Pirtûka puxteyê li ser hesaba cebîr û beramberiyê: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
BKurteya guhartinê tine |
BKurteya guhartinê tine |
||
Rêz 27:
Wateya erebî ya ''el-Cebr'' (bi erebî الجبر, "tunî kirin") ew kirarîyê birina elemanekî negatîvî ji hêlekê wekhevîyê de hêla dinê wekhevîyê û guhertina nîşanê wê ye. Mînakê Xwarezmî ya bi nîşanên îroj wiha bû "x<sup>2</sup> = 40x - 4x<sup>2</sup>" bi kirarîyê ''el-cebr'' tê halî "5x<sup>2</sup> = 40x" û pê re tê çareser kirin. Bo ko dema Xwarezmî de hejmarên negatîv tunebûn û wî di çareserên xwe de kokên negatîv bi kar nedianîn bi vê kirariyê elemanên negatîv ji wekhevîyê dihatin derxistin.
''El-Muqabele'' (bi erebî: المقابله, "beramberî") tê maneya derxistin an îhmalkirina hejmerên pozîtîvên ji herdu hêlên wekhevîyê bû. Minakê Xwarezmî yê bi nîşandinê îroj wiha bû: "x<sup>2</sup> + 5 = 40x + 4x<sup>2</sup>" bi ''el-muqabele'' tê vî halî "5 = 40x + 3x<sup>2</sup>" û pê re tê çareserkirin.
==Çavkanî==
| |||