Gerstêrk: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
B Sererastkirin Etîket: Guhartina dîtbarî Guhartina mobîl Guhartina malpera mobîl Guhartina mobîl a pêşketî |
Rescuing 2 sources and tagging 3 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
||
Rêz 102:
Gerstêrkek mezin ku li derveyî menzûmeya Şemsî ye, hin nêzîkê stêrka xwe ye ku bi gera xwe ya li dora stêrka mak, leza zivirîna wê diguherîne.
Mişterî yan heman [http://Jupiter Jupiter] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130711085102/http://jupiter/ |date=2013-07-11 }} ku mezintirîn gerstêrka menzûmeya Şemsî ye, bala gelek stêrknasan kişandîye ser xwe û di zanista stêrnasiyê da hin wê wek Gerstêrk*Stêrk bilêv dikin. Ya rast ew e ku Mişterî û gerstêrkên wek wê, hin mezin in ku xwediyê taybetmendiyên stêrkan in û tenê kelîna [[dendikî]] di nav wan da pêk naye.
Hin lêkolerên zanîngeha [http://Prınceton Prınceton]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}’ê bi hevkariya çend navendên din yên lêkolînan, karîne gerstêrkek pir pir ecêb bibînin. Mezinahiya wê 1.34 qasî [[Mişterî]]yê ye û fasileya wê ji stêrka mak jî, pir nêzîktir e ji ya [[Etarud]], [[Tîr]] yan heman [[Mercury]], ji Tava me. Navê vê gerstêrka sosret [http://HATS-18 HATS-18]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}’e ye. Fasileya wê ji me, 2100 [[sala Ronahî]]yê ye û bi lezeke ecêb li dora stêrka xwe digere. Leza wê ya li dora stêrka wê, hin zêde û mezin e ku tenê rojeke 24 seetî ji wê gera li vedora stêrka xwe, pêwîst e.
Jiber çirî, bariste û leza wê ya ecêb, di her gera xwe ya li dora stêrka xwe da, li ser rûbera stêrkê, bandorên hilkişîn û daketina pêlan (Cezr û Med ) dayndide. Ev yek jî li ser navenda hêza stêrkê, bandorê dike. Ya rast di navbera stêrk û gerstêrkê da meydaneke kaşokî çêdibe ku dibe sedema kaşbûna [[Pêldaketin]]a han ya li ser [[vedor]]a ser rûbera gerstêrkê. Ev yek tam dişibe bandora megneta nêzîkê rûpelek ku perçeyên hesina li ser wê ne.
Rêz 122:
Eger hûn li Şekla Felekiya Teyredeyan yan heman Sûreta Felekiya Makiyan ([http://Constellation%20of%20poultry Constellation of poultry]) baş binêrin hûnê li mezintirîn gerstêrka keşfbûyî ya ku li dora du stêrkan da digere, rast werin. Helbet ronahiya vê gerstêrka ecêb pir pir kêm e loma jî bi çavê merivan naye dîtin.
Ev gerstêrk wekî gerstêrka [http://Tatooine Tatooine] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130731123948/http://tatooine/ |date=2013-07-31 }} ya ku di fîlma [[Şerê Stêrkan]] da hatîye nîşandan e û du Tavên wê jî hene. [http://William%20Welz William Welz] ê stêrknas ji zanîngeha eyaleta [http://San%20Diego San Diego] di meqaleyek xwe da wiha dibêje: Dîtina gerstêrkên ku li dora du stêrkan digerin pir pir ji dîtina yên ku tenê li dora stêrkekê digerin dijwartir e. Dema geryana Gerstêrkên [[cotstêrk]]î, ya li dora Tavên wan, rêkopêk û tekûz nîne û di dema zivirîna xwe da jî, hereketên cihê û kûr di vedora xwe da, pêktînin.
Yekem car [http://Lawrence%20Livermore Lawrence Livermore], stêrknasê SETİ bû ku bi vê meselê hesya lê hingî jibo şirovekirina çawaniya gera han ya li dora du stêrkan re, qe ne çend sal pêwîst bûn. Lêmêzekirina hin ji stêrnasên amator yên li [http://KELT KELT]{{Mirin girêdan|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ê(The Kilodegree Extremely Little Telescope) jî bû sebeba vedîtina gerstêrka KEPLER 1646b. Gerstêrka han di fasileya 3700 sala ronahî ji me da ye û temênê wê herî zêde 4.4 milyar sal e, temenê wê dişibe ya [[Goga Erdê]] lê bariste û mezinahiya wê dişibe ya Muşteriyê(Jupiter). Herd stêrkên wê jî dişibin Tavê, yek hinek jê mezintir e û ya din jî hin jê biçûktir e.
Dema Zivirîna gerstêrka navbirî ya li dora vedorên herd stêrkên wê, 1107 rojan e ku zêdetir e ji 3 salan. Ev dema zivirînê, zêdetirîn dema geryana gerstêrkeke derveyî menzûmeya Şemsî ya li dora Tavên xwe ye. Cihê ku ew lê ye, ciheke wisa ye ku jiyan dikare li wûr hebe lêbelê jiber ku gerstêrka gelek terikî, yanê [http://KEPLER%201647b KEPLER 1647b], ji gaze çêbûye, ew bixwe nikare bibe cihek wisa ku jiyan lê hebe lê ev gerstêrk xwediyê çend heyvên mezin in ku jibo jiyanê pir pir cihên misayîd in.
| |||