Talês

Talês
Talês
Navê rastî	Θαλῆς ὁ Μιλήσιος
Jidayikbûn	c. 625 b.z. ; Mîlêtos
Mirin	540s b.z. ; Mîlêtos
Sedema mirinê	Heat stroke (Sedemên sirûştî)
Pîşe	Fîlozof; nivîskar ;
Xebat	Thales' theorem ;
Dê û bav	Eksamîos (bav); Kleobûlînê (dê);
	biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Talês an jî Talêsê Mîlêtî (bi yewnaniya kevn: Θαλῆς ὁ Μιλήσιος, lat. Thalês ho Milḗsios; bi latînî: Thales) , li dor 624 b.z. – li dor 546 b.z.), stêrnas, matematîknas û siyasetmedarê yewnanî di salên 624-550 b.z. jiyaye.

Li gor gotina Herodot, taybetiyên Talês pir bûn. Ew siyasetmedarê dewletê, endazyar û zanyarê şaristaniyê bû. Beşek ji jiyana xwe li Misirê derbas kiriye û ji misiriyan fehm kiriye ku bingeha her tiştî av e. Yekemîn geometrîvanê yewnanan e. Wî siya pîramîdan pîvaye, ji bona ku bilindiya wan derxê holê. ji bona ku dûrbûna keştiyan ji qiraxê bi pîve, wî hinek rêbazên geometriyê bi pêşve birine. Li gor Talês bejî, li ser avê avjeniyê dike. Teoriya yekem wî li ser sedemên erdhejê çêkiriye. Talês dibêje ku lepta erdê weke ya keştiyeke li ser avê ye. Ji loma erdhej çêdibin. Li gor wî, her tiştê li ser rûyê erdê xwedî can e û cîhan bi xwedayan tijî ye. Hewl daye kêşa (elekron) ya miqnatîsê û emberê şîrove bike.

Girêdanên derve

Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)