Serpêhatiyên Tom Sawyer (pirtûk)
Serpêhatiyên Tom Sawyer (sernavê resen bi inglîzî: The Adventures of Tom Sawyer) romaneke nivîskarê amerîkan Mark Twain e. Ew pirtûk ji wek klasîkên wêjeya ciwanan tê hesibandin. Helbet ew roman ji heta îro jî bala kesên salmezin jî dikişand.[1]
| Serpêhatiyên Tom Sawyer | |
| |
| Nivîskar | Mark Twain |
| Sernavê xwemalî | The Adventures of Tom Sawyer |
| Wergêr | Ergin Öpengin |
| Weşanxane | Hêlîn (Weşanên Avesta) |
| Rûpel | 144 |
| ISBN | ISBN 978-9944382700 |
biguhêre 
| |
Naverok
biguhêre
Serpêhatiyên Tom Sawyer çîrokeke belhizokî ye û li cihê aşopî yê St. Petersburg li Missouri ji keviyê Mîsîsîpiyê di nîvê sedsala 19an de derbas dibe. Tomê sêwî digel meta xwe Polly re, digel biramakê xwe Sid, dotmama xwe Mary û xulamê reş Jim dijî. Sid hişmend e û her carê giliya Tom dike. Tom, ji hêla din ve, ew hez dike ku li dibistanê skip bike, şer bike û bi hevalê xwe yê herî baş Huckleberry Finn re dorpêç bike. Ev rûniştinê daîmî tune; diya wî mirî ye, bavê wî li barbarê de alkolîkek navdar e. Li jêr çend serpêhatîyên ku Tom û hevalên wî li St.Petersburgê bi çavên xwe dibînin.
Gava ku Tom piştî pevçûnê bi kirasê qelişandî tê malê, ew neçar e ku çeperê meta Polly wek ceza roja îniyê de boyax bike. Her cara ku kurikek tê ser cezayê darvekirinê û kêfê dike, Tom bi rûyê rast jê re dibêje ka çiqas zehmet e ku meriv rengê kilsî rast serda ke û ku ji herkesê dûr e ku meriv dikare vê peywira zor çareser bike. Kuran mereqdar bûne û jê dipirsin gelo ewana gerek ew ceribandinê nekin, û tenê piştî demeke dirêj bi dudilî û di dawiyê de li dijî destmêza bi madeyên guheztinê, Tom destûrê dide wan ku ji bo wî çeperê boyax bike. Demek şûn da Tom bi şev Huck re diçe goristanê ji ber ku efsûnekî xweşiyê biceribinin . Vê demê de sê mêr têne li cem goristanê: Joe'yê çermsor, durehekî ku gundî jê ditirsin, Muff Potter, berdoşekî bêhişek û bijîşkê ciwan ê gund Robinson. Joeyê çermsor û Muff Potter gorek vedikin û leşê dadînin li ser destgerê. Doktor dixwaze ku ew zilamê mirî bînin mala xwe, lê Joeyê çermsor ji bo wê zêde pere dixwaze. Cengekî diqewime û Joeyê çermsor doktorê ciwan bi kêrê Muff Potter ku ew jî bêhiş hatiye kutandin, kêr dike. Gava ku ew hişyar e, Joe bi wî dike ku ew bifikire ku ew kujerê doktorê ciwan e. Ji tirsa tolhildana Joeyê çermsor, Tom û Huck ji hevdu sond dixwin ku çu carî li ser tiştên ku wan dîtine eşkere nekin. Dotira rojê kuştinê tê vedîtin û Muff Potter paşê li girtîgehê de girtî ye.
Tom û Huck biryar didin ku bi hevalek din, Joe Harper re bibin korsan. Hêwir giravek li jêr St. Petersburg di navîna Mississippi de ye. Li wir ew ji jiyana korsanî kêfê digirin dema ku her kesê li gund li çem wan digerin, û xizmên wan bawer dikin ku ew xeniqî bûn e.
Tom yek şev şûnda xwe vedişêre li cem mala meta Polly û bi dizî guh dide li ser meta Polly, diya Joe Harper, Sid û Mary.
Piştî bagerek Huck û Joe biryar didin ku dev ji korsaniyê berdin. Tom dikare ji wan re razî bike ku ew bimînin û ji wan re di derbarê serdana xwe ya dizîka de li ser axa sereke, jivana ku ew di derbarê karûbarê cenazeyê wan de hebû, û ramana wî di wê demê de vedigere.
Ewna wisa li ser galeriya dêrê guh didin ser cenazeya xwe û di dawiyê de ewna xwe eşkere dikin. Tevî belhizokîyên wan, mirovên li ser cenazeyê di dêrê de ji zindîbûna wan kêfxweşin û Tom bi temenên din re ji bo serpêhatiyên wî tê dexisîn.
Di darizandina Muff Potter de, Joeyê çermsor, Tom û Huck jî amade ne. Tom sonda xwe ku ti tiştî ne bibêje û Muff Potter ji dardakirinê difilitîn e. Joeyê çermsor dikare bireve, û Tom niha ditirse ku Joe wî wekî govanê tawanê bikuje.
Di hilweşînê de, Tom û Huck biryar didin ku bibin gencîneger. Ew di heman demê de li xaniyek hilweşandî ya ku tê texmîn kirin ku li vir spêle he jî digerin. Dema ku herdu li tebeqa yekem e, Joeyê çermsor û hevkariyê wî tên malê ku pere veşêrin. Ew sinderûke kevnar tijî hûrdeyên zêr ku di taqekî dîwarê de hatine veşartin, vedişêrin, ku ew bi xwe re hildigirin da ku wan li ciheke din veşêrin.
Çend roj şûnda, Huck li dû du tawankaran digere da ku cîhê veşartinê gencîneyê bibîne. Ew li ser axaftinê guhdarî dike û fêr dibe ku Joeyê çermsor dixwaze êrîş bike jinebiya dadger Douglas li xaniyê wê û wê kût bike. Huck dikare ji cîranê xwe alîkariyê bistîne, lê tawankaran direvin.
Di heman demê de, hin zarok - tevî Tom û hevala wî Becky - diçin li şikefta McDouglas. Tom û Becky di pergala şikefta mezin de winda dibin. Tom bi Joeyê çermsor re hevdîtin dike, ku ew di tariyê de Tom nabîne. Di dawiyê de, Tom derçûnek din, ya ku berê nenas bû û dikare wisa Becky û bifilitîn e. Tom paşê fêr dibe ku bavê Becky, dadger Thatcher, piştî ku winda wiya bû ket hundirê şikeftê û bi deriyekî darî ya giran re girtî bû da ku pêşî li qezayên din bigire. Tom niha eşkere dike ku ew Joeyê çermsor di şikeftê de dîtiye. Tawankar di şikeftê de mirî tê dîtin, ew nikaribû derî veke, û ji ber birçê mirî bû.
Tom di heman demê de xezîneya zêrîn a ku Joe Indian di şikeftê de veşartibû didît. Tom û Huck bi rehetî parve dikin, û Huck li mala jinebî Douglas tê hildan.
Lêbelê, piştî demekê ew ji mala hişk bitertîb e û biterbiye ye de direve, ku li wê derê jî nahêle ku qelûnek vexwe, li ser kolanê vedigere û biryar dide ku dîsa jiyanek azadiyê bijî.
Tom diqewime ku Huck qane bike ku bi jinebî re dîsa biceribîne, ji ber ku Tom plan dike ku paşê komek talanker û şantajker peyda bike, û tenê endamên baş-xwedan "bi şêwaz" divê werin pejirandin. Huck vê yekê dibîne û vedigere jinebiya.
Adaptasyonên fîlmî
biguhêreÇîrokên li ser Tom Sawyer û Huckleberry Finn bi gelemperî ji sala 1917 ve ji bo sînema û televîzyonê têne edîtandin. Fîlmên sînemayî bi gelemperî bi mijara gencînegerî û serpêhatiyên bi keleş Joeyê çermsor re bi sînor in. Yek ji adaptasyonên bêkêmasî di rêzefîlmê pêşêvarê Huckleberry Finn and His Friends ji sala 1979 de pêkhat.
- Tom Sawyer (DYA 1917) bi Jack Pickford (Tom) û Robert Gordon (Huck)
- Tom Sawyer (DYA 1930) ya John Cromwell, bi Jackie Coogan (Tom) û Junior Durkin (Huck)
- The Adventures of Tom Sawyer (DYA 1938), ya Norman Taurog, bi Tommy Kelly (Tom), Jackie Moran (Huck) û May Robson (Meta Polly)
- Les Aventures de Tom Sawyer (1968), çarîneya serpêhatiyê ZDF- bi Roland Demongeot (Tom), Marc di Napoli (Huck) û Lina Carstens (Meta Polly)
- Tom Sawyer (DYA 1973) bi Johnny Whitaker (Tom) û Jodie Foster (Becky)
- Huckleberry Finn and His Friends (1979, Rêzefîlm bi 26 beş) bi Brigitte Horney wek meta Polly
- 1982, Приключения Тома Сойера и Гекльберри Финна bi tîpên latînî Priklyucheniya Toma Soyera i Geklberri Finna ) ya Stanislaw Goworuchin, bi Fjodor Stukow (Tom), Wladislaw Galkin (Huck) û Marija Mironowa (Becky)
- Sawyer and Finn (1983), bi Peter Horton wek Tom, fîlm li ser Tomê salmezin e.
- Back to Hannibal: The Return of Tom Sawyer and Huckleberry Finn (1990), ew fîlm Tom, Becky û Huck wek salmezinan nîşan dide .
- Hakkuruberī Fin Monogatari (1994) (Anîme)
- Tom und Huck (DYA 1995) li gorî fîlmnameya Stephen Sommers, bi Jonathan Taylor Thomas (Tom), Brad Renfro (Huck) û Rachael Leigh Cook (Becky)
- Tom Sawyer (2011), fîlmeke alman ê Hermine Huntgeburth
- Tom und Hacke (2012), fîlmeke alman û awistiryayî yê Rudolf Lechner
- Tom Sawyer & Huckleberry Finn (DYA 2014), bi Joel Courtney (Tom), Jake T. Austin (Huck) û Christine Kaufmann (Meta Polly)
Agahiyên din
biguhêreYek ji ferîbotên gerîdokê ku xeta TT di navbera Almanya û Swêdê de tê bikaranîn bi navê Tom Sawyer e.[2]
Yek ji stranên herî naskirî yên ji hêla koma rockê kanadayî Rush ve ji albûma Moving Pictures ve tête Tom Sawyer navandin.[3]
Çavkanî
biguhêre- ^ "Bi kurdî Serpêhatiyên Tom Sawyer bixwînin". diyarname.com. 1 gulan 2009. Roja gihiştinê 11 îlon 2023.
- ^ www.faktaomfartyg.se https://web.archive.org/web/20200926174712/http://www.faktaomfartyg.se/robin_hood_1989.htm. Ji orîjînalê di 26 îlon 2020 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 11 îlon 2023.
{{cite web}}:|title=kêm an vala ye (alîkarî) - ^ Elliott, Paul (11 nîsan 2020). "Rückblende: Rush – ›Tom Sawyer‹". classicrock.net (bi almanî). Ji orîjînalê di 26 îlon 2023 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 11 îlon 2023.