Mahmut Alınak
Mahmut Alınak, wek Mehmûd Alinak û Mehmûd Avdo[1] jî tê nasîn (jdb. 1952, Dîxor, parêzgeha Qersê, Bakurê Kurdistanê), parêzer, nivîskar û siyasetmedarekî kurd e.
| Endamê Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê |
|---|
| Jidayikbûn | |
|---|---|
| Hevwelatî | |
| Perwerde |
Fakulteya Hiqûqê ya Zanîngeha Enqereyê (en) |
| Pîşe | |
| Partiyên siyasî |
Social Democratic Populist Party (en) Partiya Demokrasiyê Siyasetmedara/ê serbixwe (en) |
Jînenîgarî
biguhêreAlinak ji Fakulteya Hiqûqê ya Zanîngeha Enqereyê qedandiye.[2] Di hilbijartinên giştî yên Tirkiyeyê de di sala 1987an de ji Partiya Sosyal Demokrat a Populîst (SHP) ku nûnertiya parêzgeha Qersê dike bû endamê Meclîsa Mezin a Neteweyî ya Tirkiyeyê.[3] Di mijdara 1989an de ji ber beşdarbûna konfêranseke kurdî ya li Parîsê tevî şeş parlamenterên din ên kurd SHPê hat derxistin.[4] Di hilbijartinên giştî yên Tirkiyeyê yên sala 1991an de dîsa bû parlementer, vê carê nûnertiya parêzgeha Şirnexê kir,[5] û piştre tevlî Partiya Demokrasiyê a nû (DEP) bû. Ew yek ji şeş parlementerên DEPê bû (di nav wan de Leyla Zana, Hatîb Dîcle û Ahmet Türk)[6] ku parêzbendiya wî ya parlementeriyê di sala 1994an de hat rakirin ji bo ku ji ber îdiaya pêşvebirina cûdaxwaziya kurdî were darizandin. Di kanûna 1994an de ji ber “propagandaya cûdaxwaziyê” sê sal û şeş meh ceza lê hat birîn.[7]
Di îlona 1997an de Alinak romana bi navê Şiro'nun Ateşi ("Agirê Şîro") li ser bûyerên rasteqîn ên gundê Ormaniçî yê navçeya Basanê a Şirnexê ku gundiyên ji aliyê ewlekariya dewletê ve rastî neheqiyê hatin û bi ser neketin hat weşandin ji bo bidestxistina edaletê. Pirtûk hat desteserkirin û qedexekirin ku Dadgeha Mafên Mirovan a Ewropayê di sala 2005an de biryara binpêkirina xala 10an a Peymana Mafên Mirovan a Ewropayê da.[8]
Paşê bû serokê herêmî yê Qersê bi endamatiya Partiya Civaka Demokratîk (DTP)[2] û di hilbijartinên giştî yên sala 2007an de bû berendamê serbixwe yê girêdayî partiyê, lê nekarî bikeve parlamenterê.[9] Di sala 2008an de xwe ji pêşbirka ku Ahmet Türk bû hevserokê partiyê vekişand û got ku ew naxwaze li hemberî hevalê xwe bibe namzed.[10]
Di gulana 2007an de Alinak ji ber gotinên wî yên derbarê bûyera Şemzînan de ku tê de meclîs û serfermandariya giştî ya Tirkiyeyê wek erka Kontrgerîla ji bo parastina berpirsyaran dikin, bi 10 meh cezayê girtîgehê li gorî xala 301ê hat cezakirin.[11] Di sala 2009an de ji ber heqareta li serokwezîra ve demê Recep Tayyip Erdoğan 5 meh çandin û xwedîkirina 500 daran (an jî 11 meh cezayê girtîgehê) hate birîn.[12] Di kanûna 2010an de ji ber gotinên wî yên der barê îşkencekirina kesekî li Qersê de, ji ber heqareta li polîsan (Xala 125an a TCKê) 14 meh cezayê girtîgehê lê hat birîn.[13][14]
Di kanûna 2011an de ew yek ji wan kesên ku di derbarê rêxistina kurdî Koma Civakên Kurdistanê de hatin girtin.[15] Di tîrmeha 2012an Alinak hat berdan.[16] Di sibata 2020an de careke din hate girtin û bi sûcdariya endametiya rêxistineke terorîst û nivîsandina pirtûkek li ser qurbaniyek komkujiya jêrzemîna Cizîrê û bexşandina dahata pirtûkê ji bo malbata qurbaniyê hate girtin.[17] Di nav îdianameyên din de ev 10emîn girtina wî bû di jiyana wî de.[16] Di 13ê gulana 2020an de ew bi amûrek şopandina elektronîkî hate berdan ku di tîrmehê ve salê de hate rakirin.[18] Di cotmeha 2020an de ji ber heqareta li serokkomar dîsa demek kurt hat binçavkirin û jê pirsîn.[19]
Kitêbên wî
biguhêre- HEP, DEP ve Devlet ("HEP, DEP û Dewlet"), Kaynak Yayınları 19, (ISBN 9753431201) bi tirkî
- Şiro´nun Ateşi ("Agirê Şîro"), Berfin Yayınları 1997, (ISBN 9757345600)
- Nazo, Berfin Yayınları 1998, (ISBN 9757354678)
- Ateşte Yıkanmak ("Agirda Xweşuştin"), Berfin Yayınları 2003, (ISBN 9756680318)
- Tarihin Çarmıhında Güneş Ülkesi ("Çarmixa Dîrokê da Welatê Rojê"), Jan Yayınları 2011
- Köpekler Manifestosu ("Manîfesto ya Kûçikan"), Jan Yayınları 2012
- Mehmet Tunç ve Bêkes ("Mehmet Tunç û Bêkes"), CHA Yayınevi, 2017
Çavkanî
biguhêre- ^ http://igdirdogusgazetesi.com/makale/1107/17/ben-mehmd-avdoyum
- ^ a b Bianet, 26 April 2012, Kandıra'dan "Köpekler Manifestosu" Çıktı
- ^ "Kars SEÇİM SONUÇLARI". secim.haberler.com. Roja gihiştinê 12 kanûna pêşîn 2019.
- ^ Whitman, Lois (1990). Destroying Ethnic Identity: The Kurds of Turkey : an Update (bi îngilîzî). Human Rights Watch. r. 32. ISBN 978-0-929692-63-0.
- ^ "Şırnak SEÇİM SONUÇLARI". secim.haberler.com. Roja gihiştinê 12 kanûna pêşîn 2019.
- ^ Abdulla, Jamal Jalal (7 sibat 2012). The Kurds: A Nation on the Way to Statehood (bi îngilîzî). AuthorHouse. r. 62. ISBN 978-1-4678-7972-9.
- ^ European Court of Human Rights, 26 November 1997, SAKIK AND OTHERS v. TURKEY (87/1996/706/898-903)
- ^ European Court of Human Rights, 29 June 2005, Alinak v. Turkey: Application No: 40287/98
- ^ demokrathaber.net, 19 August 2011, Mahmut Alınak, BDP Genel Başkanlığı'na aday
- ^ Hurriyet Daily News, 21 July 2008, DTP engages in self-criticism, elects moderate Türk as leader
- ^ Today's Zaman, 7 May 2007, Former deputy Mahmut Alınak sentenced under Article 301 Girêdana arşîvê 2016-03-04 li ser Wayback Machine,
- ^ Today's Zaman, 21 June 2009, Probation becomes an effective instrument for forestation
- ^ Turkish Human Rights Association, BİA Haber Merkezi, 23 December 2010, “‘İşkence Hayvansı bir Uygulama’ Demek Suç Oldu!”
- ^ Bianet, 3 May 2011, Anti-Terror Law Took the Lead in 2010
- ^ Hurriyet Daily News, 8 December 2011, Former MP arrested in KCK case
- ^ a b "Life sentence sought for Kurdish politician Mahmut Alınak on dubious charges". www.duvarenglish.com (bi îngilîziya brîtanî). Roja gihiştinê 14 gulan 2020.
- ^ "Kurdish politician, writer Mahmut Alınak behind bars for 10th time". www.duvarenglish.com (bi îngilîziya brîtanî). Roja gihiştinê 14 gulan 2020.
- ^ "Kurdish politician Mahmut Alınak briefly detained on charges of 'insulting' Erdoğan". www.duvarenglish.com. 10 tebax 2020. Roja gihiştinê 29 kanûna pêşîn 2020.
- ^ "Kurdish politician Mahmut Alınak briefly detained on charges of 'insulting' Erdoğan". www.duvarenglish.com. 10 tebax 2020. Roja gihiştinê 29 kanûna pêşîn 2020.