Zimanên Hindistanê
Zimanên Hindistanê yan jî zimanên ku li Hindistanê têne axaftin, temamiya zimanan e ku li Hindistanê têne axaftin in û bi tevahî ji 400 ziman û zaravayan pêk tên. Zimanê hindî û Zimanê îngilîzî, zimanê fermî ya welêt e û di hemû belgeyên fermî de Zimanê hindî û Zimanê îngilîzî wekê zimanê sereke têne bikaranîn.
Zimanên ku li Hindistanê têne axaftin ji çend malbatên zimanan in. Zimanên sereke zimanên hind û ewropî ye ku ji hêla rêjeya ji sedî 78.05 hindîyan ve têne axaftin.[1][2] Zimanek dinê ku aliyê girseyek girîng ve tê axaftin zimanên dravidî ye ku ji hêla rêjeya ji sedî 19.64 hindîyan ve têne axaftin in.[3][4] Ev her du malbat bi hev re carinan wekî zimanê hindî têne zanîn
Zimanên fermî biguhêre
Dagirkirina Birîtanyê ya Hindistanê, bandor li welat kiriye ku zimanê îngîlîzî li welat bûye zimanê perwerdehî û zimanê karsaziyê. Zimanê îngilîzî bi destûra bingehîn a welat li welat bûye zimanê fermî ya Hindistanê.[5]
Di roja îro de zimanê îngilîzî bi zimanê hindî re li welat bi awayekî fermî tê bikaranîn.
Pirzimanî biguhêre
_displaying_in_Meitei,_Hindi_and_English_languages.jpg)
Serjimara sala 2011an a Hindistanê biguhêre
Zimanên Yekem, Duyemîn û Sêyem li gorî hejmara axêverên Hindistanê (li gorî serjimariya sala 2011an) biguhêre
| Ziman | Axêverên zimanê yekem | Axêverên zimanê yekem
wekî ji sedî nifûsa giştî |
Axaftvanên zimanê duyemîn
(milyon) |
Axêverên zimanê sêyem
(milyon) |
Bi tevahî axêver (milyon) | Tevahiya axaftvan wekî ji
sedî nifûsa giştî |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Hindî | 528.347.193 | 43,63 | 139 | 24 | 692 | 57.1 |
| Bengalî | 97.237.669 | 8.30 | 9 | 1 | 107 | 8.9 |
| Maratî | 83.026.680 | 6.86 | 13 | 3 | 99 | 8.2 |
| Teluguyî | 81.127.740 | 6.70 | 12 | 1 | 95 | 7.8 |
| Tamîlî | 69.026.881 | 5.70 | 7 | 1 | 77 | 6.3 |
| Gujaratî | 55.492.554 | 4.58 | 4 | 1 | 60 | 5.0 |
| Ûrdûyî | 50.772.631 | 4.19 | 11 | 1 | 63 | 5.2 |
| Kanadayî | 43.706.512 | 3.61 | 14 | 1 | 59 | 4.9 |
| Odia | 37.521.324 | 3.10 | 5 | 0.03 | 43 | 3.5 |
| Malayalamî | 34.838.819 | 2.88 | 0.05 | 0.02 | 36 | 2.9 |
| Pencabî | 33.124.726 | 2.74 | 0.03 | 0.003 | 36 | 3.0 |
| Assamese | 15.311.351 | 1.26 | 7.48 | 0.74 | 24 | 2.0 |
| Maithili | 13.583.464 | 1.12 | 0.03 | 0.003 | 14 | 1.2 |
| Meitei (Manipurî) | 1.761.079 | 0.15 | 0.4 | 0.04 | 2.25 | 0.2 |
| Îngilîzî | 259.678 | 0.02 | 83 | 46 | 129 | 10.6 |
| Sanskrîtî | 24.821 | 0.00185 | 0.01 | 0.003 | 0.025 | 0.002 |
Ethnologue (çapa 2019, 22an) li seranserê cîhanê biguhêre
Lîsteya jêrîn ji hemî axaftvanên zimanên li parzemîna hindî yên ku li çaraliyê cîhanê ye di çapa sala 2019an a Ethnologue (Etnolojî) de hatiye weşandin.[6]
| Ziman | Bi tevahî axaftvan (milyon) |
|---|---|
| Hindî | 615 |
| Bengalî | 265 |
| Ûrdûyî | 170 |
| Pencabî | 126 |
| Maratî | 95 |
| Teluguyî | 93 |
| Tamilî | 81 |
| Gujaratî | 61 |
| Kanadayî | 56 |
| Odia | 38 |
| Malayalamî | 38 |
| Assamese | 15 |
| Santali | 7 |
| Meitei (Manipurî) | 1.7 |
| Sanskritî | 0.025 |
Çavkanî biguhêre
- ^ "Indo-Aryan languages | Characteristics, Origin, Countries, History, & Facts | Britannica". www.britannica.com (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 16 çiriya pêşîn 2022.
- ^ "Dravidian languages | History, Grammar, Map, & Facts | Britannica". www.britannica.com (bi îngilîzî). Roja gihiştinê 16 çiriya pêşîn 2022.
- ^ Kak, Subhash (1 kanûna paşîn 1996). "Indic Language Families and Indo-European". Yavanika.
- ^ Reynolds, Mike; Verma, Mahendra (2007). Britain, David (edîtor). Indic languages. Cambridge: Cambridge University Press. rr. 293–307. ISBN 978-0-521-79488-6.
- ^ Guha, Ramachandra (10 sibat 2011). India After Gandhi: The History of the World's Largest Democracy (bi îngilîzî). Pan Macmillan. ISBN 978-0-330-54020-9.
- ^ "ethnologue.com/statistics/size".