Sîstema gera xwînê: Cudahiya di navbera guhartoyan de

Content deleted Content added
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
eyne gotara li ser Dil e
MikaelF (gotûbêj | beşdarî)
B +wêne
Rêz 1:
[[Wêne:Blutkreislauf.png|thumb|200px|Gera xwînê ya mirovî: ya xwînberê (rengê sor) û ya xwînhenêrê (rengê şîn)]]
{{Jêbirin}}
 
Di bedena mirovan da du cins [[demar]] hene.: [[xwînber]] uû [[xwînwerînxwînhenêr]]. Di sordemaran da xwina paqij, ku bi 0<sub>2</sub> hatiye barkirin, heye. Ew demarana we xwinaxwîna paqij ji dil dibin her derederê bedene. Gava ku ew demar ji dil deret, navenavê we [[şahdemar]] an jî [[aorta]] ye. PasePaşê aorta parvedibe uû ji bo her cihecihê bedenebedenê navekî din digre. Weki [[sordemara pil]], [[sordemara qor]], [[sordemara serî]] û hwd.
[[Dil]]ê mirovan [[masulke]]yeki bi car ode ye. Wazifa dil ev e ku, [[xwîn|xwîne]] begehijine her dere bedena mirovan. Ango dil wek pompe dixebite u di deqiqe da 70 caran ledixe. Bi taybeti, dil ji du aliyan pekte; dile raste u dile cepe. Xwina gemari ji sindemara mezin (vena cava) te u di pesoda dile raste da komdibe. Pesoda dile raste xwine pompeyi pisikan dike ku xwin li we dere were paqij kirin, ango xwin <math>CO2</math> ([[Karbondioksid]]) bide u 0<sub>2</sub> ([[Oksijen]]) li xwe bar bike. Mirov CO<sub>2</sub> tev helma xwe daveje der. Xwina paqij we sunda digiheje pesoda dile cepe u ji vir va ji digiheje oda dile cepe. Oda dile cepe, we xwina paqij pompeyi sordemara mezin ([[Aorta]]) dike. Xwin bi alikariya Aorta u hemu sordemaren bedene mirovan digiheje hemu cihen bedene. Ew fonksiyona dil, cara pesin ji aliye zanaye Ingiliz; William Harwey di sedsala 17 da hatiye nivisandin.
 
Ji demarekidemareke din ra ji sindemar[[şîndemar]] dibejindibêjin. Di sindemaranşîndemaran da xwinaxwîna gemarigemarî (qevcil), ya bi CO<sub>2</sub> heye. Ew demarana ji hemuhemû derenderên bedenebedenê mirovan de xwinaxwîna gemaripîs komdikin uû dibin dil. SindemarŞîndemar uû sordemar hertim li cem hev in. NavenNavên wana ji wek hev in, ango mirov dibejedibêje sindemara[[şîndemara qor]], an ji [[sordemara qor]]. SindemaraŞîndemar hin mezin ra bi zimanezimanê latinilatînî vena''Vena cava'' te gotin.
Di bedena mirovan da du cins [[demar]] hene. [[xwînber]] u [[xwînwerîn]]. Di sordemaran da xwina paqij, ku bi 0<sub>2</sub> hatiye barkirin, heye. Ew demarana we xwina paqij ji dil dibin her dere bedene. Gava ku ew demar ji dil deret, nave we aorta ye. Pase aorta parvedibe u ji bo her cihe bedene
naveki din digre. Weki sordemara pil, sordemara qor, sordemara seri u hwd.
 
Ji demareki din ra ji sindemar dibejin. Di sindemaran da xwina gemari (qevcil), ya bi CO<sub>2</sub> heye. Ew demarana ji hemu deren bedene mirovan de xwina gemari komdikin u dibin dil. Sindemar u sordemar hertim li cem hev in. Naven wana ji wek hev in, ango mirov dibeje sindemara qor, an ji sordemara qor. Sindemara hin mezin ra bi zimane latini vena cava te gotin.
 
*[[dil]]
*[[xwînbera mezin]] / [[aorta]]
*[[xwînber]]
*[[xwînwerîn]]
*[[xwîn]]
 
==Çavkanî==
Line 19 ⟶ 10:
 
{{Link FA|de}}
{{kurt}}
 
[[ar:جهاز الدوران]]
[[ast:Sistema cardiovascular]]