Afirînerî an jî "çêkerîtî", hêza mirov ji afirîneriyê û an jî kû ji çêkerîya tiştekî tîne ser ziman. Bi ingilizî jî jê re "Kreativitet" tê gotin. Di çareserkirina pirsgirêkan de bê, di xwandin û nivîsandinê de bê û an jî kû ku di beşên zanist, çand, di qada tiştên ku bidest tên çêkirin û hwd de bê, hêza meji û çêkerîya wê têne ser ziman. Di roja me de, di dibistanan de, ji bo ku eferînerîya mirov were kifşkirin, metodên teybet ji aliyê zanistê ve tên kirin. Beşa "intelligens" û ankû ku bi kurdî "jîrê" yek ji wan beşan a.

Li ser çêkirîyê ji filosofên weke Platon û Aristo bigra heta ku digijê, zanist û filosofên sadsale me, li ser vê beşê û ankû qadê bi zanistî sêkinî na. Li ser wê teorî û zanin û têgihiştin bi pergalî afirandina û danîna li pêşîya mirov.

Çavkanî biguhêre