Zayendîtiya mirovan
Zayendîtiya mirovan awayê ku mirov xwe bi zayendî diceribîne û îfade dike ye.[1][2] Ev hest û tevgerên biyolojîkî, derûnî, laşî, erotîk, hestyarî, civakî an giyanî pêk tê.[3][4] Ji ber ku ew têgeheke berfireh e, ku li gorî şert û mercên dîrokî bi demê re guheriye, pênaseyeke wê ya rast nîne. Aliyên biyolojîkî û laşî yên zayendîtiyê bi giranî fonksiyonên hilberîna mirovî, di nav de çerxa bersiva zayendî ya mirovî jî têkildar dike.
Zayendîtiya mirovan | |
|---|---|
| |
 Fîgurên erotîk li Khajuraho, Hindistan | |
| Pêk tê ji |
|
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre | |
Meyla zayendî ya mirovan şêwaza eleqeya wan a zayendî ya li hemberî hev an jî heman zayendê ye.[5] Aliyên laşî û hestyarî yên zayendîtiyê girêdanên di navbera kesan de vedihewîne ku bi hestên kûr an diyardeyên laşî yên evîn, bawerî û lênihêrînê têne diyarkirin. Aliyên civakî bi bandorên civaka mirovî li ser zayendiya yekî re mijûl dibin, dema ku giyanî bi girêdana giyanî ya kesek bi kesên din re têkildar e. Cinsiyet her weha bandorê li aliyên jiyanê yên çandî, siyasî, hiqûqî, felsefî, exlaqî, ehlaqî û dînî dike û jê tê.
Eleqeya li ser çalakiya cinsî bi gelemperî dema ku kesek digihîje balixbûnê zêde dibe.[6] Her çend ti teoriyek yekane ya li ser sedema meyla zayendî hîna piştgiriyek berbelav negirtibe jî, ji yên civakî, nemaze ji bo mêran, gelek delîlên ku sedemên ne-civakî yên meyla cinsî piştgirî dikin hene. Sedemên civakî yên hîpotezkirî tenê ji hêla delîlên qels ve têne piştgirî kirin, ku ji hêla gelek faktorên tevlihev ve hatine xera kirin.[7] Ev yek ji hêla delîlên pirçandî ve tê piştgirî kirin, ji ber ku çandên ku li hember homoseksueliyê tolerans in, rêjeyên wê pir zêde nîne.[8][9]
Perspektîfên evolusyonê yên li ser hevgirtina mirovan, stratejiyên ji nû ve hilberandin û stratejiyên ji nû ve hilberandinê, û teoriya fêrbûna civakî nêrînên din ên zayendîtiyê peyda dikin.[10] Aliyên civakî-çandî yên zayendîtiyê geşedanên dîrokî û baweriyên olî dihewîne. Hin çand wekî zordestiya zayendî hatine binav kirin. Di lêkolîna zayendîtiyê de nasnameya mirovî di nav komên civakî de, enfeksiyonên zayendî (STIs / STDs) û rêbazên kontrolkirina zayînê jî vedihewîne.
Çavkanî
biguhêre- ^ Sex and Society, Volume 2. Marshall Cavendish. 2010. r. 384. ISBN 978-0-7614-7907-9. Ji orîjînalê di 24 kanûna pêşîn 2018 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 21 hezîran 2017.
The term human sexuality broadly refers to how people experience and express themselves as sexual beings.
- ^ Joan Ferrante (2014). Sociology: A Global Perspective. Cengage Learning. r. 207. ISBN 978-1-285-74646-3. Ji orîjînalê di 24 kanûna pêşîn 2018 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 21 hezîran 2017.
Sexuality encompasses all the ways people experience and express themselves as sexual beings.
- ^ Greenberg, Jerrold S.; Bruess, Clint E.; Oswalt, Sara B. (2016). Exploring the Dimensions of Human Sexuality. Jones & Bartlett Publishers. rr. 4–10. ISBN 978-1-284-08154-1. Ji orîjînalê di 24 kanûna pêşîn 2018 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 21 hezîran 2017.
Human sexuality is a part of your total personality. It involves the interrelationship of biological, psychological, and sociocultural dimensions. ... It is the total of our physical, emotional, and spiritual responses, thoughts, and feelings.
- ^ Bolin, Anne; Whelehan, Patricia (2009). Human Sexuality: Biological, Psychological, and Cultural Perspectives. Taylor & Francis. rr. 32–42. ISBN 978-0-7890-2671-2.
- ^ "Sexual orientation, homosexuality and bisexuality". American Psychological Association. Ji orîjînalê di 8 tebax 2013 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 10 tebax 2013.
- ^ Carlson, Neil R. and C. Donald Heth. "Psychology: the Science of Behaviour." 4th Edition. Toronto: Pearson Canada Inc., 2007. 684.
- ^ Bailey, J. Michael; Vasey, Paul; Diamond, Lisa; Breedlove, S. Marc; Vilain, Eric; Epprecht, Marc (2016). "Sexual Orientation, Controversy, and Science". Psychological Science in the Public Interest. 17 (2): 45–101. doi:10.1177/1529100616637616. PMID 27113562. Ji orîjînalê di 28 kanûna pêşîn 2019 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 10 tîrmeh 2019.
- ^ LeVay, Simon (2017). Gay, Straight, and the Reason Why: The Science of Sexual Orientation. Oxford University Press. r. 19. ISBN 9780199752966. Ji orîjînalê di 22 çiriya pêşîn 2020 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 10 tîrmeh 2019.
- ^ Balthazart, Jacques (2012). The Biology of Homosexuality. Oxford University Press. rr. 13–14. ISBN 9780199838820. Ji orîjînalê di 26 kanûna paşîn 2021 de hat arşîvkirin. Roja gihiştinê 10 tîrmeh 2019.
- ^ Sexual Strategies Theory: An Evolutionary Perspective on Human Mating Girêdana arşîvê 25 çiriya paşîn 2020 li ser Wayback Machine by David M. Buss and David P. Schmitt