Partiya Demokrat a DYAyê

Partiya Demokrat a DYAyê yek ji du partiyên siyasî yên sereke yên Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê ye. Ji dawiya salên 1850î ve, hevrikê wê yê siyasî Partiya Komarparêz a DYAyê ye. Ji wê demê û vir ve her du partî hîn jî li ser siyaseta amerîkî serdest in.

Partiya Demokrat a DYAyê Democratic Party
Partiya siyasî
Logoya Partiya Demokrat a DYAyê
Dewlet	Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê
Dema avabûnê	8 kanûna paşîn 1828
Damezrîner	Andrew Jackson Martin Van Buren
Serok	Jaime Harrison (2021–)
Cihê baregehê	Washington
Peywendî	Minnesota Democratic–Farmer–Labor Party Democratic Party of Illinois Alabama Democratic Party Alaska Democratic Party Arizona Democratic Party California Democratic Party Colorado Democratic Party Delaware Democratic Party Democratic Party of Arkansas Democratic Party of Connecticut Democratic Party of Georgia Democratic Party of Hawaii Democratic Party of New Mexico Democratic Party of Oregon Democratic Party of Virginia Democratic Party of Wisconsin Florida Democratic Party Idaho Democratic Party Indiana Democratic Party Iowa Democratic Party Kentucky Democratic Party Louisiana Democratic Party Maine Democratic Party Maryland Democratic Party Massachusetts Democratic Party Michigan Democratic Party Mississippi Democratic Party Montana Democratic Party Nebraska Democratic Party Nevada Democratic Party New Hampshire Democratic Party New York Democratic Party North Carolina Democratic Party North Dakota Democratic-Nonpartisan League Party Ohio Democratic Party Pennsylvania Democratic Party Rhode Island Democratic Party South Carolina Democratic Party South Dakota Democratic Party Tennessee Democratic Party Texas Democratic Party Utah Democratic Party Vermont Democratic Party Washington State Democratic Party West Virginia Democratic Party Wyoming Democratic Party New Jersey Democratic State Committee Oklahoma Democratic Party Missouri Democratic Party Kansas Democratic Party Democratic Party of Guam American Samoa Democratic Party Democrats Abroad District of Columbia Democratic State Committee Puerto Rico Democratic Party Democratic Party of the Virgin Islands
Hj. endaman	80.097.731 (estimation, 2017)
Maskot	Democratic donkey
Rengê fermî	Şîn
Nerîna siyasî	Centrism
Îdeolojiya siyasî	Modern liberalism in the United States û lîberalîzma sosyal
Hejmara kursiyê	48 (Senatoya Dewletên Yekbûyî yên Amerîkayê, 2022–) 213 (United States House of Representatives, 2022–)
Çenga ciwanan	Young Democrats of America
Malper	democrats.org/
Democratic-Republican Party
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre

Partiya Demokrat di sala 1828ê de hate damezrandin. Li gorî Komarparêzên DYAyê, Demokratên DYAyê îro wekî bêtir (çep-) lîberal, kêmtir muhafezekar û zêdetir ber bi pêşverûbûna siyasî ve têne dîtin. Sembola wan a nefermi ker e, lê berevajî fîlê Komarparêzan, ew qet bi fermî wek sembola wan nehat pejirandin. Eslê wê, mîna fîlê komarparêzan, vedigere karîkaturîst Thomas Nast. Rengê partiyê ya nefermî ya Demokratan şîn e. Di pêşandanên televîzyonê an raporên medyayê de, senator, endamên Meclîsê û endamên din ên Partiya Demokrat bi gelemperî piştî navê xwe bi "(D)" têne nas kirin.

Partiya demokratên DYAyê di cîhanê de partiya herî kevnar a siyasî ye. Destpêka partiyê vedigere Thomas Jefferson, ku partiyê di sala 1792ê damezrand, dema ku Partiya Demokrat-Komarparêz ya çep hatibû avakirin. Piştî hilweşandina wê, gelek alîgirên wê derbasî partiya Demokratan bûn, ku di sala 1828ê de hate damezrandin. Di bin Andrew Jackson de, ev partiya nû bû partiyek girseyî. Kesên demokrat, bi taybetî yên başûr, xulamtiyê diparastin û dijberên polîtîkayên Abraham Lincoln bûn. Piştî qeyranek bi dehan salan û bi tenê du hilbijartinên serokatiyê yên di navbera 1860 û 1910 de, partî di destpêka sedsala 20an de wergeriya komeleyek îdeolojîk a nehevgirtî, ku bi piranî siyasetmedarên pêşverû yên bajarên mezin ên bakur tê de bûn. Ew di serî de ji hêla karker û koçberan ve, û ji hêla başûriyên kevneperest ên ku nîzama heyî diparastin, dihate piştgirî kirin. Di dema serokatiya Woodrow Wilson de (1913-1921) û bi taybetî bi reformên Peymana Nû (1933-1938), partiya Demokrat li hember lîberalîzma aborî ya komarparêzan ber bi polîtîkayên civakî yên pêşverû ve çû. Piştî kongreya partiyê ya 1948an, gelek parastvanên cudabûna nijadî, bi piranî ji eyaletên başûr, bi nerazîbûn ji partiyê derketin. Lêbelê, ji salên 1960î û vir ve, partiya Demokrat di pêkanîna daxwazên tevgera mafên sivîl, jiholêrakirina cudabûna nijadî û wekheviya hindikahiyan de pêşeng in. Partî zêdetir berê xwe daye ramanên sosyal-lîberal. Ji ber ku partiya komarparêz ji sala 1964an vir ve ber bi rastgiriyê ve çûye, her yek niha eşkere an siyaseta rastgir (partiya komarparêz) an jî çepgir (partiya demokrat) temsîl dike.

Ji heşt hilbijartinên serokatiyê yên dawî de, berendamên Demokrat piraniya dengên gel bi dest xistin; tenê 2004 îstisnayek bû. Bi Joe Biden re, partî ji sala 2021an vir ve 46emîn serokê DYAyê pêk aniye.