Odîn

Odîn an Wotan ( bi germana Başûr Wōdan, îslendiya kevn Óðinn, inglîziya kevn Wōden, saksoniya kevn Uuoden, holendiya kevn Wuodan, germeniya bilind a kevn Wuotan, longobardî Godan an Guodan, almanî ya hevpar Wôðanaz) di mîtolojiya norsî û parzemînê de xwedawendê sereke ye. Di helbesta Eddayî de ew wekî bavê xwedayan, xwedawendê şer û miriyan, wekî xwedayê helbest û runikan, efsûn û ekstasiyê bi taybetmendiyên eşkere şaman kar dike.

Xwedawendê norsî Odin rûniştibû, du gurên wî, Geri û Freki, û herdû qijikên wî, Huginn û Muninn, û milê xwe Gungnir li tenişta xwe kiribûn.

Teorî û şîrovekirin

Navê wî tê wateya "acizî", "hêrs" û "helbest". Wek gelek zindiyên din ên xwedayî di panteona Skandînavyayê de jî roleke tevlihev dilîze; Ew xwedayê şer û hişmendiyê ye. Ew jî wek xwedayê efsûn , rûmet û nêçirê tê naskirin . Bi tîrêjên rojê û xaçerêya Keltî re sembolîze dibe

Odin: (Alfadir, Allfather (Bavê her kesê)) Bavê xwedawendan; Li salona wî ya li Asgard, Valaskjalf (Perestgeha Qetilkirî), textê Hlidskjalf cîwarbûyî ye. Ew ji vê textê li hemî bûyerên li neh warên diqewimin temaşe dike. Ew jî li erd û ezman serdest e, dema ku hewce be dikare veguherîne ajalek. Çavê Odin tenê yek heye ku mîna rojê dibiriqe. Wî çavê xwe yê din jî feda kir da ku karibe ji Bîrê Hikmetê vexwe û zanebûnek bêdawî bi dest xwe xist. Peyamnêrên wan, Valkyrie, giyanên şervanên mirî digihînin Valhalla. Gotina inglîzî Wednesday ji Roja Woden (Roja Odin) tê. Ew ji hêla nivîskarên Roman ên wekî Tacitus ve bi Merkur re hate nas kirin. Tête fikirîn ku bi şamanîzma Avrasyayî ve girêdayî ye.

Simbêlên wî Gungnir, rîha wî ya ku qet hedefa xwe winda nake, zenga wî Draupnir, ku her şeva nehê heşt zengila nû vedibêje, û hespê heşt lingî Sleipnir. Sleipnir dikare li ser avê û bejayî bigere, û du roviyên wê hene. Van roviyan ji cîhanê re xeberên wî tînin. Yek ji wan roviyan navê wî Huginn (raman) û yê din jî Muninn (bîr) e. Di heman demê de du gurên bi navê Freki û Gerî jî pê re bûn.

Xwedayê mîtolojiya bakur dikare wekî Zeus bê gotin. Zarokên wî Balder, Hod Bragi û Hermod in digel jina wî Frigg, zarokê wî ji xwedawenda Jord Thor e û zarokê wî jî ji Gridê mezin Vidar in.

Ev sernavek nû dide wî, Xwedayê Xwedayan. Spera di destê wî de ji şaxek hate çêkirin ku dema ku ew xilas bû di encama fêrbûna runên di dara jiyanê ya cihê ku mîtolojiya bakur lê çêbû de, ku ew 9 an 7 rojan lê daliqandî, ew birrîn. Ew xuya dike ku bi fîgura Mirova Kesk ve girêdayî ye. Di heman demê de hate pêşniyar kirin ku Xidir û Zulkarneyn hene.

Gava roja Ragnarok bê, Fenrir wê Odin bikuje.