ye. Yanê;,
* 2000: [[Sala Bermayî]], ango [[29'ê reşemiyê]] heye▼
* 2100: [[Sala Bermayî]], ango [[29'ê reşemiyê]] tune▼
* 2200: [[Sala Bermayî]], ango [[29'ê reşemiyê]] tune▼
* 2300: [[Sala Bermayî]], ango [[29'ê reşemiyê]] tune▼
* 2400: [[Sala Bermayî]], ango [[29'ê reşemiyê]] heye▼
 
▲* 2000: [[Salasala Bermayî]]bermayî, ango [[29'ê reşemiyê]] heye
Lê gorî hejmertinên [[astronomî]], yanê bi rastî, sala gregorî jî 0,000310 (=27 çirkan) roj li rastî zêdetir e. Ji bo wê sedemê li 3230 rojan şunda [[Ekînoks]] pêşin, ango destpêka biharê, dîsa dikê rojakê pêş de pê bike.▼
▲* 2100: [[Salasala Bermayî]]bermayî, ango [[29'ê reşemiyê]] tune
▲* 2200: [[Salasala Bermayî]]bermayî, ango [[29'ê reşemiyê]] tune
▲* 2300: [[Salasala Bermayî]]bermayî, ango [[29'ê reşemiyê]] tune
▲* 2400: [[Salasala Bermayî]]bermayî, ango [[29'ê reşemiyê]] heye
 
▲Lê gorî hejmertinên [[astronomî]], yanê bi rastî, sala gregorî jî 0,000310 (= 27 çirkan) roj li rastî zêdetir e. Ji bo wê sedemê li 3230 rojan şunda [[Ekînoksekînoks]] pêşin, ango destpêka biharê, dîsa dikê rojakêrojekê pêş de pê bike.
 
== Girêdanên Derve ==
* [http://www.tondering.dk/claus/calendar.html Pirsên pirên li se salnameyan]
* [http://5ko.free.fr/en/jul.php Berhev dana julianjulianî û gregorî 1582 - 2100.]
 
[[Kategorî:Salname]]
Ji "https://ku.wikipedia.org/wiki/Salnameya_gregorî" hatiye standin.