Jîngeha xwezayî yan jî cîhana xwezayî, her tiştên zindî an nezindî be li derdora me di jiyanê de ye. dibi xwezayî . Peyv bi piranî li ser Erdê an hin deverên Erdê tê bikar anîn. Mînak jîngeha Kurdistanê bi çiyayê û bi kêrî giyandarên kîvî dihê. Jîngeha Kurdistanê ji bo seyran û geştan jî gûnceya wek av û ciwaniya çîyayên wê. jîngaha welatê Rûsya bi befir û sar. Jîngeha Siudiya erebî jî bi biyban û hişke. Gellek welat girîngiyê bi jîngaha xwe didin giyandarên kîvî diparêzên û dar û baran welatên pêşketî herdem dixwazin ku hewltiyên wan jîngahê pîs nekin bi sotin û kirin daran. An jî welatên wek çîn û Emrîka ji bo parastina jîngah pişt bi qewat rojê girêdidin bo kar û barên welatî çûnke ne xwazin jîngah welatên xwe pîsbikin.[1] Ev jîngeh pêwendiya hemû cureyên zindî, avhewa, hewa û çavkaniyên xwezayî yên ku bandorê li ser jiyana mirovan û çalakiya aborî dike dihewîne. [2] Têgeha jîngeha xwezayî dikare wekî pêkhateyan were cûda kirin.[3]

Rêvebiriya axê taybetmendiyên xwezayî yên Hopetoun Falls, Avusturalya parastiye û di heman demê de rê dide gihîştina zêde ji bo mêvanan.
Wêneyek ji çolê Sahara ji satelaytê. Ew çola herî germ a cîhanê ye û piştî çolên polar sêyemîn çola herî mezin e.

Çavkanî biguhêre

  1. ^ "li Amerîkayê xelk jibo parastina jîngehê derketina meşê".
  2. ^ Johnson, D. L.; Ambrose, S. H.; Bassett, T. J.; Bowen, M. L.; Crummey, D. E.; Isaacson, J. S.; Johnson, D. N.; Lamb, P.; Saul, M. (1997). "Meanings of Environmental Terms". Journal of Environmental Quality. 26 (3): 581–589. doi:10.2134/jeq1997.00472425002600030002x.
  3. ^ "environment - گه‌ڕانی Google". www.google.com. Roja gihiştinê 8 çiriya paşîn 2022.