Ku Klux Klan[a] bi gelemperî bi KKK an jî wekî Klan tê kurt kirin, komek terorîst û nefretê ya serweriya spî ya Amerîkî ye ku armancên wê yên bingehîn Afrîkî-Amerîkî, Cihû, Latînî, Amerîkî yên Asyayî, Katolîk, Amerîkî yên Xwecihî ne. [1] [2] Herwiha koçber, çepgir, homoseksuel, misilman û ateîst jî tevde ne. [3] [4]

Ku Klux Klan

Logoya Ku Klux Klan
Dema avabûnê
  • 1865 Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Damezrîner
  • Nathan Bedford Forrest Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Cihê damezrandinê
  • Pulaski Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Pêk tê ji
  • Grand Dragon
  • Grand Wizard Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Qada xebatêRight-wing terrorism Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Îdeolojiya siyasîWhite nationalism, terorîzma xiristiyan, nativism, anti-Catholicism, Antîkomûnîzm, neo-fascism û Serweriya spiyan Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
Malperwww.kkk.bz Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
  • Knights of the Ku Klux Klan Li ser Wîkîdaneyê biguhêre
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêreBelge

Klan di sê serdemên cuda de hebûye. Her yekê parêzvaniya helwestên reaksiyonê yên tundrew kiriye, yên wekî neteweperestiya spî, dijî-koçberî û bi taybetî di dubareyên paşerojê de Nordîsîzm, [5] [6] antîsemîtîzm, antî-katolîzm, qedexekirin, populîzma rastgir, antî-komûnîzm, homofobî, Îslamofobî dijî pêşverûbûn û antî-ateîzm . Ji hêla dîrokî ve, yekem Klan di dawiya salên 1860'an de li dijî reşikên çalak ên siyasî û hevalbendên wan li Dewletên Yekbûyî yên Başûr terorîzm bikar anî û hem êrîşa laşî hem jî kuştin. Her sê tevgeran banga "paqijkirinê" ya civaka Amerîkî kirine û hemû rêxistinên tundrew ên rastgir têne hesibandin. [7] [8] [9] [10] Di her serdemê de, endametî veşartî bû û texmînên tevahî hem ji hêla heval û hem jî ji dijminan ve pir zêde bûn.

Têgihiştinî biguhêre

KKK ya Yekem biguhêre

 
Teswîra Ku Klux Klan li Karolînaya Bakur di sala 1870'an de, li ser bingeha wêneyek di bin çavdêriya efserekî federal de ku cil û bergên Klan girtiye hatiye kişandin.

KKK ya Duyemîn biguhêre

 
Di salên 1920'an de li nêzî Chicago mîtînga KKK
 
"Hejmara Ku Klux" ya Dadger, di 16'ê Tebaxê, 1924'an de

Dîrok biguhêre

Derketina navê biguhêre

Nav bi yewnanî wekî kyklos (κύκλος, ku tê wateya çember) wekî Clan hate berhevkirin. [11] [12] Peyv berê ji bo rêxistinên din ên biratî yên li Başûr wekî Kuklos Adelphon dihat bikar anîn .

Klana Yekem: 1865–1871 biguhêre

Afirandin û binavkirin biguhêre

 
Karîkatûrek gefa wê yekê dixwe KKK dê scalawags (çep) û xalîçegeran (rast) lînç bike, di 4'ê Adarê, Di 1869'an de roja Serok Grant dest bi wezîfeyê dike. Tuscaloosa, Alabama, Independent Monitor, 1'ê Îlonê, 1868. Dîrokek zanyarî ya tevahî karîkaturêː Guy W. Hubbs, Lêgerîna Azadiyê Piştî Şerê Navxweyî: Klansman, Carpetbagger, Scalawag, and Freedman (2015) analîz dike. [13]

Di civînek 1867'an de li bajarê Nashville, Tennessee, endamên Klan kom bûn û hewl bidin ku rêxistinek hiyerarşîk biafirînin û beşên herêmî di dawiyê de ji navendek neteweyî re rapor dikin. Ji ber piraniya endamên Klanê kevneperest bûn, ew bi vê hiyerarşiya leşkerî dihatin bikaranîn, lê Klan tu carî di bin vê avahiya navendî de tevnegeriya. Beş û komên herêmî pir serbixwe bûn.

 
Nathan Bedford Forrest

Sembol biguhêre

Ku Klux Klan di dîroka xwe de cûrbecûr sembolan bikar aniye.

Binêre jî biguhêre

Not biguhêre

Çavkanî biguhêre

  1. ^ Lowery, Malinda Maynor. "During Civil Rights Era, Native American Communities in the South Armed Themselves Against the Klan". Scalawag.
  2. ^ "Campaign ad recalls defeat of KKK cross-burning by Native Americans who 'refused to be afraid'". Washington Post. ISSN 0190-8286. Roja gihiştinê 31 çiriya pêşîn 2021 – bi riya www.washingtonpost.com.
  3. ^ "Ku Klux Klan". Southern Poverty Law Center. Ji orîjînalê di 6 nîsan 2018 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 21 çiriya pêşîn 2017.
  4. ^ Baudouin 1997.
  5. ^ Petersen, William. Against the Stream: Reflections of an Unconventional Demographer. Transaction Publishers. r. 89. ISBN 978-1412816663. Roja gihiştinê 8 gulan 2016.
  6. ^ Pratt Guterl, Matthew (2009). The Color of Race in America, 1900–1940. Harvard University Press. r. 42. ISBN 978-0674038059.
  7. ^ McVeigh 2009.
  8. ^ Matthew N. Lyons, Right-Wing Populism in America (2000), ch. 3, 5, 13.
  9. ^ Chalmers 2003.
  10. ^ Quarles 1999.
  11. ^ Horn 1939 states that Reed proposed κύκλος (kyklos) and Kennedy added clan.
  12. ^ "Ku Klux Klan in the Reconstruction Era". New Georgia Encyclopedia. 3 çiriya pêşîn 2002. Ji orîjînalê di 19 îlon 2008 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 20 sibat 2011.
  13. ^ Hubbs, Guy W. (May 15, 2015).

Girêdanên derve biguhêre