Sûra Amedê: Cudahiya di navbera guhartoyan de

'''Sûra Amedê''' an '''Kela Diyarbekrê''' ku li cîhanê piştî [[Sedda Çînê]] dirêjtirîn beden e, bêguman ji bo dîtinê li [[Amed|Amedê]] pêştirîn cih e. Bi awayê avakirin û zexmiya xwe, bi nivîsên xwe, bi motîfmotîv û şeklên ku lu rûyê keviran hatin e niqartin re niha kîtbeyên 12 şaristaniyan têne xwendin.

Mêjûya avakirin sereta ya kelehê nayê zanîn jî lê di sala 349ê P.Z. de ji alî împaratorê Romayî [[KonstantînûsKonstantîn]] ve yekem car hatiyê firehkirin û hin derên wê hatine nuhkirin. Çar deriyên kelehê hene û her deriyek bi hêleke bingehîn ve vedibe. Paşê, bi mezinbûna bajêr re di bedenê de hin deriyên din jî hatine vekirin. Beden, ji 5 km yan dirêjtir e û di şeklê masîmertalek de dor li bajêr dipêçe. Bilindiya dîwarên kelehê 12 m firehbûna dîwaren jî 3-5 m ye û 82 bircên xwe hene.

*[[Birca heftHeft birayanBirayan]]

*[[Birca evlîEvlî bedenBeden]]

*[[Birca bizinêBizinê]]