Celadet Alî Bedirxan: Cudahiya di navbera guhartoyan de
Content deleted Content added
Balyozxane (gotûbêj | beşdarî) BKurteya guhartinê tine |
B sererastkirin / Bikaranîn >> Jê AWB |
||
Rêz 1:
{{Agahîdank mirov
|
| wêne = [[Wêne:Kurdish Writer Mir Celadet Bedir Khan (1893-1951).jpg|200px]]
|
|
|
| cîhê mirinê = Şam, Sûrî
| pîşe = [[Siyasetmedar]], [[Rojnamevan]] û [[Kurdolog]]
|
| rêxistin = [[Xoybûn]]
|
|
| hevjîn = [[Rewşen Bedirxan]]
| dê = [[Senîha Xanim]]
Rêz 21:
Celadet yek ji lawên malbata mezin a kurdan [[Malbata Bedirxaniyan]] bû. Ew wekî pêşengê nivîsîna kurdî bi tîpên latînî tê nasîn. Di warê lêkolînên li ser zimanê kurdî de gelek xebitiye û li surgûn û nefiyê kovarên Hawar û Ronahî weşandiye. Xebatên Celadet bûn bingeha wêjeya [[kurmancî]] ya hemdem. Di jiyana xwe ya siyasî da, Celadet beşdarî gelek çalakiyên neteweperwerane bû, ew endamê Xoybûnê û yek ji damezrînerên wê bû.
Piştî şerê Bedirxaniyan dijberî Sultan Ebdilhemîdî, tevî malbata xwe ber bi Yemenê ve hate surgûn kirin. Piştî ku tevgera rizgarîxwaza tirk bi serokayetiya [[Mustafa Kemal Atatürk|Misto Kemal]] bi serkeft, mafên Kurdan hatin berbendkirin, di vê demê da fermana bidarvekirina Emîn Alî Bedirxan û her sê lawên wî derket. Emîn û lawên xwe Sureya çûn Misrê, Kamûran û Celadet jî çûn [[Almanya
Ji bilî [[zimanê kurdî]] Mîr Celadet bi van zimanan jî dizanibû: [[îngilîzî]], [[fransî]], [[almanî]], [[tirkî]], [[farisî]], [[erebî]], [[rûsî]] û [[yunanî]]. Kovarên Ronahî û Hawar bi sernivîskariya wî derdiketin.
Rêz 30:
Dema Celadet ji dayik bû, malbata wî li Stenbolê li sirgûnê bû. Dayika wî Senîha Xanim Çerkez e. Bavê wî Emîn Elî Mufetişê Dadgeha Stenbolê bû. Her wiha, wî li wan salan da di nav tevgera Kurdan da jî cihekê giring digirt.
Ji ber ku Osmaniyan qedexe kiribû malbata Bedirxanî biçin Kurdistanê, Emîn Elî ji bo gihandina zarokên xwe bi çand û zimanê Kurdî ji Kurdistanê çîrokbêj dengbêj û mamostayên ziman û qerwaşan dianîn. Yek ji wan nivîskaran jî Helbestvanê navdarê Kurd Hecî Qadirê Koyî bû ku ew mamosteyê serekiyê zarokên Emîn Elî Bedirxan bû.
Celadet tevî xuşk û birayên xwe yên din li ber destê wan mezin bû. Her wiha Bedirxanî ji Stenbolê bi malbatên li sirgûnê yên wekî Şemzînî, Babanî û Cemilpaşayan re jî hevalbendî dikir.
Rêz 78:
Helbet, ji bo pêkanîna raman û îdealên xwe kovarek ji wî ra lazim bû. Li sala 1931ê ji dewleta Fransî destûr girt ku li Sûriyê kovarekê derbixe.
Piştî amadekariyan, li 15ê Gulana 1932ê hejmara yekê ya Hawarê gihand xwendevanan. Armanca Mîr Celadet ewe bu ku alfebeya kurdî-latînî bi vê kovarê li seranserê Kurdistanê belav bike. Mîr Celadet li kovara Hawarê de jî diyar kiriye ku ji bo yekxistina alfabeya kurdî çendîn name ji bo Tewfîq Wehbî nivîsandine, lê mixabin tu bersîv wernegirtiye. Ji ber wê yekê jî li kovara Hawarê de dest bi nivîsandina zaravayê Soranî (latînî) kiriye.
Her li wê salê pirtûka xwe ya rêzîmanê a bi navê "Rêzimana Elfabê ya Kurdî" çap kir.
Rêz 125:
== Girêdanên derve ==
* [http://www.celadet.com Malpera "Celadet Alî Bedirxan"]
{{Malbata Bedirxaniyan}}
Line 131 ⟶ 130:
{{DEFAULTSORT:Bedirxan, Celadet Ali}}
[[Kategorî:Nivîskarên kurd]]
[[Kategorî:Zimannasên kurd]]
|