Riz
| Riz | |
|---|---|
| |
| Oryza sativa | |
| Dabeşandina zanistî | |
| Cîhan: | Plantae |
| Parçe: | Magnoliophyta |
| Çîn: | Liliopsida |
| Kom: | Poales |
| Famîle: | Poaceae |
| Cins: | Oryza |
| Cureyên birincê | |
|
Li gotarê binihêrin. | |
Riz an birinc (bi latînî, Oryza) giyayek ji famîleya Poaceae ye.
Riz yek ji xurdemeniyên bingehîn ê gelek kulînên cihanê ye. Cara pêşîn li Asyaya Dûr hatiye nûveçandin û ji wir belav bûye.
Bêjenasî biguhêre
Peyv riz bi îhtîmaleka mezin ji peyv vrīhi, di sanskrîtî de tê. Ev peyv di paşto da wriže, di grekî da oryza, di latînî de riso, di îngilîzî de rice e. Di erebî de jî erz e.
Peyv birinc ji peyva pehlewî brinj tê. Ew peyv di farisî de berenc di tirkî de pirinç
Hilberîna rizê biguhêre
| Welat | bi milyon t |
| Çîn | 164,8 |
| Hindistan | 132,0 |
| Îndonezya | 52,1 |
| Bangladeş | 38,1 |
| Viyetnam | 34,5 |
Cureyên rizê bi zimanê zanistî biguhêre
- Oryza barthii
- Oryza glaberrima
- Oryza latifolia
- Oryza longistaminata
- Oryza punctata
- Oryza rufipogon
- Oryza sativa
- Oryza sativa var. (binekom) japonica
Bo çandina rizê axa avîn û germhewa pêwîst e. Li Kurdistanê çandiniya birincê li hin deveran gengaz e, lê nehatiye ceribandin. Kurd rizê ji Îranê dikirin. Rizê Îranê navdar e. Zanist di wê baweriyê de ne ku orgîna rizê ji Koreyê ye.